لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ تهران ۰۵:۵۰

گزارش ويژه: سرنوشت لايحه تبيين اختيارات رئيس جمهوري و لايحه اصلاح قانون انتخابات و آينده جنبش اصلاح طلبي


(rm) صدا |
فريدون زرنگار (راديو فردا): محمد خاتمي، رئيس جمهوري اسلامي، ديروز در پاسخ به پرسش خبرنگاران از جمله درباره سرنوشت لايحه تبيين اختيارات رئيس جمهوري و لايحه اصلاح قانون انتخابات گفت: او تاكيد دارد كه تكليف اين لوايح هرچه زودتر روشن شود. وي اظهار اميدواري كرد كه بتواند اين لوايح را به جايي برساند. اما در عين حال گفت: خيلي بعيد مي داند تكليف اين لوايح در دوره مجلس ششم به سرانجام برسد. با گذشت نزديك به يك سال از تاريخ ارائه اين لوايح به مجلس شوراي اسلامي و رد آن از سوي شوراي نگهبان پس از تصويب در مجلس، به نظر مي رسد كه تصميمي گيري نهايي در اين باره تا پيش از پايان دوره ششم مجلس شوراي اسلامي بسيار بعيد باشد. اما چرا محمد خاتمي با اينكه براي بسياري از صاحبنظران آشكار است كه اين لوايح شانسي براي تصويب شدن ندارند، هنوز مي گويد وي كوتاه نخواهد آمد. به نظر دكتر مهدي مظفري، استاد دانشگاه در دانمارك، گفته هاي آقاي خاتمي مدتها است كه نتيجه اي جز دلسردي براي مردم و هواداران اصلاحات ندارد. مهدي مظفري : صحبتهاي آقاي خاتمي كه در اوايل تصدي ايشان به رياست جمهوري، موجب دلگرمي مردم ميشد، حالا هر بار كه ايشان صحبت مي كند، دلسردي مردم بيشتر مي شود و حتي هوادار خود ايشان و اين مساله كه اين لوايح را مجلس تصويب كند، خيلي خوب است، و اگر هم تصويب نكند، اينطور كه ايشان گفته، نشد كه نشد، در واقع اين يك سياست انشاء الله است. يعني آقاي خاتمي تا كنون نشان داده كه مردي نيست كه پاي حرفش بايستد و اصرار داشته باشد كه سياستهايش و لوايحش به تصويب برسد و در اين راه پافشاري كند و حاضر نيست كه ريسكي را بپذيرد. ف . ز : حسن فتحي، روزنامه نگار در تهران با اشاره به تلاشهاي شوراي نگهبان و محافظه كاران براي بركناري اصلاح طلبان مي گويد: حسن فتحي : آقاي خاتمي با اين سخنان خود قصد جمع آوري راي براي جنبش اصلاح طلبي را دارد و بگويد كه وي از اهداف خود چشم پوشي نكرده است. با توجه به اين كه الان شوراي نگهبان و جناح راست تلاش مي كنند كه در انتخابات آينده مجلس و رياست جمهوري فعال برخورد كنند و ابزارهاي كافي خودشان را به كار گرفته اند كه به نوعي اصلاح طلبان را از حاكميت كنار بزنند و اين بيم هم وجود دارد كه مردم حضوري در انتخابات نداشته باشند مثل انتخابات شوراها، در حقيقت آقاي خاتمي با بيان اين مطالب به نوعي دارند براي جناح اصلاح طلب، در حقيقت راي جمع ميكنند و دارند آن شعارهايي در جامعه وجود دارد كه در طول اين سالهايي كه آقاي خاتمي رئيس جمهور بودند و مجلس ششم وجود داشته، هيچ كاري براي مردم صورت نگرفته، ايشان مي خواهند با بيان اين مسائل مي خواهند افكار عمومي را جلب كنند به خودشان و مجددا توپ را در حقيقت شوت كنند در زمين شوراي نگهبان كه اگر كاري صورت نگرفته، اگر مشكلاتي وجود داشته، در حقيقت مانع اصلي شوراي نگهبان و محدوديتهايي بوده كه جناح راست بوجود آورده. ف . ز : يعني به نظر شما اين صحبتهاي آقاي خاتمي باعث دلسردي مردم و اصلاح طلبان نخواهد شد؟ حسن فتحي : الان از اصلاح طلبان يا اصولا از جناح راست جدا است. مردم در انتخابات شوراها صراحتا نشان دادند كه حالت به اصطلاح مستقلي دارند و ديگر مي خواهند آن شعارهايي كه باعث شد آنها جذب اصلاح طلبان بشوند، ديگر آن شعارها كارايي خودشان را از دست داده اند. صحبتهاي آقاي خاتمي براي اين است كه به نوعي خودشان را با مردم در حقيقت، ارتباطشان را گره بزنند. ف . ز : از دكتر مظفري مي پرسم چه پيش بيني مي شود از نتايج ديدار امشب رئيس جمهوري و رئيس مجلس با اعضاي شوراي نگهبان كرد؟ آقاي مظفري مي گويد با توجه به تنهايي رئيس جمهور اين نشست چندان نتيجه اي نخواهد داد. مهدي مظفري : اينگونه جلسات قبلا هم تشكيل شده بوده و تصور نمي ورد كه شوراي نگهبان زير بار تقاضاي آقاي خاتمي برود، چون در حال حاضر آقاي خاتمي تنها است، يعني تمام آن گروههايي كه اصلاح طلب هستند، كه حتي برادر ايشان از ايشان طرفداري مي كردند، آنها هم گفتند كه ديگر اصلاحاتي باقي نمانده و آقاي خاتمي به آن قولهاي خودش عمل نكرده، صرف نظر از اين كه مردم هم ديگر به ايشان اعتماد ندارد، بنابراين يك رئيس جمهور تنها ندارد و چاره اي جز اين ندارد كه روز به روز به اردوگاه رهبري و هياتهاي موتلفه و اقتدارگرايان نزديك شود و در واقع به آنها پناه ببرد، بنابراين تصور نمي رود كه در جلسه امشب آقاي خاتمي بتواند راي خودش را به شوراي نگهبان بقبولاند. ف . ز : حسن فتحي نيز به مانند دكتر مظفري مي گويد نشست رئيس جمهور و رئيس مجلس با اعضاي شوراي نگهبان هيچ نتيجه اي در پي نخواهد داشت. حسن فتحي : من تصور نمي كنم كه هيچ نتيجه اي اين نشست داشته باشد. ما عملا در طي اين سالها ديديم كه شوراي نگهبان، مجمع تشخيص مصلحت و اصولا ارگانها و نهادهايي كه ارتباط با رهبري دارند و حالت انتصابي دارند، به هيچ وجه با مجلس و دولت كنار نيامدند و همراه نبودند. ما از اين نشست ها قبلا هم داشتيم در زمينه هاي مختلفي. در رابطه با بخصوص اين دو لايحه، صراحتا شوراي نگهبان بارها چه بصورت جمعي، چه بصورت فردي، موضعگيري كرده و مخالف هم موضعگيري كرده. نمي شود گفت كه اين نشست راهگشا است. اين نشست به نظر من آخرين تير تركش آقاي خاتمي و مجلس است كه بار ديگر شوراي نگهبان مخالفت خودش را با اين مساله صراحتا اعلام كند. ف . ز : حسن فتحي روزنامه نگار در تهران بر اين باور است كه محمد خاتمي انعطاف زياده از حد از خود نشان داده است و در برابر هر گروه و يا صنف سياسي مطابق با خواست آن گروه موضعگيري كرده است. حسن فتحي : من معتقد هستم كه آقاي خاتمي متاسفانه خيلي انعطاف از خودشان نشان دادند و اين انعطافها موجب شد كه جناح مقابل پيشدستي كند و به تدريج پيش بيايد تا جايي كه ما الان مي بينيم علنا روند اصلاحات متوقف شده و مردم از اصلاحات دلسرد شده اند، مجلس در بن بست قرار گرفته و اصولا اصلا اصلاح طلبي در داخل كشور ما الان ديگر آن حركت و تحرك و پويايي كه چند سال قبل داشت، ندارد. ما الان نه روزنامه اصلاح طلب در جامعه داريم، روزنامه اي كه واقعا اصلاح طلب باشد و بيانگر جناحهاي حزبي نباشد، روزنامه مستقل باشد. نه افراد اصلاح طلب شاخصي داريم كه بتوانند بيانات و ديدگاههاي اصلاح طلبانه خودشان را بدهند، يعني فرا جناحي عمل كنند، فارغ از وابستگي هاي جناحي بيايند در جهت اصلاحات واقعي حركت كنند، چنين افرادي هم يا بازداشت هستند، يا عملا كاري صورت نمي دهند. متاسفانه آقاي خاتمي در اين مدت مواضعش طوري بوده كه هميشه باب ميل افرادي كه در آن جلسه بودند، صحبت كرده. يعني اينطور نبوده كه يك موضع خاصي داشته باشد و در چهارچوب آن موضع خودش اعلام نظر كند. اگر به طور مثال با بچه هاي سپاه نشسته بوده، باب ميل آنها صحبت كرده، اگر با مجلس خبرگان نشسته، باب ميل مجلس خبرگان صحبت كرده، اگر مثلا با دانشجويان نشسته، باب