دانشمند اتمي پاكستان مظنون به همكاري با جمهوري اسلامي تحت نظر قرار گرفت

بهمن باستاني (راديو فردا): در پي اظهارات مسئولان وزارت خارجه پاكستان مبني بر اين كه احتمال صدور فن آوري هسته اي به جمهوري اسلامي ايران در چند سال گذشته وجود دارد، عبدالقادر كه به پدر بمب اتمي پاكستان مشهور است، در اين كشور تحت نظر قرار گرفت. گفته مي شود كه عبدالقادر خان نحوه توليد سانتريفيوژ را به ايران و كره شمالي آموخته است. اگرچه ژنرال مشرف، رئيس جمهوري پاكستان گفته است بي ترديد هيچگونه تخلفي در اين زمينه وجود نداشته، اما همچنان سخن از احتمال انتقال چنين فن آوري هايي از پاكستان به ايران، موضوع بحث محافل سياسي و كارشناسي پاكستان و جهان و نگرانان از ميزان تواناييهاي هسته اي ايران است. پيشينه فعاليتهاي علمي عبدالقادر را روزنامه ليبراسيون چاپ پاريس مرور كرده است. ميرعلي حسيني (راديو فردا): ليبراسيون در مقاله اي تحت عنوان عبدالقادر خان دكتر استرنجلاو اسلام آباد، بوي گوگرد مي دهد، مي نويسد: آيا مهندس عبدالقادر خان در رشته متالوژي كه در پاكستان به عنوان يك قهرمان ملي شناخته مي شود، در سال 1987 طرح ساختن سانتريفيوژ را كه دستگاه غني سازي اورانيوم است، به ايران فروخته بود؟ آيا همين كار را در سالهاي نود براي كره شمالي نيز انجام داده؟ اگر چنين است، آيا اين امر با تصميم شخصي خود وي بوده يا مقامات دولت اسلام آباد از آن باخبر بوده اند؟ اينها سئوالاتي است كه آژانس بين المللي انرژي اتمي در تلاش براي يافتن پاسخ براي آنها است و چند كشور غربي نيز در طول اين هفته از مقامات پاكستاني خواسته اند عبدالقادر خان و همكارانش را تحت نظر و مورد بازجويي قرار دهند. گويا بر اساس منابع خبري در نيويورك تايمز، ايران و ليبي اطلاعاتي در اين زمينه منتشر كرده اند كه بر اساس آنها سانتريفيوژهاي ايراني و ليبيايي از همان نوعي هستند كه پاكستان در اختيار دارد و بر اساس ادعاهاي هلند، طرح آن توسط عبدالقادر خان از كشور هلند ربوده شده است. عبدالقادر خان كه در سال 1936 در هند مستعمره بريتانيا به دنيا آمد، در سال 1947 هنگام ايجاد كشور پاكستان به اين كشور نرفت و از سال 1961 براي ادامه تحصيلات به آلمان سفر كرد. پس از اخذ دكتراي متالوژي در سال 1972 با يك دختر بريتانيايي ازدواج كرده و سپس در يك لابراتوار هلندي تحقيقات علمي مشغول به كار شد. در اين لابراتوار بود كه در چهارچوب كنسرسيوم بريتانيايي آلماني هلندي اورنكو، طرح ساختن سانتريفيوژ به اجرا درآمد. در سال 1974 مدارك ساختن سانتريفيوژ عمودي كه عبدالقادر خان مامور ترجمه آنها از آلماني به هلندي بود، در اختيار وي قرار داشت. در پانزده دسامبر 1975، عبدالقادر خان به بهانه بيماري خانواده اش به پاكستان رفت و ديگر هيچگاه به هلند باز نگشت. در همان ايام نخست وزير وقت پاكستان ذوالفقارعلي بوتو، او را به سمت مدير مركز هسته اي كاهوتا كه ظاهرا به منظور استفاده غير نظامي تاسيس