گفته می‌شود که در روزهای اخیر تصاویری از جاستین بیبر خواننده معروف کانادایی بدون پیراهن و عکس‌هایی از کیم کارداشیان با لباس زیر و جنیفر لوپز روی فرش قرمز به طور گسترده روی تلفن‌های هوشمند مردم ایران ظاهر می‌شود.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، محمود عنایت از یک موسسه پژوهشی در لندن به نام «رسانه خُرد» گفت که تعدادی از همکاران وی در ایران این تصاویر را روی موبایل خود دیده‌اند.
بر اساس یک گزارش پژوهشی که روز پنجشنبه در یک کنفرانس فناوری با عنوان «ری: پابلیک» در شهر برلین ارائه شد، جاستین بیبر یکی از حداقل ۹۸۳ حساب کاربری شبکه اینستاگرام است که از قبل در ایران مسدود شده‌اند.
فردریک جکوب، پژوهشگر امنیتی اینترنت و یکی از تهیه کنندگان این پژوهش، گفت که حساب‌های کاربری کیم کارداشیان و جنیفر لوپز نیز از جمله مواردی است که مسدود شده‌اند.
علاوه بر ستاره‌های موسیقی، سینما و تلویزیون، صفحه تعدادی از مارک‌های مد مشهور مثل گوچی و بوربری و همین طور وبسایت محمد خاتمی رییس جمهوری پیشین ایران جزو مواردی هستند که روی شبکه اینستاگرام مسدود شده‌اند.
شکسته شدن این سدهای سانسور می‌تواند دردسر آفرین شود چون اینستاگرام یکی از معدود شبکه‌های اجتماعی است که ایرانیان به آن دسترسی دارند و از سوی سیاستمداران به عنوان نمونه موفقی از «فیلتر کردن هوشمند» و یا سانسور هدفمند مثال زده می‌شد.
دولت حسن روحانی با این شیوه کنترل تلاش کرده که سانسور مطلق شبکه‌های اجتماعی و وبسایت‌های پرطرفدار غربی را تا حدی تخفیف دهد و در عین حال به تندرو‌ها نیز ثابت کند که می‌توان مضامین «نامطلوب» را دور از دسترس عموم نگه داشت.
اما پدیدار شدن تصاویر سکسی از جنیفر لوپز و کیم کارداشیان روی تلفن‌های موبایل مردم نشان می‌دهد که اجرای این شیوه از سانسور هدفمند چندان هم ساده نیست.
مهسا علیمردانی که در تهیه این گزارش با فردریک جکوب همکاری کرده می‌گوید: «این وضعیت برای حکومت کمی شرم‌آور است».
خانم علیمردانی و فردریک جکوب می‌گویند پدیدار شدن این تصاویر پس از آن روی داد که شبکه اینستاگرام در ماه گذشته یک روش رمزگذاری شده برای ارتباط بین سرورهای این موسسه و تلفن‌های موبایل راه اندازی کرد. به این ترتیب شخص و یا گروه ثالث نمی‌تواند تشخیص دهد که کدامیک از کاربران به سرورهای مرکزی این شبکه اجتماعی وصل شده‌اند و در نتیجه تلاش‌های سانسورگران برای جلوگیری از جریان انتقال تصاویر مشخص و مورد نظر آن‌ها را عقیم می‌کند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌افزاید که هنوز مشخص نیست حکومت ایران به این تغییر در شیوه ارتباطات شبکه اینستاگرام به چه شکل واکنش نشان خواهند داد.
اینستاگرام که تمرکز آن اساسا روی انتشار و انتقال تصاویر است بر خلاف شبکه‌های اجتماعی دیگر قابلیت ارتباط گیری و سازماندهی برای حرکات سیاسی را ندارد.
سفارت ایران در لندن به تماس‌های مکرر خبرگزاری آسوشیتدپرس برای اظهار نظر در این مورد پاسخ نداده است.
مسئولان شبکه اجتماعی ایسناگرام نیز حاضر نشدند به طور مشخص در مورد شرایط استفاده از این شبکه در ایران توضیح دهند ولی سخنگوی این شبکه اجتماعی که متعلق به شرکت فیس‌بوک است، گفت که در آینده نزدیک ارتباطات در کل این شبکه رمزگذاری خواهد شد.
اینستاگرام نگفت که شمار مشترکان و کاربران آن در ایران چند نفر است ولی به نظر می‌رسد که این تعداد با شتاب در حال افزایش است.
یک موسسه فروش اپ (اپلیکیشن) در تهران به نام «کافه بازار» می‌گوید که تعداد مراجعه و پیاده کردن تصویر از روی شبکه اینستاگرام در ایران به شش میلیون رسیده است.
به گفته محمود عنایت از موسسه «رسانه خُرد» در لندن، این تعداد طی یکسال گذشته سه برابر شده است.
وی اظهار داشت: ناتوانی دستگاه سانسور ایران برای مسدود کردن چرخش عکس‌های به اصطلاح زننده ستاره‌های خارجی نشان می‌دهد که روش دولت حسن روحانی برای فیلتر کردن سایت‌های خارجی شکست خورده است.
او افزود: «مورد اینستاگرام نشان می‌دهد که این روش موفق نخواهد بود».
هادی قائمی مدیر کارزار بین‌المللی حقوق بشر در ایران نیز با این نظر موافق است و می‌گوید که دستگاه سانسور حکومت ایران برای اجرای روش «فیلترینگ هوشمند» با مشکل مواجه خواهد بود.
او افزود: «تا جایی که ما می‌دانیم این روش اصلا هوشمند نیست».