(rm) صدا | [ 7:43 mins ]
اکبر هاشمی رفسنجانی و برخی دیگر از دولتمردان جمهوری اسلامی در واکنش به ارجاع پرونده اتمی ایران به شورای امنیت، تلویحا به خروج ایران از پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی اشاره کردند. جوزف سیرینسیونه مدیر برنامه منع گسترش تسلیحات هسته ای در بنیاد کارنگی واشنگتن در مصاحبه با رادیو فردا می گوید: خروج ایران از NPT در این مقطع نامحتمل است. دیک چینی معاون رئیس جمهوری آمریکا به جمهوری اسلامی درباره پیامدهای تلاش برای دستیابی به بمب اتمی هشدار داد. آقای سیرینسیونه می گوید: اکنون دفتر معاون ریاست جمهوری آمریکا گزینه نظامی علیه ایران را به طور جدی مورد بررسی قرار می دهد. روز چهارشنبه نشست هیات مدیران سازمان بین المللی انرژی اتمی، قطعنامه جدیدی در مورد ایران صادر نکرد، اما پرونده ایران راهی شورای امنیت سازمان ملل متحد شد. اکنون گزینه روبروی ایران پذیرش طرح روسیه است که اعلام آمادگی کرده آخرین مرحله چرخه سوخت هسته ای ایران را انجام دهد تا هم سوخت هسته ای ایران تامین شود و هم به نگرانی آمریکا و اروپا در مورد برنامه هسته ای ایران پایان یابد. اما همزمان، درگیری های لفظی هم میان دولتمردان ایران و غرب ادامه دارد. آیا تهدید برخی از این دولتمردان در مورد خارج شدن ایران از پیمان منع گسترش تسلیحاتی عملی ست؟
فاطمه امان (رادیو فردا): تا پیش از دیدار وزرای امور خارجه روسیه و آمریکا، بحث مصالحه بر سر طرح روسیه برای حل بحران هسته ای ایران مطرح بود. جمهوری اسلامی هم ظاهرا در مقابل حفظ غنی سازی در مقیاس آزمایشگاهی، حاضر به پذیرش طرح روسیه شده بود. اما پس از دیدار سرگئی لاورف و کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا گفته شد هیچ گونه مصالحه ای در مورد طرح روسیه صورت نگرفته و ایران نباید به غنی سازی چه کم و چه زیاد دست بزند. از جوزف سیرینسیونه مدیر برنامه منع گسترش تسلیحات هسته ای در بنیاد کارنگی می پرسیم اگر اجازه غنی سازی در مقیاس آزمایشگاهی به ایران می توانست به بحران پایان دهد، چرا نباید این کار صورت می گرفت؟
جوزف سیرینسیونه: طبعا مسئله آمریکا و اروپا در درجه اول این است که ایران باید در مقابل زیر پا گذاشتن مقررات بین المللی که توسط این کشور صورت گرفته پاسخگو باشد. اروپا و آمریکا نگران هستند که در صورت دادن اجازه به ایران برای غنی سازی محدود، بزودی این روند به غنی سازی وسیع منتهی شود.
ف.ا: بدین ترتیب هیچ گونه مصالحه ای صورت نخواهد گرفت...
جوزف سیرینسیونه: خوب البته جا برای مصالحه در مورد راه حل بینابینی وجود دارد، اما به نظر من الان برای مصالحه زود است. اول باید گذاشت که شورای امنیت موضع بگیرد و بعد می توان به دنبال راه حل های دیگر گشت.
ف.ا: اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام روز چهارشنبه در اجلاس دور سوم خبرگان رهبری، تلویحا به خارج شدن ایران از آژانس بین المللی انرژی اتمی اشاره کرد. دیگر دولتمردان جمهوری اسلامی هم در هفته های اخیر بارها از خروج از پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای گفته اند. از جوزف سیرینسیونه می پرسیم بنظر شما این تهدیدها تا چه حد جدی ست؟
جوزف سیرینسیونه: من فکر می کنم خروج ایران از اِن پی تی در این مقطع نامحتمل است. ایران با این کار حمایت های زیادی را از دست خواهد داد. مثلا روسیه ناچار خواهد بود به همکاری خود در مورد نیروگاه بوشهر پایان دهد. به همین دلیل من فکر می کنم این تهدید تنها یک بلوف است."