شده بود برگزيد. پس از 1998 هنگامي كه نخستين بمب اتمي پاكستان براي انجام آزمايشهايي منفجر شد، عبدالقادر خان اعتراف كرد كه مركز هسته اي كاهوتا از ابتدا تنها هدفش نظامي بوده است. در سال 1983 به دنبال شكايت دولت هلند، اين دانشمند به اتهام دزدي مدارك محكوم شد. در سال 1998، ژنرال پرويز مشرف به منظور قدرداني از وي، مركز تحقيقات هسته اي كاهوتا را به اسم عبدالقادر خان تغيير نام داد و در سال 2001 به عنوان مشاور ويژه پرويز مشرف برگزيده شد. در سالهاي 90 عبدالقادر خان از سوي دولت پاكستان مامور مذاكره با كره شمالي براي شناخت تكنيك ساخت موشكهاي بالستيك شد. در همان سالها بود كه دولت پيونگ يانگ، فعاليتهاي هسته اي خويش را آغاز كرد. به گفته منابع نزديك، هزينه دريافت تكنيك ساخت موشكها در ازاي كمك به كره شمالي در فراگيري تكنيك غني سازي اورانيوم بين دو كشور رد و بدل شده. اتهامي كه پرويز مشرف هميشه تكذيب كرده است، اما مقامات سرويس مخفي كره جنوبي در سال 2002 پرده از آن برداشتند. سئوال مهم امروز اين است كه آيا عبدالقادر خان و همكارانش با اراده شخصي خودش براي كمك به ايران در فراگيري تكنولوژي ساخت سانتريفيوژ اقدام كرده اند يا با اجازه دولت پاكستان. به گفته يكي از مسئولان سابق سرويس مخفي پاكستان، حميد گل، غير ممكن است كه يك دانشمند پاكستاني بتواند به كشورهاي ديگر صنعتي را بفروشد، بدون آنكه دولت پاكستان از آن باخبر باشد. اما دولت پاكستان همچنان از فرضيه خود دفاع مي كند و مي گويد: مقصرين اين امر مورد مجازات قرار خواهند گرفت. در پي اظهارات مسئولان وزارت خارجه پاكستان مبني بر اين كه احتمال صدور فن آوري هسته اي به جمهوري اسلامي ايران در چند سال گذشته وجود دارد، عبدالقادر تحت نظر قرار گرفت. گفته مي شود كه عبدالقادر خان نحوه توليد سانتريفيوژ را به ايران و كره شمالي آموخته است. ليبراسيون مي نويسد: چند كشور غربي از مقامات پاكستاني خواسته اند عبدالقادر خان و همكارانش را تحت نظر و مورد بازجويي قرار دهند. بر اساس منابع خبري سانتريفيوژهاي ايراني و ليبيايي از همان نوعي هستند كه پاكستان در اختيار دارد و بر اساس ادعاهاي هلند، طرح آن توسط عبدالقادر خان از كشور هلند ربوده شده است. در سال 1983 به دنبال شكايت دولت هلند، اين دانشمند به اتهام دزدي مدارك محكوم شد. در سالهاي 90 عبدالقادر خان از سوي دولت پاكستان مامور مذاكره با كره شمالي براي شناخت تكنيك ساخت موشكهاي بالستيك شد. در همان سالها بود كه دولت پيونگ يانگ، فعاليتهاي هسته اي خويش را آغاز كرد. به گفته منابع نزديك، هزينه دريافت تكنيك ساخت موشكها در ازاي كمك به كره شمالي در فراگيري تكنيك غني سازي اورانيوم بين دو كشور رد و بدل شده. اتهامي كه پرويز مشرف هميشه تكذيب كرده است. يك مسئول سابق سرويس مخفي پاكستان، غير ممكن است كه يك دانشمند پاكستاني بتواند به كشورهاي ديگر صنعتي را بفروشد، بدون آنكه دولت پاكستان از آن باخبر باشد.