لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۷:۴۶

گزارش اينترنت: فراپيوندهای اينترنتی و معرفی پايگاهی عظيم برای باستان‌شناسی


بهنام ناطقى (نيويورک)

بهنام ناطقى (راديوآزادى): امروز در مجله اينترنت، اطلس قبور دره شاهان مصر باستان، يک سايت، يا پايگاه عظيم و حيرت انگيز باستانشاسى در اينترنت، اما قبل از آن، موهبت کليک زدن به روى پيوندها. يکى از پديده هاى شگفت انگيز جهان اينترنت پيوندهائى است که در هر صفحه ورلدوايدوب قرار داده شده است که با تلنگرزدن يا کليک زدن روى هرکدام از آنها، صفحه اى ديگرى که به آن پيوند مربوط است، به فاصله چندثانيه در برابر کاربر ظاهر مى شود. به اين پيوندها در اصطلاح هايپرلينک، يا فراپيوند مى گويند. کسى که صفحه را درست کرده است، کلمه مورد نظر را به آدرس يک صفحه اينترنتى مشخص پيوند داده است. اگر اين هايپرلينک ها وجود نداشتند، کاربران اينترنت ناچار مى شدند براى ديدن هر صفحه جديد، آدرس آن را که معمولا يک خط يا بيشتر مى شود وارد کنند واشتباه در يک حرف يا يک نقطه در اين آدرس آن را بى خاصيت مى کند. يک صفحه ورلدوايدوب ممکن است ده ها هايپر لينک يا «فراپيوند» به صفحات مختلفى داشته باشد در نقاط مختلف دنيا و حسن آن اين است که همه اين اطلاعات را در فاصله يک تلنگر يا کليک د ر دسترس کاربر قرار مى دهد. اما شرکت تلفن انگلستان، بريتيش تله کام با طرح ادعائى عليه يک شرکت خدمت دهنده اينترنتى به نام پرادجى، مى خواست تلنگر زدن به هايپرلينک ها را که تا حالا مجانى بود، پولى بکند. قضيه هنگامى فيصله يافت که هفته گذشته، خانم کالين مک موهون Colleen McMahon يک قاضى فدرال در شهر وايت پلينز نيويورک، با رد ادعاى خسارت شرکت تلفن بريتانيا اين موهبت که روزانه مورد استفاده صدها ميليون نفر در جهان قرار مى گيرد، همچنان مجانى نگه داشت. تلنگرزدن روى پيوندها يا لينک ها در اينترنت مثل اکسيژن هواست و ادعاى بريتيش تله کام مثل اين بود که کسى بخواهد از نفس کشيدن ماليات بگيرد. اين شرکت در دادخواستى خود عليه شرکت پرادجى که مى خواست در صورت موفقيت آن را به همه شرکت هاى خدمت دهنده اينترنت تعميم دهد، مدعى بود که پديده هايپرلينک را براى استفاده از داده هاى موجود در يک کامپيوتر مرکزى نزديک به سى سال پيش، يعني در سال 1976 به ثبت داده است و استفاده ازپيوندها در صفحات ورلدوايدوب، در واقع سو استفاده از اختراع ثبت شده اين شرکت است. قاضى دادگاه در راى خود نوشت ميليونها کامپيوترى که با اتصال به يکديگر شبکه جهانى اينترنت را به وجود آورده اند را نمى توان يک کامپيوتر مرکزى به حساب آورد و علاوه برآن، اختراعى که در سال1976 قبل از به وجود آمدن اينترنت و براى منظور ديگرى به ثبت داده شده است حالا نمى تواند مبناى ادعاى خسارت قرار گيرد. تبس، باهزاران قبر باستانى، از جمله قبور دره شاهان مصر که گنجينه هاى تاتان خاتوم و ديگر فراعنه مصر را در خود جاى داده است، يکى از مناطق مهم باستانشناسى دنيا است که با تکميل سايت اينترنتى پروژه نقشه بردارى تبسى، صاحب يکى از غنى ترين پايگاه هاى اينترنتى دنيا شده است. ساختن اين سايت عظيم