پدیده نسل کشی و تعاریف حقوقی آن از نظر قوانین بین المللی

برای اولین بار روز پنجشنبه، دولت آمریکا، وقایع سودان و آنچه در منطقه دارفور می گذرد را نسل کشی خواند. کولین پاول وزیر امور خارجه آمریکا گفت بررسی تمامی شواهد و مدارک موجود نشان می دهد که در دارفور نسل کشی صورت گرفته است. اما اصولا در قوانین بین المللی، نسل کشی چیست و چگونه با آن برخورد می شود؟ برگرفته ای از گزارش ایرینا لاگونینا، رادیو اروپای آزاد، رادیو آزادی: فاطمه امان (رادیو فردا): در 24 ماه اوت 1941، دو ماه پس از حمله آلمان نازی به اتحاد شوروی، وینستون چرچیل نخست وزیر وقت بریتانیا، در پیام رادیویی خود به مردم بریتانیا، جنایت نازی ها را "جنایت بدون نام" خواند. اما دو سال پس از آن رالف لمکین کارشناس حقوقی در آمریکا، برای آن نامی یافت. لمکین که یهودی بود و پس از اشغال لهستان توسط آلمان نازی از این کشور گریخته بود، نام نسل کشی را برای آنچه چرچیل جنایت بدون نام توصیف کرده بود، برگزید. در سال 1948 پیش نویس میثاق مجازات جنایت نسل کشی، در نشست عمومی سازمان ملل متحد ارائه و در سال 1951 تصویب شد. بر پایه این میثاق، هر عملی که با هدف نابودی تمام یا بخشی از یک قوم، نژاد یا گروه مذهبی صورت گیرد، نسل کشی نام دارد. با آنکه پس از افشای جنایت نازی ها، بشریت در مورد تکرار نسل کشی، "دوباره هرگز" را شعار خود ساخت، اما چهل سال طول کشید تا دادگاه بین المللی به مورد نسل کشی در یوگسلاوی سابق بپردازد. اصولا چرا در طول این سالها، هیچ دادگاه بین المللی برای رسیدگی به کشتار کامبوج، تیمور شرقی و جاهای دیگر ایجاد نشد؟ بن کی یرنان مدیر برنامه نسل کشی کامبوج در دانشگاه ییل در ایالات متحده آمریکا می گوید: بن کی یرنان: مسئله، بیشتر به اراده سیاسی مربوط می شود. بنظر من دادگاه بوسنی یک تحول مهم بود. این مسئله که نسل کشی دوباره در اروپا و در دهه 1990 میلادی اتفاق افتاد، انگیزه اقدام علیه کسانی شد که زمینه نسل کشی بسنی را آماده کرده بودند. این دادگاه البته راه را برای پیگیری در مورد کشتار رواندا باز کرد و همین اواخر دادگاه های ویژه در مورد سیرالئون، کوزوو و تیمور شرقی نیز تشکیل شده است. ف.ا: طبق میثاق سازمان ملل متحد، به هر یک از اعمال زیر نسل کشی گفته می شود: کشتن اعضای یک گروه، صدمه های جسمی یا روحی به اعضای یک گروه، ایجاد شرایط نامناسب زندگی برای اعضای گروه به منظور از بین بردن قوای جسمی آن گروه، هر کاری که برای جلوگیری از توالد و تناسل یک گروه صورت گیرد و یا انتقال اجباری کودکان یک گروه به گروه دیگر. اسلوبدان میلسوویچ رهبر پیشین یوگسلاوی، بیلیانا پلاوسیچ رئیس جمهور صرب و سرهنگ تئونسته باگوزُرا یکی از عاملان نسل کشی رواندا در دادگاه های رسیدگی به جنایت نسل کشی محکوم شده اند. بن کی یرنان مدیر برنامه نسل کشی کامبوج می گوید حال که میثاق مجازات نسل کشی به مورد اجرا در می آید، می توان از این پس شاهد دادگاه های متفاوتی بود. به گفته آقای کی یرنان، موارد یوگسلاوی و رواندا، قوانین بین المللی را متحول کرده اند. بسیاری از سازمانهای دفاع از حقوق بشر، بیش از ده سال پیش، در مورد نسل کشی در کشور رواندا نیز هشدار می دادند، اما صدای این سازمانها در آنزمان شنیده نشد. بن کی یرنان می گوید باید مسئله نسل کشی در سودان را پیگیری کرد تا اتفاقی نظیر نسل کشی رواندا، در سودان تکرار نشود.