چشم انداز پرتاب نخستين سفينه سرنشين دار يک شرکت خصوصي آمريکايي به فضا

مهدي خلجي (راديوفردا): روز دوشنبه، يک شرکت خصوصي آمريکايي نخستين سفينه سرنشين دار خود را به فضا پرتاب خواهد کرد. مدت زمان اقامت در فضا البته بيش از سه دقيقه نخواهد بود، اما بسياري از کارشناسان، اين ماموريت فضايي را تاريخي مي خوانند. فاطمه امان (راديوفردا): عرصه سفر به فضا و فضانوردي، از زمان پيدايش آن در نيمه اول قرن بيستم تا کنون، در انحصار مطلق دولت ها بوده است، و حتي در پيشرفته ترين کشور سرمايه داري جهان يعني آمريکا هم، تا همين چندي پيش، تصور دست يابي بخش خصوصي به اين صنعت گرانقيمت نمي رفت. اما پيتر دايمنديس، مهندس صنايع فضايي، از مدتها پيش در پي آن بوده که بخش خصوصي را به عرصه فضانوردي جلب کند و به همين علت اين مهندس آمريکايي در سال 1996 برنامه اي را براي جذب بخش خصوصي آغاز کرد که مهمترين بخش آن، تعيين يک جايزه 10 ميليون دلاري براي اولين شرکتي بود که بتواند دو سفينه سرنشين دار را طي دو هفته به فضا بفرستد و سالم بازگرداند. از آن زمان تاکنون 27 شرکت وارد عرصه رقابت شده اند. اکنون روياي آقاي دايمنديس در حال به واقعيت پيوستن است. روز دوشنبه شرکت اسکيلد کومپوزيتز، اولين سفينه خصوصي سرنشين دار را به فضا پرتاب مي کند. هر چند مدت اقامت اين سفينه در فضا تنها سه دقيقه خواهد بود، اما به عنوان اولين تلاش بخش خصوصي براي فتح فضا اهميت زيادي دارد. سفينه ابتدا بوسيله يک هواپيما از صحراي ماهاوي در کاليفرنيا به ارتفاع 15 کيلومتري برده مي شود. در آنجا سفينه از هواپيما جدا مي شود و راکت هاي خود را به ارتفاع 100 کيلومتري زمين پرتاب مي کند و بعد از سه دقيقه اقامت در خارج از جو زمين، به زمين بازمي گردد. هر چند اين پرواز شامل جايزه آقاي ديامانديس نمي شود، اما او اين پرواز را راهگشاي پروازهاي خصوصي به فضا مي داند. پيتر دايمنديس: پرواز سفينه فضايي 1، يک واقعه تاريخي خواهد بود. به طور معمول تنها دولت ها قادر به تامين هزينه هاي چند ميليارد دلاري براي انتقال انسان به فضا بوده اند. اميد ما و اميد شرکت اسکيلد کومپوزيتز اين است که اين پروازها، يک رنسانس در فضانوردي ايجاد کند و راه را براي سفر مردم عادي به فضا و بهره مند شدن همه انسانها از فضا باز کند. ف.م.: مثل هر طرح بلندپروازانه، اين طرح هم منتقدان زيادي دارد. برخي از کارشناسان مثل جان پايک، کارشناس سياست گذاري عمومي، ترديد دارند که اين حرکت بخش خصوصي واقعا باعث شکوفايي فن آوري در اين عرصه شود. جان پايک: اين کار مسخره است. فکر مي کنم البته سرگرم کننده باشد. اميدوارم تعداد زيادي در اين راه کشته نشوند. به نظر من اين کارها هيچ ربطي به سفر فضايي ندارد. مردم عادي که از عهده هزينه آن برنمي آيند و افرادي هم که پيوندهاي خانوادگي زيادي داشته باشند، به اين کار تن در نمي دهند، چون کار بسيار خطرناکي است. اولين موردي که يک نفر در اين راه کشته شود، احتمالا کل اين صنعت را به تعطيلي خواهد کشاند. ف.م.: اما به رغم مخالفت ها بنظر مي رسد که با سرمايه هنگفتي که 27 شرکت در سطح دنيا در اين راه گذاشته اند، برنامه سفرهاي خصوصي به فضا به هر حال پيش خواهد رفت و آنها که مايل به اين نوع ماجراجويي ها هستند، بالاخره به هدف خود دست خواهند يافت. روز دوشنبه، يک شرکت خصوصي آمريکايي نخستين سفينه سرنشين دار خود را به فضا پرتاب خواهد کرد. مدت زمان اقامت در فضا البته بيش از سه دقيقه نخواهد بود، اما بسياري از کارشناسان، اين ماموريت فضايي را تاريخي مي خوانند. عرصه سفر به فضا و فضانوردي، از زمان پيدايش آن در نيمه اول قرن بيستم تا کنون، در انحصار مطلق دولت ها بوده است. پيتر دايمنديس، مهندس صنايع فضايي، از مدتها پيش در پي آن بوده که بخش خصوصي را به عرصه فضانوردي جلب کند و به همين علت اين مهندس آمريکايي در سال 1996 برنامه اي را براي جذب بخش خصوصي آغاز کرد که مهمترين بخش آن، تعيين يک جايزه 10 ميليون دلاري براي اولين شرکتي بود که بتواند دو سفينه سرنشين دار را طي دو هفته به فضا بفرستد و سالم بازگرداند. هر چند اين پرواز شامل جايزه آقاي ديامانديس نمي شود، اما او اين پرواز را راهگشاي پروازهاي خصوصي به فضا مي داند. در مقابل، برخي از کارشناسان مثل جان پايک، کارشناس سياست گذاري عمومي، ترديد دارند که اين حرکت بخش خصوصي واقعا باعث شکوفايي فن آوري در اين عرصه شود. وي مي گويد که اولين موردي که يک نفر در اين راه کشته شود، احتمالا کل اين صنعت را به تعطيلي خواهد کشاند.