ف.ا: جوزف سیرینسیونه عملکرد وزارت امور خارجه آمریکا را برای متحد کردن جامعه جهانی در مقابل برنامه هسته ای ایران، مثبت ارزیابی کرده بود. در همین حال دیک چینی معاون ریاست جمهوری آمریکا روز سه شنبه به ایران در باره پیامدهای آنچه او "به دنبال بمب اتمی رفت" خواند، هشدار داد. این سخنان از نظر عده ای، تهدید به اقدام نظامی علیه ایران تعبیر شد. می پرسیم آیا از نظر شما اظهارات این چنینی می تواند به اتحاد بین المللی در مقابل برنامه هسته ای ایران آسیب برساند؟
جوزف سیرینسیونه: بله. اولین نکته نگران کننده، اصل وارد شدن ِ دیک چینی در این ماجراست. چون مردم به یاد نقشی که او در حمله به عراق بازی کرد می افتند. وارد شدن آقای چینی در این مسئله ممکن است این گمان را در دیگر کشورها بوجود بیاورد که تمام این حرفها در مورد تلاش برای یافتن راه حل صلح آمیز احتمالا ظاهر قضیه است و طرح اصلی آمریکا تغییر رژیم ایران از طریق برخورد نظامی ست. اگر چنین برداشتی قوت بگیرد، تمام تلاش های اروپایی ها هم در هم می ریزد زیرا این کشورها هیچ علاقه ای به شرکت در یک عملیات نظامی ندارند. من در چند ماه گذشته گفته ام که هیچ مقام جدی در دولت آمریکا نمی تواند به گزینه نظامی فکر کند، اما متاسفانه اکنون باید این گفته خود را تعدیل کنم. به نظر من دفتر معاون ریاست جمهوری ، مسئله نظامی علیه ایران را اکنون بطور جدی در نظر گرفته است. من فکر می کنم این گزینه فاجعه بار است، اما متاسفانه طراحان حنمله به عراق، اکنون به چنین گزینه ای می اندیشند.
ف.ا: توجیه ایران در تلاش برای تولید سوخت هسته ای این نگرانی ست که روسیه زمانی از تحویل سوخت هسته ای به ایران خودداری کند. آیا زمان آن فرا نرسیده که به جز روسیه، کشورهای دیگر فراهم کننده سوخت هسته ای، به ایران تضمین سوخت هسته ای بدهند؟
جوزف سیرینسیونه: برای هیچ کشوری صرف نمی کند که سوخت هسته ای خود را خودش تولید کند، مگر اینکه آن کشور دست کم بیست نیروگاه هسته ای داشته باشد. طرح روسیه در واقع چیزی جز این نیست که سوخت مورد نیاز ایران را تامین کند. اما می توان حتی دامنه آن را در سطح بین المللی گسترده کرد، بطوریکه چندین کشور و زیر نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی، سوخت ایران را تامین کنند. بدین ترتیب ایران دیگر لازم نیست نگران باشد که مثلا روسیه روزی تامین سوخت را قطع کند.
ف. ا: در پایان از جوزف سیرینسونه مدیر برنامه منع گسترش تسلیحات هسته ای می پرسیم بعضی از کارشناسان می گویند معامله آمریکا و هند کشوری که عضو پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای نیست، می تواند این پیمان را تضعیف کند. شما با این نظر موافقید؟
جوزف سیرینسیونه: بله. بنظر من این یک ضربه به پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ایست. اگر این معامله به سرانجام برسد، می تواند پایه های پیمان را سست کند. به گمان من این توافق ناقض اصل اول پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ایست که می گوید هیچ کشوری نباید تکنولوژی هسته ای که می تواند برای گسترش تسلیحات هسته ای قرار گیرد، در اختیار کشوری غیر عضو اِن پی تی قرار دهد. اگر ما چنین تبعیضی در ورد هند قائل شویم، جرا روسیه نتواند همین تبعیض را در مورد فروش فن آوری هسته ای به ایران قائل شود؟ اگر ما شروع به شکستن مقررات کنیم، وارد روندی می شویم که متوقف کردن آن غیرممکن خواهد بود.
