فرانچسکو رُزی کارگردان سرشناس ایتالیایی و برنده جایزه نخل طلا، روز شنبه ۲۰ دی‌ماه در سن ۹۲ سالگی در شهر رم درگذشت.
فرانچسکو رُزی، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های سینمای معاصر ایتالیا و خالق آثاری چون «ماجرای ماتئی»، «جسدهای سرشناس»، «سالواتوره جولیانو» و «مسیح در ابولی توقف نکرد» بود.
آقای رُزی بعد از ابتلا به برونشیت مزمن، در خواب درگذشت و مراسم بزرگداشت این فیلم‌ساز روز دوشنبه در خانه سینمای رم برگزار خواهد شد.
رُزی در سینمای پس از نئورئالیسم ایتالیا در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ در کنار فیلم‌سازانی مانند پی‌یر پائولو پازولینی، برادران تاویانی، اتوره اسکولا و جیلو پونته کوروو یکی از مهم‌ترین چهره‌ها به‌شمار می‌آمد.
بسیاری از فیلم‌سازان بزرگ معاصر همچون فرانسیس فورد کاپولا، مارتین اسکورسیزی، کن لوچ، کنستانتین کوستا گاوراس و الیور استون از فرانچسکو رُزی و سبک و آثار او تأثیر گرفته‌اند.
او ۱۵ نوامبر ۱۹۲۲ در ناپل، ایتالیا به دنیا آمد. در دانشگاه به تحصیل حقوق پرداخت اما آن را نیمه‌کاره رها کرد و به کار تصویرگری کودک مشغول شد. پس از مدتی همکاری خود را با رادیو ناپل آغاز و در مقام نمایشنامه‌نویس و کارگردان و گاه بازیگر و تهیه‌کننده فعالیت کرد.
فرانچسکو رزی، کار در سینما را در سال ۱۹۴۸ به‌عنوان دستیار کارگردان در فیلم «زمین می‌لرزد» به کارگردانی لوکینو ویسکونتی آغاز کرد و پس از همکاری مجدد به‌عنوان دستیار ویسکونتی در فیلم «زیبا» در سال ۱۹۵۲، اولین فیلم بلند خود با عنوان «آنیتا گاریبالدی» را به‌طور مشترک با گوفرِدو آلساندرینی کارگردانی کرد.
او در طول دوران فیلم‌سازی‌اش موفق به کسب جوایز و افتخارات بسیاری شد که از میان آن‌ها می‌توان به خرس طلای افتخاری جشنواره برلین در سال ۲۰۰۸، دریافت خرس نقره‌ای جشنواره برلین در سال ۱۹۶۲ برای فیلم «سالواتوره جولیانو»، دریافت نخل طلایی کن برای فیلم «ماجرای ماتئی»، دریافت جایزه گلدن‌گلوب ایتالیا در سال ۲۰۰۲، دریافت جایزه دستاورد سینمایی جشنواره فیلم مونیخ در سال ۱۹۹۸، جایزه انتخاب ویژه جشنواره فیلم سن سباستین در سال ۱۹۶۰ و شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز در سال ۱۹۶۳ اشاره کرد.
رزی شیر طلا را برای درامی سیاسی که در شهر ناپل اتفاق می‌افتاد، با عنوان «دست‌های روی شهر» برد، که در آن راد استایگر بازی می کرد.
این کارگردان ایتالیایی هم‌چنین با دهمین فیلم خود با عنوان «ماجرای ماتئی» در سال ۱۹۷۲(به‌طور مشترک با «طبقه کارگر به بهشت می‌رود» الیو پتری) برنده نخل طلای جشنواره کن شد.
رزی یک اسکار نیز برای فیلم خارجی‌زبان در سال ۱۹۸۱ برای فیلم «سه برادر» دریافت کرده بود. این فیلم بر مبنای اثری از آندری پلاتانوف ساخته شده بود و داستانی درباره رشد سه پسر بود که پس از مرگ مادرشان و توسط پدرشان به روستا باز می‌گردند.
این کارگردان ایتالیایی، اپرای کارمن را در سال ۱۹۸۴ با حضور پلاسیدو دومینگو ساخت و گلدن گلوب بهترین فیلم خارجی‌زبان را برای آن دریافت کرد. آخرین فیلم رزی «متارکه جنگ» بود که در سال ۱۹۹۷ با بازی جان تورتورو در نقش پریمو لوی ساخته شد. این فیلم بر مبنای خاطرات بازماندگان آشویتس ساخته شد.
آقای رزی در طول دوران فعالیتش دوبار به ایران سفر کرد. یک بار در دهه ۵۰ برای نمایش فیلم «جسدهای سرشناس» و دیگری در دهه ۷۰ و حضور در جشنواره فیلم فجر.
