پيامد امضاي پروتكل الحاقي پيمان منع گسترش سلاح هاي هسته اي، از ديد يك تحليگر

امضاي اين پروتکل چه امکاني براي سازمان جهاني انرژي اتمي بوجود مي آورد؟ امير آرمين (راديوفردا): بر خلاف اختياراتي که سازمان بين المللي انرژي اتمي بر اساس قطعنامه شوراي امنيت براي بازرسي در عراق پيش از جنگ داشت، به موجب سند الحاقي، نمي تواند در ايران هر زمان و هر جا به بازرسيهاي اعلام نشده بپردازد، اما مي تواند در مورد فعاليتهاي حساس هسته اي درخواست اطلاعات بيشتر کند و تمام تاسيسات اعلام شده و اعلام نشده را با يک فرصت دو ساعته مورد بازرسي قرار دهد. گري سيمور از موسسه بين المللي مطالعات استراتژيك لندن گفت: گرچه سند به آژانس بين المللي انرژي اتمي اجازه بازرسيهاي گسترده را مي دهد، اما اين مانع از آن نمي شود که ايران تواناييهاي هسته اي خود را تقويت کند و بمب اتمي بسازد. گري سيمور تاکيد كرد که سازمان بين المللي انرژي اتمي به اطلاعات در مورد برنامه هاي تسليحاتي ايران نياز دارد، بنابر اين اگر کشوري اطلاعاتي دارد که ايران شفاف نيست و هنوز پنهانکاري مي کند، بايد اين اطلاعات را در اختيار سازمان انرژي اتمي قرار دهد. دولت هند اين اتهام را که با ايران همکاري هسته اي دارد، رد کرد. هر چند وزارت امور خارجه هند گفت دهلي نو به تهران در برنامه انرژي هسته اي کمک کرده است. سفارت هند در تهران گفت: همکاري در راه استفاده صلح آميز هسته اي زير نظر سازمان بين المللي انرژي اتمي و برنامه همکاريهاي فني انجام شده است. اما در حال حاضر هيچگونه همکاري هسته اي دوجانبه ميان تهران و دهلي وجود ندارد. ياشوان سينها، وزير امور خارجه هند در ديدار روز شنبه در تهران از همکاري دو کشور در حوزه تکنولوژي هسته اي خبر داده بود. آقاي سينها گفت: ما کارنامه طولاني در استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي داريم. در هند نيروگاههاي هسته اي وجود دارد. راههاي استفاده صلح آميز ديگري هم از اين انرژي است. همکاري ايران و هند نوعي از اين همکاريست. محمد البرادعي رئيس سازمان بين المللي انرژي اتمي پس ازامضاي سند الحاقي گفت: اميدوار است که مجلس ايران هر چه سريعتر سند الحاقي به پيمان منع سلاحهاي هسته اي را امضا کند. گري سيمور از موسسه بين المللي مطالعات استراتژیک لندن با اشاره به اين که گرچه سند به آژانس بين المللي انرژي اتمي اجازه بازرسيهاي گسترده را مي دهد، اما اين مانع از آن نمي شود که ايران تواناييهاي هسته اي خود را تقويت کند و بمب اتمي بسازد، از ديگر کشورها درخواست کرد اگر اطلاعاتي درمورد عدم شفافيت برنامه هاي ايران و پنهانکاريهايش، دارند، در اختيار سازمان انرژي اتمي قرار دهند. بر خلاف اختياراتي که سازمان بين المللي انرژي اتمي بر اساس قطعنامه شوراي امنيت براي بازرسي در عراق پيش از جنگ داشت، به موجب سند الحاقي نمي تواند در ايران هر زمان و هر جا به بازرسيهاي اعلام نشده بپردازد، اما مي تواند در مورد فعاليتهاي حساس هسته اي درخواست اطلاعات بيشتر کند و تمام تاسيسات اعلام شده و اعلام نشده را با يک فرصت دو ساعته مورد بازرسي قرار دهد. محمد البرادعي نيز ابراز اميدواري کرد که مجلس ايران هر چه زودترسند الحاقي به منع گسترش سلاحهاي هسته اي را امضا کند.