پايان نمايش عمومي فيلم «ده» ساخته عباس كيارستمي در نيويورك

امير آرمين (راديوفردا): ه هفته اکران عمومي فيلم «ده» Ten آخرين ساخته آقاي عباس کيارستمي در نيويورک امروز به پايان مي‌رسد و قرار است در چند شهر ديگر آمريکا نمايش آن آغاز شود. نمايش اين فيلم که مدعو جشنواره سينمائي کان سال گذشته بود، و در نيويورک، پاريس و لندن، با استقبال منتقدان روبرو شد، در ايران ممنوع است و ماه گذشته از نمايش آن در جشنواره فيلم‌هاي ديجيتالي تهران هم ممانعت شد. همکار ما بهنام ناطقي درنيويورک، گفتگوئي دارد با آقاي جمشيد اکرمي، منتقد و پژوهشگر سينماي معاصر ايران، که از سانسور فيلم ده در ايران انتقاد مي‌کند. متن براي بهنام ناطقي بهنام ناطقي (راديوفردا): فيلم ده، دهمين فيلم سينمائي فيلمسازصاحب سبک بين‌المللي، آقاي عباس کيارستمي است که ده صحنه در داخل يک اتوموبيل را نشان مي‌دهد از رابطه يک مادرجوان طلاق‌گرفته تهراني با فرزندَش، خواهرش و زنان ديگري که سوار اتوموبيل خود مي‌کند. اين فيلم در نيويورک با استقبال منتقدان روبرو شد. منتقد نيويورک تايمز، آقاي اي او اسکات، فيلم ده را به خاطر اقتصاد و ايجاز که در کار به خرج مي‌دهد، ستايش کرده است. و آقاي هوبرمن، منتقد ويلچ وويس Village Voice فيلم ده را يک فيلم بي نهايت مدرن مي داند که نه داستاني است و نه مستند. اين فيلم را آقاي کيارستمي با يک دوربين کوچک ديجيتالي ساخته است. آقاي جمشيد اکرمي، استاد فيلم‌شناسي دانشگاه ويليام پاترسون نيوجرسي و پژوهشگر سينماي ايران، در مصاحبه با راديوفردا فيلم ده را آغازگر دوره تازه اي در سينماي کيارستمي مي‌داند که در آن محتوا و وسيله کار با هم جور شده‌اند. جمشيد اکرمي (نيوجرسي): من فکر مي کنم فيلم ده احتمالا آغازگر فصل تازه اي در کار کيارستمي، و نشان مي‌دهد که فيلمساز مثل بچه‌اي که اسباب‌بازي تازه‌اي پيدا کرده‌باشد، به هيجان آمده، و تکنيک يک محتواي جديد را ايجاب کرده و اتفاقا تفاوتي که بين فيلم اول ديجيتالي آقاي کيارستمي ABC Africa و اين فيلم مي‌بينم، دقيقا در همين است که در آن فيلم قبلي، شما رسانه جديد را داشتيد، ولي موضوع مناسبش را نداشتيد و حالا با فيلم ده به نظر مي‌رسد که سوژه مناسب هم پيدا شده و ديگر آن فاصله بين سوژه و دوربين احساس نمي‌شه. موضوع خيلي نزديک به خود فيلمسازه، يعني به عنوان يک فيلمساز ايراني که در يک شرايط خاصي در جامعه ايراني زندگي مي‌کند و خوب به طور اخص، مسئله زنها در فيلم مطرح است و توي ايران آدم مجبور نيست زن باشد که مسئله زن‌ها مسئله او هم باشد، يعني چيزي است که در روي تمام شئون زندگي ايراني اثر گذاشته. شما به هرحال، اگر خودتان زن نيستيد، يک زن توي فاميل‌تان است و محدوديت هائي که در زندگي زنها هست روي زندگي فاميلي هم اثر مي گذارد. ب.