که از طريق آدرس www.thebanmappingproject.com مى توان به آن دسترسى پيدا کرد، بيش از يک سال طول کشيد و با 2 هزار تصوير و ويژگى هاى خيره کننده، به صورت يکى از عجايب اينترنت عرضه شده است. ويژگى عمده اين سايت يک اطلس يا نقشه قبور دره شاهان مصر، حساس و اينتراکتيور بودن آن است. کاربران مى توانند با حرکت دادن موش کامپيوتر به روى راه هاى زيرزمينى و قبرها، اطلاعات، عکس و مقاله هاى متعددى را در باره آنها فرا بخوانند. از جمله، 66 سياحت يا تور هدايت شده در اين سايت قرار داده شده است که خيلى بهتر از سفر به مصر و رفتن به دره شاهان مى تواند کاربران را از جزئيات اين قبور مطلع کند. علاو بر اين، گردش در يکى از بزرگترين و زيباترين اين قبرها، که به ک. و. 14 مشهور است با استفاده از تصويرپردازى سه بعدى در اين سايت ميسر شده است که پديده اى خيره کننده وباستانى را به يکى از پديده هاى خيره کننده فنى در اينترنت تبديل کرده است و يکى از پيشرفته ترين استفاده هاى ممکن از امکانات وسيع نرم افزارهاى تصويرپردازى سه بعدى در اينترنت را به نمايش مى گذارد. اين پروژه عظيم باستناشناسى اينترنتى تحت نظر آقاى کنت ويکز Kent Weeks، استادباستانشناسى دانشگاه آمريکائى قاهره انجام شده است که حفارى در دره شاهان را به منظور تهيه نقشه کاملى از آنها و راه هاى زيرزمينى که آنها را به هم مرتبط مى کند، در سال 1978 آغاز کرد و معتقد است که در دسترس جهانيان گذاشتن حاصل تحقيقات وى از طريق اينترنت يکى از راه هاى اساسى حفظ تبس است. صفحه خانه اين سايت که با وارد کردن آدرس www.thebanmappingproject.com قابل دسترسى است، علاوه بر سفرى سمعى و بصرى از روى نقشه و اطلس به اين قبرها، ده ها مقاله، منبع تحقيق و مطالب خواندنى و ديدنى ديگر را در اختيار کاربران قرار مى دهد. در مقدمه اى که در باره پروژه نقش بردارى از تبس در اين سايت قرار گرفته است مى خوانيم که هدف از اين پروژه تهيه بانک اطلاعاتى از يافته هاى باستانشناسى تبس، به خصوص دره شاهان است که با هزاران قبر و معبد، يکى از عظيم ترين مناطق باستانشناسى دنيا است که متاسفانه در طول سالها در اثر دستبرد سارقين آثار باستانى، آلودگى محيط زيست و بالاآمدن آب هاى زمينى و همچنين استفاده توريستى انبوهى که از آن مى شود، درمعرض نابودى قرار گرفته است. جالب اينجاست که حتى باستان شناسان نيز در خراب کردن اين مجموعه عظيم سهم داشتند زيرا اوايل به جاى توجه به ساختار پيچيده آن، در پى اشيا باستانى که بتوانند در موزه ها نشان دهند، خيلى از راهروهاى آن را نابود کرده اند. پروژه نقشه بردارى و تهيه بانک اطلاعاتى از دره شاهان و تبس، نخستين قدم در حراست از اين گنجينه بشرى دانسته مى شود و آقاى پروفسور ويکز معتقد است تنها پس از پايان اين کار عظيم است که مى توان درهاى اين گنجينه را بارديگر به روى توريست ها گشود.

امروز در مجله اينترنت، اطلس قبور دره شاهان مصر باستان، يک سايت، يا پايگاه عظيم و حيرت انگيز باستانشاسى در اينترنت، همچنين، موهبت کليک زدن به روى پيوندها، که با راى يک قاضى فدرال در نيويورک همچنان مجانى باقى مى ماند.
XS
SM
MD
LG