(rm) صدا | [ 8:44 mins ]
پيش نويس قطعنامه پيشنهادي اروپا در آژانس بين المللي انرژي اتمي تصويب شد. اين قطعنامه بدون راي گيري و با اجماع به تصويب اين 35 کشور عضو شورا رسيد. گزارشگر راديوفردا از وين مي گويد که حسين موسويان، از مذاکره کنندگان هسته اي ارشد جمهوري اسلامي، اعلام کرد که بيشترين خواسته هاي ايران برآورده شده، از جمله داوطلبانه بودن روند تعليق بدون تعهد حقوقي، اجراي موقت پروتکل به صورت داوطلبي تا زماني تصويب مجلس، و برداشته شدن دسترسي نامحدود آژانس به سايت ها. مکانيزم ماشه نيز ديگر در اين قطعنامه وجود ندارد و حتي برخي مقامات ايراني از اين صحبت مي کنند که احتمالا اينطور عنوان شده که پرونده از دستور شوراي حکام خارج مي شود، اما گزارشگر راديوفردا مي گويد که در متن پيشنويس چنين چيزي وجود ندارد. محمد البرادعي، مدير کل آژانس بين المللي انرژي اتمي نيز امروز گفت: ما راستي آزمايي درباره تصميم ايران به تعليق کليه فعاليت هاي غني سازي، بازپردازي و فعاليت هاي مربوط به آن را کامل کرده ايم. عليرضا طاهري (راديو فردا): سرانجام شمارش معکوس در وين در مقر آژانس بين المللي انرژي اتمي براي تعيين سرنوشت پرونده هسته اي جمهوري اسلامي دقايقي پيش به پايان رسيد. پرونده اي که از يک سال پيش تا شامگاه گذشته مايه اصلي بحث هاي تند و تيز ميان جمهوري اسلامي با سه سنگين وزن اتحاديه اروپا، آلمان، بريتانيا و فرانسه بود. گفتگويي زنده داريم با کيانوش فريد، گزارشگر راديوفردا در مقر آژانس بين المللي انرژي اتمي در وين.
کيانوش فريد (راديو فردا، وين): پيش نويس قطعنامه پيشنهادي اروپا دقايقي پيش تصويب شد. اين قطعنامه بدون راي گيري و با اجماع به تصويب اين 35 کشور عضو شورا رسيد.
ع . ط : ارزيابي نمايندگان جمهوري اسلامي از اين قطعنامه که پس از چانه زني هاي بسيار امروز به آن آژانس داده شد و تصويب شد، چه بود؟
کيانوش فريد: با توجه به اين که بسياري از مقامات اينجا راضي به نظر مي رسند بالاخص خود آقاي حسين موسويان، ولي عده اي هم هستند که ناراضي هستند و تعبيرهاي ديگري دارند. ولي آن چيزي که آقاي موسويان اعلام کرده که بيشترين خواسته هاي ايران برآورده شده و روي نکاتي هم در اين مورد دست گذاشتند. يکي اين که داوطلبانه بودن روند تعليق بر اساس اعتمادسازي و بدون تعهد حقوقي بوده، دوم اجراي موقت پروتکل به صورت داوطلبي تا زماني که مجلس براي تصويب يا عدم تصويب آن تصميم گيري کند و سوم دسترسي به سايت ها به شکل نامحدود هم آقاي موسويان گفته که برداشته شده و در واقع اين دسترسي الان بر اساس پروتکل الحاقي انجام مي گيرد و اين که مکانيزم ماشه اصلا ديگر وجود ندارد و حتي بعضي از مقامات ايراني اينجا از اين صحبت مي کنند که احتمالا درواقع نه قطعي پرونده ايران در يک بند اينطور عنوان شده که از دستور شوراي حکام خارج مي شود.
ع . ط : همانطوري که اشاره کرديد به گفته هاي آقاي سيد حسين موسويان سخنگوي هيات جمهوري اسلامي در وين اين برداشت هم به ميان آمده که گفتند با اين قطعنامه پرونده هسته اي تهران از دستور کار شوراي حکام آژانس خارج مي شود. شما که خودتان عهدنامه را خوانديد، با نظر اين نمايندگان موافقيد؟ يعني پرونده هسته اي جمهوري اسلامي از دستور کار شوراي حکام خارج مي شود؟
کيانوش فريد: بايد خدمتتان بگويم که نه، در متني که من اينجا ديدم، چنين چيزي وجود ندارد که پرونده ايران از دستور کار آژانس خارج شود. بلکه درواقع اينها دارند يک سري تعبير و تفسيرهايي مي کنند از اين متن. چيزي که من مي توانم بگويم، تا حدودي مي شود گفت که از شدت عمل کاسته شده و نه اين که از دستور کار خارج مي شود و خيلي هم همه اين چيزها بستگي پيدا مي کند به گزارش هاي بعدي مدير کل و در حال حاضر ارجاع پرونده به شوراي امنيت منتفي است. نکات ديگري که در قطعنامه آمده اين است که آژانس اعلام کرده در موقعيتي نيست که نتيجه گيري کند که هيچگونه مواد يا فعاليت هسته اعلام نشده در ايران وجود ندارد. طبق اين قطعنامه تا 22 نوامبر با توجه به همه نگراني ها و قول هايي که ايران داده بود، هنوز غني سازي انجام مي شده و همچنين در قطعنامه از ايران خواسته شده که هرچه سريعتر اين پروتکل الحاقي از سوي ايران تصويب شود. بند ديگر هم اين است که دوباره توضيح مي دهد به اجراي کامل و پايدار اين تعليق. هرچند اقدمي داوطلبانه است و از نظر حقوقي الزام آور نيست، ولي بايد پايدار و کامل باشد و اين که آژانس هم بايد حتما آزمايش هايش را انجام دهد، بالاخص در مورد موضوعاتي که هنوز باقي مانده.