ميل دانشجويان، يعني يك حركت مستقيم و روند خاصي را پيش نگرفته و اين متاسفانه در بين مردم تاثير خوبي نداشته و از محبوبيت آقاي خاتمي در بين مردم كاسته. ف . ز : درباره نقش مجلس شوراي اسلامي و آينده جنبش اصلاح طلبي، دكتر مهدي مظفري با اشاره به شكست مجلس در پيشبرد اين رفرم مي گويد: جنبش اصلاح طلبي مدتها است به پايان رسيده است. مهدي مظفري : جنبش اصلاح طلبي مدتها است كه پايان پذيرفته. از آن روزي كه آقاي خاتمي وعده هاي خود را تغيير داد، مثلا ايشان از جامعه مدني صحبت كرد، از جوانان و زنان صحبت كرد و به آنها وعده هاي زياد داد، ولي در واقع ديديم كه جوانان و دانشجويان را رها كرد و طرف متجاوزان كوي دانشگاه را گرفت، در مورد سياست خارجي كه در واقع ايشان مسئولش است، يعني در برابر مجلس، وزير خارجه كه وزير ايشان است، مسئول است و همچنين در برابر ملت ايشان صحنه را وا گذاشته به كساني كه چنين مسئوليتي ندارند. در واقع ما در حال حاضر دو رئيس جمهور داريم، يكي آقاي خاتمي و يكي آقاي رفسنجاني كه ابر رئيس جمهور است و ايشان در تمام مسائل سياسي و دفاعي مملكت روز و شب صحبت مي كند و نظر مي دهد. دو تا وزير خارجه داريم، يكي آقاي خرازي و يكي آقاي ولايتي كه ابر وزير خارجه است و معلوم نيست كه ايشان به چه عنواني اظهار نظر علني مي كند. اينها البته همه مي توانند اظهار نظر كنند، منتها در حوزه صلاحيت خودشان در شوراها و نه در ملا عام. بنابراين مي بينيم كه آقاي خاتمي در واقع هيچگونه كنترلي بر اوضاع و حتي در همين اختياراتي كه در حال حاضر ايشان دارد، ندارد. چه برسد به اينكه اختيارات جديدي به ايشان داده شود. ف . ز : حسن فتحي، روزنامه نگار نيز مي گويد: دوران اصلاح طلبي حكومت به پايان رسيده و دولت اصلاح طلبي تنها زماني تضمين است كه در پيوند با مردم باشد. حسن فتحي : اصلاح طلبي اگر قرار باشد روند دولتي داشته باشد، آن اصلاح طلبي، اصلاح طلبي نيست. ما در زمان گذشته هم انقلاب سفيد داشتيم. آن هم به نوعي اصلاح طلبي بود، ولي چون وابسته به دولت بود و دولتي بود، موفقيت نداشت. اصلاح طلبي اگر مي خواهد موفق باشد، بايد مردم آنرا حمايت كنند، بايد توده هاي مردم در پشت روند اصلاحات طلبي باشند و آن را به پيش ببرند. اصلاح طلبي كه بريده از مردم حركت كند، آن اصلاح طلبي نمي تواند موفق باشد. ما در كشور خودمان الان احزابي داريم كه هيچ پايگاه مردمي ندارند و مسائلي همه اينها مطرح مي كنند، مسائلي نيست كه ارتباط مستقيم با خواسته مردم داشته باشد. اگر جنبش اصلاح طلبي مي خواهد موفق باشد، بايد مستقل عمل كند. در چهارچوب دولت و يا حركت در چهارچوبي كه متاسفانه برخي از آنها لباس اصلاح طلبي به تن كردند، ولي اصلاح طلب نيستند، اين جنبش اصلاح طلبي را در اين مسيري را كه هم كه الان است، منحرف ميكند و به صورت يك حركت عقيم در مي آورد. محمد خاتمي، رئيس جمهوري اسلامي، ديروز در پاسخ به پرسش خبرنگاران از جمله درباره سرنوشت لايحه تبيين اختيارات رئيس جمهوري و لايحه اصلاح قانون انتخابات گفت: او تاكيد دارد كه تكليف اين لوايح هرچه زودتر روشن شود. وي اظهار اميدواري كرد كه بتواند اين لوايح را به جايي برساند. اما در عين حال گفت: خيلي بعيد مي داند تكليف اين لوايح در دوره مجلس ششم به سرانجام برسد. در برنامه گزارش ويژه راديو فردا دكتر مهدي مظفري، استاد دانشگاه در دانمارك و حسن فتحي، روزنامه نگار در تهران به بررسي زمينه هاي اين مساله، نقش مجلس شوراي اسلامي وآينده جنبش اصلاح طلبي ميپردازند.
XS
SM
MD
LG