نتيجه معكوس صرف هزينه گزاف براي تبليغات مذهبي

مهدي خلجي مهدي خلجي (راديوآزادي): آيت الله ناصر مکارم شبرازي، رئيس شوراي عالي حوزه علميه قم برنامه هاي ماهواره و اينترنت را از نظر سياسي و اخلاقي ناامن کننده خوانده است. آقاي مکارم اضافه کرده است که دست هايي در قم فعال هستند که تولبد بدبيني مي کنند. آقاي مکارم شيرازي از بدبيني مراجع تقليد سخن گفته و افزوده است حتا در قم هم مي خواهند اوضاع و احوال را شکل ديگري بدهند. ابراز نگراني شخصيت هاي مذهبي و سياسي از تغيير باورها، الگوها و هنجارهاي اجتماعي و اخلاقي امر تازه اي نيست، اما آن چه در اين تشديد نگراني ها جلب توجه مي کند افزايش بي سابقه تبليغات مذهبي در رسانه هاي رسمي مانند صدا و سيماي جمهوري اسلامي و هم چنين در مدارس، ادارات، دانشگاه ها، کارخانه ها و ديگر نهادهاي اجتماعي، در سال هاي اخير است. ساليانه بودجه هاي کلاني از طريق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان تبليغات اسلامي، صداو سيماي جمهوري اسلامي و ده ها نهاد و سازمان مذهبي دبگر صرف تبليغ امور دبني مي شود. اين بودجه و سرمايه گذاري اقتصادي براي تبليغ امور ديني شايد در تاريخ دولت هاي ديني در اسلام بي نظير باشد. از سوي ديگر در سال هاي اخير تبليغات ديني فقط به امور واجب و حرام منحصر نمي شود، بل که امور مستحبي مانند اعتکاف نيز از صداو سيما و در مدارس و ادارات و جاهاي ديگر تبلبغ مي شود. حتا ابن نهادها براي انجام عمل اعتکاف که به معناي گوشه نشيني چندروزه در مسجد جامع شهر و خارج نشدن از آن براي چند روز است، هزينه هاي اقتصادي صرف مي کنند، امري که پيش از سابقه نداشته است. پيش فرض اساسي تبليغات دبني درجمهوري اسلامي اين است که حکومت مي تواند و بايد فرهنگ ساز باشد و به همبن جهت ابن تصور وجود دارد که با تبليغات و از بالا مي توان فرهنگ عمومي را تغيير داد. نوع تبليغات ديني در جمهوري اسلامي، صرفا مبتني بر دعوت به دبن نيست، بل که در ادارات و مدارس، شرکت کردن در مراسم مذهبي نوعي امتياز اداري نيز به شمار مي آيد و مي تواند در طي مدارج بالاي اداري و آموزشي در نهادهاي دولتي و از طريق نظام گزينش موثر باشد. با همه اينها، حجم عظيم ابراز نگراني هاي مقامات مذهبي در ايران نشان مي دهد که تبليغات دبني به روش جمهوري اسلامي كارامد نبوده است. با آن که حتا مراجع تقلبد نيز براي خود پايگاه هايي اينترنتي دارند و تلاش مي کنند از تازه تربن دستاوردهاي تکنولوژيک براي تبليغات خود استفاده کنند، جامعه ايران، به گواهي آمار و نيز تحليل هاي ناظران اجتماعي، در حال تغيير و تحولي عميق در قلمرو ارزش ها، هنجارها و باورهاست. شماري از جامعه شناسان ايراني باور دارند که فشار ناشي از تبليغات مذهبي بر روي جوانان که ابزارهاي تشويق و تنبيه را نيز به کار مي گبرد، با ديگر تحولات اجتماعي و مقتضيات زمانه سازگار نبست و ابن خود به مقاومت بيشتر جوانان در برابر تبليغات مذهبي انجاميده است.