ع . ط : در همين زمينه خانم فريد شما گفته هاي دکتر محمد البرادعي، مديرکل آژانس را هم براي ما فرستاديد که مويد همين گفته هاي شما است. مدير کل آژانس بين المللي انرژي اتمي دکتر محمد البرادعي، در کنفرانس خبريش امروز، حرف هايي زد که مويد صحبت هاي خانم فريد است. برپايه همين گفته ها دکتر برادعي از پايان آنچه راستي آزمايي يا تصديق و تاييد تعليق غني سازي اورانيوم در ايران ياد کرده است.
محمد البرادعي (مدير کل آژانس بين المللي انرژي اتمي، وين): ما پيشاپيش راستي آزمايي در زمينه اين 20 سانتريفيوژ يا دستگاه هاي گريز از مرکز را به پايان رسانده ايم و اين 20 دستگاه هم اکنون زير نظارت آژانس بين المللي انرژي اتمي است. در نتيجه ما اکنون راستي آزمايي درباره تصميم ايران به تعليق کليه فعاليت هاي غني سازي، بازپردازي و فعاليت هاي مربوط به آن را کامل کرده ايم.
ع . ط: از سوي ديگررئيس هيات نمايندگي جمهوري اسلامي در وين نيز در تاييد گفته هاي دکتر برادعي تاکيد کرد جمهوري اسلامي هرگونه آزمايشي را در زمينه هاي هسته اي متوقف کرده است و به گفتگو با اروپاييان ادامه خواهد داد. هزمان آقاي برادعي با لحني آميخته به نيش و نوش، چشم پوشي جمهوري اسلامي از بهره گيري از 20 دستگاه سانتريفيوژ در نطنز را گامي مثبت خواند، اما همزمان هشدار گفت که همچنان مسائل چشمگير لاينحل ديگري درباره پرونده هسته اي جمهوري اسلامي بر جا است.
محمد البرادعي: اين به وضوح گامي در جهت مثبت است و به تفکيم نگراني هاي بين المللي درباره ماهيت برنامه هسته ايران ياري خواهند رساند و با گذشت زمان بايد به اعتمادسازي درباره برنامه هسته ايران ياري دهد. بالطبق من از ايران مي خواهم که به اين تغيير ادامه دهد. همچنين از ايران مي خواهم که نهايت شفافيت و همکاري فعالانه را در زمينه راستي آزمايي مربوط به مسائل همچنان چشمگير برجاي مانده داشته باشد.
ع . ط : مدير کل آژانس بين المللي انرژي اتمي بار ديگر تاکيد کرد که جمهوري اسلامي همچنان بايد بکوشد شفافيت بيشتري درباره فعاليت هاي هسته ايش نشان دهد.
صداي محمد البرادعي: پيشتر گفته ام که اعتماد به ايران آسيب ديده و ما نيازمند اعتمادسازي هستيم و هرچه ايران شفافيت بيشتري نشان دهد، ما زودتر مي توانيم اطمينان هاي لازم را به جامعه بين المللي دهيم که برنامه هسته اي ايران اختصاصا مقاصدي صلح آميز دارد.
ع . ط : همزمان با آنچه در وين در پايتخت اتريش مي گذشت، نخست وزير بريتانيا توني بلر، يکي از سه کشور اروپايي طرف مذاکره با ايران در کنفرانسي خبري در لندن موضع دولتش را در پاسخ به پرسش شهران طبري گزارشگر راديو فردا در لندن در قبال موضع جمهوري اسلامي و پرونده هسته اي تهران اين چنين شرح داد.
توني بلر (نخست وزير بريتانيا، لندن): به نظر من مهمترين مساله تامين اين اطمينان است که جمهوري اسلامي ايران در روندي جاي داشته باشد که در آن آژانس بين المللي انرژي اتمي مي تواند درباره تعهداتي که تهران مي دهد از ايران بازخواست کند.
