امپراتوری که همیشه لبخند بر لب داشت، با ازدواج با زنی «معمولی» سنت شکست، و تاج و تخت را از پدری به ارث برد که نامش هنوز جنجال‌برانگیز است؛ آکیهیتو واپسین روز خود بر اریکه امپراتوری ژاپن را سپری کرد.
امپراتور آکیهیتو روز ۱۰ اردیبهشت، به میل شخصی بازنشسته می‌شود تا با آغاز امپراتوری پسرش ناروهیتوُ، دوران تازه‌ای در «سرزمین آفتاب» آغاز شود. نزدیک به دو سده است که هیچ‌یک از امپراتوران ژاپن از اریکه کناره نگرفته‌اند و این اقدام آکیهیتو نیز فاصله‌گرفتن او از سنت‌های رایج است.
او زاده دی ماه ۱۳۱۲ خورشیدی‌ست. در توکیو، در کاخ امپراتوری به‌دنیا آمد. پدرش «هیروهیتو» صاحب رکوردی طولانی در پادشاهی یک کشور است. هیروهیتو، (یا «شووا»)، امپراتوری ژاپن را در دوره‌ای در دست داشت که این کشور به جنگ جهانی کشیده شد، دست به تاخ‌وتاز گسترده علیه کشورهای آسیایی زده بود و در نهایت محل نخستین و تنها حمله اتمی تاریخ بود.
دوره شووا و رخدادهای آن، هنوز در برخی کشورها مانند دو کره یا چین بحث‌برانگیز است؛ اما در ژاپن کم نیستند کسانی که می‌گویند او «تصمیم‌گیرنده» کشتار و تاخت‌وتازهای شدید ارتش نبود.
آکیهیتو نخستین امپراتوری بود که قدرت را در ژاپنِ پس از جنگ در دست گرفت. او در آبان ۱۳۶۹ بر تخت شاهی نشست، در زمانی که قانون اساسی تغییر کرده و امپراتور نقشی نمادین پیدا کرده بود.
آکیهیتو -که گفته می‌شود در زمان ولیعهدی در زمین تنیس عاشق شد- با میچیکو ازدواج کرد. بنا بر اسناد تاریخی این ازدواج با زنی «معمولی» و نه از خاندان سلطنت، به سنتی دیرینه در آن کشور پایان داد.
بسیاری بر این عقیده هستند که امپراتور آکیهیتو و شه‌بانو میچیکو به چهره ژاپن معاصر، نمادی برای آشتی با جهان بیرون، صلح و دمکراسی تبدیل شدند. این روزها -شاید به جز کشورهای هم‌جوار ژاپن که هنوز جنگ جهانی را به یاد می‌آورند- کم‌تر کسی‌ست که ژاپن را کشوری «جنگ‌طلب» بداند.
این دو در عین حال بارها در میان مردم حاضر شدند، با شهروندان کم‌بضاعت و آسیب‌دیدگان فجایع طبیعی دیدار کردند. هیچ یک از امپراتوران ژاپن به‌اندازه آکیهیتو با مقام‌های ارشد دیدار نکرد و راهی دیگر کشورها نشد. او دوبار با جرج بوش پدر مسابقه تنیس داد که هر دو بار هم برنده شد.
البته نزدیک‌شدن بیش از حد امپراتور و شه‌بانو به مردم و به‌خصوص روابط دوستانه آن‌ها با شهروندان جوان و نوجوان، گاه با نارضایتی جامعه سنتی ژاپن نیز روبه‌رو شده که معمولا خواستار «احترام» به مرزبندی واضح سنی، اجتماعی و حتی جنسیتی بین شهروندان هستند.
در ژاپن معاصر مرسوم است که با هر امپراتور، دوره تازه‌ای نیز آغاز می‌شود، البته در دوره‌های پیشامدرن ژاپن، مانند «ادو»، یک نام دربرگیرنده دوره تاریخی به‌مراتب طولانی‌تر است.
«امپراتوری ژاپن بزرگ» نامی‌ست که دوره‌ای بین ۱۲۶۴ تا معرفی قانون اساسی ژاپن در سال ۱۳۲۶ خورشیدی را در بر می‌گیرد. به‌همین دلیل نیز آکیهیتو نخستین امپراتور ژاپن معاصر است که از آغاز پادشاهی‌اش، کشورداری به پارلمان و نخست‌وزیر سپرده شده بود.
دوره آکیهیتو، ۱۲۵مین امپراتور ژاپن از زمان امپراتور جینمو تا کنون، با نام «دوره هیسه‌ای» (به معنی: دستیابی به صلح) شناخته می‌شود. نام‌گذاری دوره‌ها خود داستانی مفصل دارد و معمولا به ادبیات، تاریخ و اسطوره‌های شرق آسیا باز می‌گردد. دوره تازه‌ای که رسما از ۱۱ اردیبهشت و با امپراتوری ناروهیتو، پسر بزرگ آکیهیتو، آغاز می‌شود دوره «ریوا» نام خواهد داشت که برگردان آن چیزی شبیه «هماهنگی زیبا» است.
برای انتخاب نام دوران تازه هیئتی از خبرگان، از جمله برندگان نوبل، نویسندگان، و دیگر روشنفکران ژاپن گرد آمدند و نهایت هیئت دولت از بین نام‌های پیشنهادی، نام نهایی را برگزید؛ هزاران ژاپنی در گوشه و کنار کشور جمع شدند تا از نمایشگرهای بزرگ همگانی، نام دوران تازه را بشنوند.
نام دوره‌های ژاپن در تقویم و اسناد رسمی به کار گرفته می‌شود.
آکیهیتو در یکی از واپسین سخنرانی‌های رسمی برای مردم کشورش، نوع‌دوستی، کمک و هم‌یاری را ستود و گفت «قلب من اکنون آرام است، چراکه دوره هیسه‌ای در حالی به پایان می‌رسد که ژاپن درگیر هیچ جنگی نشده‌است».
او به مردمی اشاره کرده بود که با «رشادت و ایثار خود» ژاپن پس از جنگ را از نو بنا کردند و در پایان گفته بود: فکر می‌کنم در حالی‌که سنت خاندان امپراتوری ادامه می‌یابد، پسران من نیز فراموش نمی‌کنند همگام با جامعه‌ای حرکت خواهند کرد که دائم در حال تغییر است.
