در قلمرو ادب

مصاحبه با ماشاءلله آجودانی درباره رگه های تند ناسیونالیستی در «بوف کور» اثر صادق هدایت و معرفی کتاب پرخواننده در آمریکا؛ «شرنگ» به قلم سوزان فرامبرگ شیفر از جمله بخش هاق مختلف برنامه این هفته «در قلمرو ادب» را تشکیل می دهد. "نویسندگان خوب آنهایی هستند که زبان را کارآمد نگاه می دارند. کار آسانی است؛ زبان را دقیق نگاه دارید وشفاف!": ازرا پوند امیر آرمین (رادیو فردا): صادق هدایت و مقایسه او با کافکا موضوع مصاحبه برنامه گذشته ما بو با محمود فلکی نقد نویس درآلمان. در این برنامه بوف کور رمان پرآوازه هدایت از زاویه دیگری مورد بررسی قرار می گیرد. از زاویه ناسیونالیسم ایرانی در مصاحبه با دکتر ماشاءاله آجودانی. ماشاءالله آجودانی مسئول کتابخانه مطالعات ایرانی در لندن درباره صادق هدایت نویسنده بزرگ ایران بررسی های چندی کرده است و حاصل بررسی ها یک مقاله در سال 1371 در ایران نامه چاپ آمریکا ، سال دهم شماره سه با عنوان هدایت و ناسیونالیسم و نیز مقاله ملیت گرایی در بوف کور در سال 1381 در دفتر کانون نویسندگان ایران در تبعید بود. کتاب «هدایت، بوف کور و ناسیونالیسم» به قلم دکتر آجودانی زیر چاپ است. در مصاحبه با آقای آجودانی در باره رگه ها ی تند ناسیونالیستی در بوف کور می پرسم. ماشاء الله آجودانی: «بوف کور» داستانی است که به شیوه غیرخطی نوشته شده و خیلی ها این زمان ها برایشان مشکل ایجاد می کند. اما یک مفهوم سیاسی و تاریخ در دوره انقلاب مشروطه خلق شده که مفهوم ناسیونالیستی بود، به این معنا که زمان گذشته به ایران باستان تعلق می گرفت و اصل شکوفایی فرهنگ و تمدن ایرانی تلقی می شد و زمان معاصر یا حال به ایران اسلامی قلمدادی می شد که 1400 سال را در بر می گرفت، یعنی معاصر به معنای همزمان نبود. این مفهوم از زمان که یک گذشته باستانی است و یک حال 1400 ساله است که تاریخ انحطاط ایران است، در دوره مشروطیت خلق شد. بوف کور هدایت با همین دو مفهوم سر و کار دارد. روایت اول که در حوالی شاه عبدالعظیم اتفاق می افتد، از نظر معنا و محتوا هیچ ربطی به ایران معاصر ندارد. روای در روایت اول سفری را آغاز می کند به گذشته باستانی خودش که در آن شیفته ایران گذاشته است و از زن ایرانی یک تصویری می دهد که همان تصویر «دختر اثیری» است. تصویر دختر اثیری که در بوف کور می بینیم به عینه در پروین «دختر ساسان» آمد که یک نمایشنامه ضد عرب است. راوی در روایت اول در بوف کور در تلاش این است که خاطره گذشته باستانی خودش را از بین ببرد و به این نتیجه رسیده است که همه این افتخارات گذشته زیر سیطره اسلام از بین رفته و در حقیقت می خواهد با کشتن دختر اثیری و تکه پاره کردن این خاطرات، از شر این عشق سوزان به ایران باستان نجات یابد. ا . آ: رمان «شرنگ» به قلم سوزان فرامبرگ شیفر از نشر نورتون درآمریکا خوانندگان زیادی داشته است. شرح زندگی مردی که ناخواسته به جای شهد به کام همسرانشان شرنگ مرگ می ریزد. مریم احمدی (رادیو فردا): رمان در واقع، بر پایه واقعیت نوشته شده است. پیتر گرزونور نویسنده و شاعری است زن باره که تلاش وی برای مبارزه با سرطان باشکست رو به روشده و حالا پس از مرگش فرزندان، همسر سوم ، خواهرش، دوستان و کسی که بناست زندگینامه او را بنویسد، هریک به نوعی می خواهند میراث او را به خود اختصاص بدهند و دیگران را محروم کنند. اِولین گریوز همسر اول او، شاعر است و از پیتر دو دختر دارد. حاصل زناشوئی همسر دوم او اِلفی، یک دختر است. همسر اول و دوم پیتر باگاز خودکشی می کنند الفی، دخترخودرا نیز پیش از خودکشی به قتل می رساند. پیتر خود را آدمی نفرین شده می داند که به جای آن که برای همسرانش شهد باشد شرنگ بوده است. اطرافیان هم می گویند او سر همسرانش را می خورد، سرنوشتی که برای قهرمانان زن در داستانهایش هم بارها رقم زده می شود. مینا، همسر سوم او نه بر پایه عشق که با حسابگری و به منظور حفظ ثروت خود و حفظ ظاهر که دارای همسری سرشناس است با پیتر ازدواج می کند.زن پدری است حسود که با دروغ تلاش دارد خواهر و دو دختر پیتر را از ارث محروم کند. شرنگ بر پایه واقعیتها نگاشته شده است. تد هیوز شاعر انگلیسی در رمان با نام پیتر گروز ونور معرفی می شود. سایر شخصیتها هم کم و بیش در جهان واقع وجود داشته اند با اندکی تفاوت.سوزان شیفر خواسته است با این رمان به تد هیوز شاعر محبوب خود ادای احترام کند.ماهیت عشق، زناشوئی، شهرت طلبی، آزو هنر در کنار هم در رمان شرنگ به نمایش گذاشته می شود.رمان هنگامی که وارد ذهنیت یکایک چهره های اصلی می شودبه نوعی با فراگرد آگاهی درمی آمیزد.در رفت و برگشتها در زمان، دیدگاه پیتر –یا تد هیوز-در چشم انداز یکایک افراد خانواده، دوستان و زندگینامه نویس قرار داده می شود. مرگ شاعر، محور داستان است و تراژدی و رسوائیهای دوران زندگی او با مرگش پایان نمی گیرد و ادامه می یابد. مینا نماد نفرت، بدخواهی و ناراستی و پیتر نمونه روشنفکری است که در برابر زنان ضعیف است. شرنگ داستان پیچیده عاطفه و عشق،حسادت و نبرد اراده هاست. همه رویداهای رمان همان رویدادهای روزمره زندگی است چیدن آنها در کنار هم و ارائه آنها اما کار هنر مندانه سوزان شیفر است در چهاردهمین رمانش شرنگ. با ما به نشانی farda@radiofarda.com تماس بگیرید. از این هفته برنامه در قلمرو ادب دوبار شنبه شبها ساعت 10 و سه شنبه بامدادها ساعت یک پخش می شود.