لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ تهران ۰۴:۴۴

گزارش اقتصادی: ابهام هاي حاکم بر توليد گندم در ايران و عوارض خودکفائی


مسئولان کشاورزي ايران مي گويند اين کشور براي نخستين بار بعد از حدود چهل سال در توليد گندم به خود کفايي رسيده و حتي مي تواند، سال آينده، به جمع صادر کنندگان اين محصول بپيوندد. اگر اين پيش بيني به تحقق پيوندد، يکي از مهم ترين وارد کنندگان گندم جهان يکباره به صادر کننده اين محصول بدل ميشود و در پاييز سال جاري، «جشن خود کفايي» را برگزار مي کند. اما خود کفايي ايران در عرصه گندم از شرايط آب و هوايي بسيار مساعد در سال جاري سرچشمه گرفته نه از دگرگوني هاي ساختاري. ديگر اينکه خودکفايي گندم حاصل افزايش بهاي نفت است که به دولت امکان داده با استفاده از اهرم هاي مالي، کشاورزان را به کشت گندم تشويق کند، اما به بهاي کاهش توليد محصولاتي چون جو و سويا همراه با پيآمد هايي چون گران شدن بهاي اين محصولات و تأثير آن از جمله بر بهاي گوشت. اعلام خبر دستيابي ايران به خودکفايي در عرصه گندم، واکنش هاي متفاوتي را در محافل کارشناسي جمهوري اسلامي بر انگيخته است. «ابهام هاي حاکم بر توليد گندم در ايران»، عنوان گفتاري است از فريدون خاوند. فريدون خاوند (راديوفردا، پاريس): مسئولان کشاورزي ايران ميگويند اين کشور براي نخستين بار بعد از حدود چهل سال در توليد گندم به خود کفايي رسيده و حتي مي تواند، سال آينده، به جمع صادر کنندگان اين محصول بپيوندد. اهميت اين خبر از عرصه اقتصادي بسي فراتر ميرود. در همه کشور هاي جهان، کشاورزي به دليل نقش بنيادي آن در تأمين غذا، فعاليتي استراتژيک به شمار ميآيد و به همين علت در گفتگو هاي سازمان جهاني تجارت بر سر آزاد سازي مبادلات بين المللي، مسائل پيچيده اي را پيش ميکشد. براي ايرانيان نيز، دستيابي به خود کفايي، آنهم براي محصول بسيار حساسي چون گندم، طبعا خبري است خوش. در راستاي دستيابي به خودكفايي بود كه «طرح محوري گندم» در سال 1369 خورشيدي به اجرا در آمد، اما ناكام ماند. طرح تازه اي در سال 1381 به اجرا گذاشته شد، با اين هدف که توليد اين محصول را طي يک دوره ده ساله، يعني تا سال 1391، از بالاي نه ميليون تن به بالاي هفده ميليون تن در سال برساند. ولي امروز، که تنها دو سال از اجراي طرح تازه ميگذرد، توليد گندم کشور حدود 14 ميليون تن پيش بيني ميشود، دو ميليون تن بيش از مصرف کشور. بدين سان، اگر اين پيش بيني به تحقق پيوندد، يکي از مهم ترين وارد کنندگان گندم جهان يکباره به صادر کننده اين محصول بدل ميشود و در پاييز سال جاري، «جشن خود کفايي» را برگزار ميکند. با اين حال سايه چند ابهام بر اين جشن سنگيني خواهد کرد، به ويژه با توجه به دو ايراد اصلي که محافل کارشناسي تهران مطرح ميکنند، از جمله عيسي کلانتري که طي دوره اي طولاني وزير کشاورزي جمهوري اسلامي بوده و هم اکنون دبير کل «خانه کشاورز» است : ايراد نخست : خود کفايي ايران در عرصه گندم از شرايط آب و هوايي بسيار مساعد در سال جاري سرچشمه گرفته نه از دگرگوني هاي ساختاري که رشد پايدار کشاورزي را امکان پذير ميکنند. چهار تا پنج ميليون تن از گندم توليد شده در سال جاري، زاييده همين شرايط استثنايي است و در صورت کاهش بارندگي، وضع به حالت پيشين باز خواهد گشت. ايراد دوم : خودکفايي گندم حاصل افزايش بهاي نفت است که به دولت امکان داده با استفاده از اهرم هاي مالي، کشاورزان را به کشت گندم تشويق کند، اما به بهاي کاهش توليد محصولاتي چون جو و سويا همراه با پيآمد هايي چون گران شدن بهاي اين محصولات و تأثير آن از جمله بر بهاي گوشت.
XS
SM
MD
LG