ن.: آقاي اکرمي مي گويد فيلم ده، با حذف عناصر توليد فيلم، نوعي نزديکي بين دوربين و سوژه و در نتيجه بين تماشاگر و سوژه ايجاد مي‌کند که نه تنها در سينماي ايران بلکه در سينماي جهان توسط فيلمسازهاي ديگر دنبال مي شود. جمشيد اکرمي: خيلي آشکار است که کيارستمي در اين دوره کارش، از نظر فرم درجستجوي رها سازي مرحله توليد است از سنگيني افراد و ابزار توليد. هنرپيشه خيلي راحت جلوي اين دوربين کار کرده. اصلا مثل اينکه هنرپيشه تنها نشسته تو ماشين. يعني شما مي توانيد تصور کنيد اين چقدر آزادي به هنرپيشه مي‌دهد که اصلا ديگر حضور دوربين را احساس نمي‌کند. حالا مجسم کنيد با شرايط فيلمسازي قديم که هنرپيشه دوربين خيلي بزرگتري جلوش بود و اين دوربين بزرگتر افراد خيلي بيشتري مي‌طلبيد که دورو برش باشند و يکي نور بدهد و يکي صدا را درست کند و يکي دوربين را به حرکت در بياورد و اصلا نوع کار عوض مي‌شه ويک جور نزديکي... واقعا با اون ابزار کار قديمي جور نبود. اين يک نوع فيلمسازي غيرمتعارفي که به هرحال کيارستمي يکي از پيشگامانش است ونه فقط در ايران بلکه در تمام دنيا شروع شده و اثرات مهم خواهد داشت. ب.ن.: آقاي اکرمي از اينکه فيلم ده در ايران سانسور شده است، ابراز تاسف مي‌کند. جمشيد اکرمي: به آقاي کيارستمي گفته شده که بايد چندين صحنه و حتي چند اپيزود فيلم را در بياورد و اگر اشتباه نکنم به ايشان گفته‌اند يا تکه‌هائي از چهار اپيزود يا کل چهاراپيزود بايد در بيايد، که همانطور که مي‌دانيد اصلا روي اسم فيلم اثر خواهد گذاشت. ولي از شوخي گذشته، چيزي که واقعا يک مقدار دردآور است الان، يک نوع فيلم‌هائي است که شايد توي خود ايران هم به عنوان فيلم‌هاي فستيوالي ازشان صحبت مي‌شود که بازهم يک خورده بي انصافي است در حد اين فيلمها، ولي به هرحال اين فيلم‌ها هستند که در ايران نشان داده نمي‌شوند يا با سانسورنشان داده مي‌شوند ولي نشان دادنشان خارج ازايران هيچ مسئله‌اي نداره. و اگر من يک ايراني بودم در ايران نشسته بودم، خيلي بهم توهين مي‌شد اگر يک همچه مسئله‌اي پيش مي‌آمد. يک فيلم مملکت من، که در يک فستيوال معتبري هم جايزه خيلي مهم گرفته، همه جاي دنيا مي‌توانند ببينند، غير از خود من، که فکر مي‌کنم لياقتم بيشتره براي ديدنش. نمي‌دانم آيا اين دولت ايران و کساني که فيلم‌هاي ايراني را سانسور مي‌کنند، هيچوقت به اين مسئله فکر کرده‌اند که سانسورکردن فيلمها در حاليکه اجازه مي‌دهند فيلمها بدون هيچ دستبردي در ايران نمايش داده شوند، توهين به جمعيت سينمارو تحصيل‌کرده‌اي نيست که مي‌خواهند اين فيلم‌ها را به صورت اصلي‌شان درايران ببينند؟ فيلم «ده» ساخته عباس كيا رستمي، فيلمساز صاحب سبك بين المللي است كه ده صحنه در داخل يك اتومبيل را نشان مي دهد. اين فيلم در نيويورك با استقبال منتقدان مواجه شد. جمشيد اكرمي، استاد فيلم شناسي دانشگاه ويليام پاترسن نيو جرسي و پژوهشگر سينماي ايران در مصاحبه با راديو فردا مي گويد: فيلم ده آغاز گر يك دوره تازه است در سينماي كيارستمي كه تكنيك يك محتواي جديد ايجاد كرد.