(rm) صدا |
بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): روزنامه «وال استريت جورنال» در سرمقاله‌اي مي‌نويسد انتخابات روز گذشته در روسيه موقعيت ولاديميرپوتين را به عنوان قوي‌ترين حکمرواي روسيه از زمان جوزف استالين تاکنون تثبيت کرد. سرمقاله‌نويس وال‌استريت‌جورنال مي‌نويسد البته پوتين با استالين تفاوت بسيار دارد اما در طول رياست خود بر حکومت روسيه، ولاديميرپوتين هم باعث رشد استالينسم شده است و هم به ملي‌گرائي يا ناسيوناليسم روسي پروبال داده است که هر دو با دمکراسي‌سازي و تقويت مردمسالاري در تضاد هستند. جهت‌گيري سياست‌هاي روسيه تحت حکومت ولاديمير پوتين، منافع آمريکا و سياست‌هاي اين کشور را در زمينه‌هاي گوناگون، بيشتر از آنکه دولت بوش تاکنون نشان داده است، به چالش مي‌گيرند: از ترويج دمکراسي در خاورميانه گرفته تا حفظ ثبات در جمهوري‌هاي سابق شوروي و توسعه منابع جديد براي انرژي.
از نظر سر مقاله نويس «وال استريت جورنال» دوران اول رياست جمهوري پوتين براساس فلسفه قدرت برتر دولت بنا گذاشته شده بود. در اين دوره شاهد بوديم که دستگاه‌هاي رسانه‌اي، از جمله شبکه‌هاي تلويزيوني به تدريج به آلت دست دولت و اطاقهاي پژواکي تبديل شدند براي کرملين. دولت روسيه در برابر اقدام نظامي مشترک آمريکا و بريتانيا در عراق قد علم کرد، عليرغم شواهدي که در باره مقاصد اتمي جمهوري اسلامي وجود داشت، برنامه احداث نيروگاه هسته‌اي در ايران را ادامه داد. اقدامات روسيه در مولداوي، گرجستان، اوکرائين و جمهوري‌هاي سابق ديگر اتحاد شوروي، حاکي از تلاش براي تقويت منافع روسيه در منطقه است ويکي از دلايلي بود که احزاب ملي‌گراي روسيه توانستند کرسي‌هاي بيشتري را در پارلمان روسيه تصاحب کنند. اما نگران کننده ترين جنبه دوره اول رياست جمهوري پوتين، گسترش دامنه فعاليت و افزايش قدرت سازمان امنيت روسيه و استفاده دلبخواه از قوه قضائيه در محاکماتي است که انگيزه سياسي داشتند.
سرمقاله نويس «وال استريت جورنال» مي‌نويسد، از طرف ديگر، افزايش قيمت نفت همزمان با افزايش توليد نفت روسيه باعث شده است که دوران اول رياست جمهوري پوتين دوره رونق اقتصادي و ثبات نسبي در روسيه باشد. اعتقاد پوتين به اينکه روسيه تنها به اتکاي قدرت اقتصادي است که مي‌تواند بارديگر به يک قدرت بزرگ جهاني تبديل شود، و حضور تکنوکراتها و اصلاحگرايان اقتصادي در دولت او، مورد تائيد و ستايش سرمايه‌داران است. اما وال استريت جورنال با استناد به تحليلگر روسي آندره پيانتکاوسکي Andrei Piontkovsky هشدار مي‌دهد که اصلاحات و رشد اقتصادي زير سرکوب دامنه محدودي دارند. از نظر سرمقاله نويس وال استريت جورنال، اگر پوتين بخواهد به روياي خود براي رسيدن به يک روسيه مقتدر جامع عمل بپوشاند، فضاي سياسي روسيه بايد بارديگر به روي رقابت گشوده شود و قوه قضائيه، مطبوعات و ديگر نهادهاي لازم براي يک حکومت دمکراتيک، بايد از مداخله سياسي رهائي يابند، کاري که سابقه پوتين نشان مي‌دهد تاکنون چندان علاقه‌اي به انجام آن نشان نداده است.
اشاره سرمقاله‌نويس وال استريت جورنال به مقاله اي است در همين شماره روزنامه، که در آن آقاي پيانتکاوسکي، رئيس مرکز مطالعات استراتژيک مسکو Strategic Studies Center که مي‌نويسد انتخابات روز گذشته موفقيت سياست «دمکراسي تحت مديريت» يا managed democracy بود، انتخاباتي آزاد اما ناعادلانه. وي مي‌افزايد پوتين که ممکن است پارلمان روسيه را به مادام العمر کردن حکومت خود وادار سازد، از شرکت در بحث‌هاي سياسي و سخنراني طفره مي‌رود و طرز حکومت او به تزارهاي روسيه شباهت دارد. پيانتکاوسکي معتقد است که فلسفه حکومت پوتين سرمايه داري اداري، يا bureaucratic capitalism است با تاکيد بر نقش والاي دولت و شخص اول، يعني سرمايه داري با استفاده از پليس و ديوانسالاران در حاليکه پدرملت قدرت اصلي را در دست دارد. از نظر اين تحليلگر روسي اين روش امکان ندارد بتواند رشد اقتصادي را به مدت طولاني به ارمغان بياورد، زيرا روسيه برخلاف کشورهاي آسيائي که از اين مدل استفاده کردند در گذر از کشاورزي به صنعتي نيست بلکه بايد بتواند مرحله گذار از صنعتي به پساصنعتي را با موفقيت طي کند.
روزنامه «وال استريت جورنال» در سرمقاله‌اي مي‌نويسد جهت‌گيري سياست‌هاي روسيه تحت حکومت ولاديمير پوتين، منافع آمريکا و سياست‌هاي اين کشور را در زمينه‌هاي گوناگون، بيشتر از آنکه دولت بوش تاکنون نشان داده است، به چالش مي‌گيرند: از ترويج دمکراسي در خاورميانه گرفته تا حفظ ثبات در جمهوري‌هاي سابق شوروي و توسعه منابع جديد براي انرژي. دوره اول رياست جمهوري پوتين براساس فلسفه قدرت برتر دولت بنا گذاشته شده بود. برنامه سرمايه داري اداري پوتين كه ميخواهد پيشرفت اقتصادي را با قدرت مركزي دولتي و سركوب صداهاي مخالف، ادغام كند، از نظر تحليلگران نمي تواند در دراز مدت به توفيق دست يابد.
