لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ تهران ۰۴:۱۵

عبدالغدير خان کيست؟


عبدالغدير خان که در پاکستان به پدر هسته‌ای کشور معروف است، تحصيلات که خود را در زمينه مهندسی متالورژی به انجام رسانده، و در سال ۱۹۷۲ در مرکز غنی‌‌‌سازی اورانيوم در آلمِلو هلند، که سوخت نيروگاه‌های هسته‌ای چند کشور اروپايی را تهيه می‌کرد، مشغول به کار شد.


در سال ۱۹۷۴ هند نخستين آزمايش هسته‌ای خود را انجام داد، موضوعی که همسايه غربی، يعنی پاکستان را به تکاپو انداخت تا در مسابقه تسليحاتی از رقيب خود عقب نماند.


بر اساس تحقيقات بعدی که توسط دولت هلند انتشار يافت عبدالغدير خان که در آن زمان به مدارک مربوط به فناوری سانترفيوژهای گازی دسترسی داشت، اين مدارک را به شبکه‌ اطلاعاتی پاکستان منتقل می‌کرد.
در دسامبر ۱۹۷۵ عبدالغدير خان پس از سرقت نقشه‌های مربوط به سانترفيوژهای گازی، هلند را ترک کرد و به کشورش پاکستان بازگشت.


در زمان نخست وزيری ذوالفقار علی بوتو عبدالغدير خان مسئوليت برنامه غنی‌سازی اورانيوم را بر عهده گرفت. در ۱۱ مارس ۱۹۸۳ پاکستان موفق شد نخستين آزمايش هسته‌ای خود را انجام دهد.


پس از حوادث ۱۱ سپتامبر فعاليت‌های عبدالغدير خان با دقت پيگيری شد و مشخص شد که گروه القاعده برای ساخت بمب راديولوژيک با افراد شبکه وی تماس‌هايی داشته است.


در اکتبر ۲۰۰۱ دولت پاکستان سه دانشمند هسته‌ای اين کشور را به اتهام ارتباط با طالبان دستگير کرد. همه نفرات دستگير شده ارتباط نزديکی با عبدالغدير خان داشتند.


در اکتبر ۲۰۰۳ آژانس بين‌المللی انرژی هسته‌ای اعلام کرد که تجهيزات غنی‌سازی اورانيوم ايران بر اساس طرح‌های سرقت شده از آزمايشگاهی در هلند ساخته شده که در سال ۱۹۸۷ از طريق يک واسطه خارجی در اختيار دولت اين کشور قرار گرفته است. نام اين واسطه خارجی هيچ‌وقت اعلام نشد اما ديپلمات‌ها و تحليل‌گران انگشت اتهام را به پاکستان و به‌خصوص عبدالغدير خان نشانه رفتند.


در دسامبر ۲۰۰۳ دو عضو ارشد آزمايشگاه تحقيقاتی خان، به اتهام فروش فناوری تسليحات هسته‌ای به ايران، دستگير شدند.


در دسامير ۲۰۰۳ دولت ليبی هم در اقدامی غيرمترقبه اعلام کرد که اطلاعات و تجهيزات مربوط به فعاليت‌های هسته‌ای خود را از شبکه عبدالغدير خان گرفته است.


در فوريه ۲۰۰۴ دولت پاکستان اعلام کرد که عبدالغدير خان اعترافی مبنی ارائه‌ی نقشه و تجهيزات برای کمک به برنامه هسته‌ای کشورهای ايران، ليبی، و کره‌شمالی به اين کشورها تحويل داده است.


در روز ۴ فوريه عبدالغدير خان بر صفحه تلويزيون دولتی ظاهر شد و به ايجاد شبکه‌ای برای انتقال دانش، طرح‌ها ونقشه‌ها و تجهيزات هسته‌ای به کشورهای خارجی اعتراف کرد. روز بعد ژنرال پرويز مشرف او را عفو کرد اما از آن زمان تاکنون وی در بازداشت خانگی به سر می‌برد.
XS
SM
MD
LG