مطلبی از آربن هوتی، میموزا سادیکو، و واحد کوزووی بخش بالکان رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی:
درک و مشاهدۀ شباهت‌های بین آن‌چه در جریان جنگ کوزوو رخ داد و آن‌چه در اوکراین در حال وقوع است، برای عکاس خبری آمریکایی، برندن هافمن، نقطه‌عطفی در کارش به حساب می‌آید.
او در حاشیۀ نمایشگاهی در پریشتینا، پایتخت کوزوو، می‌گوید: «یادگیری در مورد این شباهت‌ها و آن‌چه کوزوو ۲۵ سال پیش پشت سر گذاشت و مقایسه‌اش با آن‌چه اکنون در اوکراین در حال رخ دادن است، برایم مهم بود. دیدن کوزوو به‌عنوان یک کشور مستقل و صلح‌آمیز امید بسیاری برای آیندهٔ اوکراین به من می‌دهد.»
یکی از عکس‌های هافمن در نمایشگاه جدیدی به نام «اوکراین: یک جنایت جنگی» به نمایش درآمده است. این نمایشگاه آثار ۹۳ عکاس خبری بین‌المللی را شامل می‌شود که روزهای پرآشوب آغاز حملهٔ گستردۀ روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ را ثبت کرده‌اند.
این نمایشگاه و کتابی به همین نام که توسط بنیاد فوتو-اِویدنس (FotoEvidence) و با بودجۀ «بنیاد جامعه باز بالکان غربی» سازمان‌دهی شده است، در حال حاضر در «گراند هتل» پریشتینا در معرض نمایش است و سپس به اسکوپیه، بلگراد و صوفیه بلغارستان خواهد رفت.
پس از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین، هافمن که از سال ۲۰۱۳ در کی‌یف زندگی می‌کرد، تصمیم گرفت شهر را به همراه همسرش که شش‌ماهه باردار بود، ترک کند. در طول مسیر، آن‌ها در یکی از ایستگاه‌هایی توقف کردند که ارتش اوکراین در آن به کسانی که می‌خواستند بمانند و بجنگند، اسلحه می‌داد.
هافمن می‌گوید: «ما در اینترنت فهرستی از نقاط مختلف در سراسر کشور را پیدا کردیم که در آن‌ها ارتشی‌ها به هر مردی با سن خدمت سربازی که می‌خواست در برابر اشغال روسیه مقاومت کند، اسلحه می‌دادند؛ بنابراین یکی از این محل‌ها را که در مسیرمان بود انتخاب و در آن‌جا توقف کردیم. با کمال تعجب، سربازها به ما اجازه دادند وارد شویم و عکس بگیریم.»
آثار هافمن بارها در نیویورک‌تایمز منتشر شده و می‌شود. او پس از تولد پسرش در لهستان، به همراه خانواده‌اش به کی‌یف بازگشت.
او می‌گوید: «از نظر شخصی و حرفه‌ای، حضور در صحنه و ادامۀ مستندسازی برای من مهم است.»
سوتلانا باچوانووا، مدیر نمایشگاه که اهل بلغارستان است و به‌عنوان عکاس خبری جنگ کوزوو را در سال‌های ۱۹۹۸–۱۹۹۹ پوشش داده، این مجموعه تصاویر را به‌عنوان اسنادی تاریخی می‌بیند که جنایات علیه بشریت را به تصویر می‌کشند.
او می‌گوید: «این عکس‌ها مدرک هستند. بسیاری از آثار [نمایش داده‌شده] جنایات جنگی هستند. ایده این بود که آن‌ها را جمع‌آوری و منتشر کنیم تا هیچ‌کس نتواند این صحنه‌ها را انکار کند؛ همانطور که بارها اتفاق افتاده است.»
مدیر نمایشگاه در ادامه می‌گوید: «کوزوو کتابی برای مستند کردن آن‌چه اتفاق افتاده ندارد. بسیاری از جنایات جنگی بررسی نمی‌شوند، بسیاری از مسائل حل‌نشده باقی می‌مانند و هیچ مدرکی وجود ندارد. مردم می‌گویند تاریخ را برندگان می‌نویسند. من می‌گویم گاهی هم ناشران شجاع می‌نویسند.»
طبق گفتۀ لورا لیمانی از «بنیاد جامعه باز»، مکان برگزاری نمایشگاه نیز پرمعناست. این هتل علاوه بر میزبانی روزنامه‌نگاران خارجی که جنگ کوزوو در سال‌های ۱۹۹۸–۱۹۹۹ را پوشش می‌دادند، پایگاهی برای نیروهای شبه‌نظامی صرب بود که گفته می‌شود شهروندان غیرنظامی آلبانیایی را شکنجه می‌کردند.
پس از شروع تهاجم، کوزوو با پیروی از ایالات متحده و اتحادیه اروپا در اِعمال تحریم‌ها علیه روسیه و استقبال از اوکراینی‌های فراری این مسیر را دنبال کرد. لیودمیلا ماکی از جملۀ این پناهجویان است که عکس‌هایش نیز در این نمایشگاه به نمایش درآمده است.
او می‌گوید: «وقتی به این عکس‌ها نگاه می‌کنم، بسیار نگران می‌شوم. روز اول حمله را به یاد دارم. وحشتناک‌ترین روز زندگی من بود.»
دختر ماکی که در زمان شروع جنگ در آلمان بود، بعداً به اوکراین بازگشت و اکنون در کی‌یف زندگی می‌کند.
ماکی در ادامه می‌گوید: «او هر روز می‌نویسد مامان، من زنده‌ام. به دلیل گلوله‌باران و بمباران، هر روز دو تا سه ساعت در زیرزمین می‌ماند. رؤیای من این است که این جنگ هرچه زودتر تمام شود. این رؤیای من است. ما باید پیروز شویم. ما باید به پیروزی‌های بیشتری برسیم. این مهم است.»
با ادامۀ جنگ در سومین سال خود، هافمن می‌گوید که عزم و قدرت مردم اوکراین و توانایی آن‌ها برای مقاومت در برابر روسیه همچنان به او الهام می‌بخشد.
او می‌گوید: «آن‌ها فکر نمی‌کنند این اتفاق به‌زودی بیفتد، اما می‌دانند که در مسیر درستی از مبارزه قرار دارند.»
این نمایشگاه با عنوان «اوکراین: یک جنایت جنگی» تا ۱۷ ماه مه (۲۸ اردیبهشت) در « گراند هتل» پریشتینا برپا است و سپس به اسکوپیه (پایتخت مقدونیه شمالی)، بلگراد و صوفیه منتقل می‌شود.
