تاثیر ورود هاشمی رفسنجانی به انتخابات ریاست جمهوری اسلامی، از دید یک تحلیلگر

در حالیکه تلاش برای نامزدشدن برای انتخابات ریاست جمهوری اسلامی در میان چهره های سیاسی جناح های حکومت جمهوری اسلامی بالا می گیرد، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران صادق زیبا کلام در مصاحبه با رادیو فردا می گوید در اين دوره اصلا مشخص نيست که سمت و سوي تحولات به کدام طرف خواهد بود. وی با اشاره به شرکت رای دهندگان در انتخابات اخیر مجلس و شوراهای محلی می افزاید: بعيد به نظر مي رسد که حتي واجدين شرايطي که در انتخابات شرکت مي کنند به 50 درصد هم برسد. وی می افزاید مشکلي که حضور آقاي هاشمي رفسنجاني به وجود خواهد آورد، اين است که يک مقدار زيادي از آراي اصلاح طلبان و محافظه کاران اگر آقاي رفسنجاني نامزد شوند، از اينها کنده خواهد شد و به سمت آقاي هاشمي رفسنجاني مي رود. فريبا مودت (راديو فردا): ماهها مانده به برگزاري انتخابات رياست جمهوري در ايران مبارزات انتخاباتي شدت گرفته است و جناح هاي مهم حکومتي با معرفي نامزدهايشان تلاش دارند براي خود کسب وجهه کنند. رادیوفردا در مصاحبه با دکتر صادق زيباکلام استاد دانشگاه و تحليلگر سياسي در تهران مي پرسد آيا آغاز زودرس مبارزات انتخاباتي براي ارزيابي نيرو انجام مي گيرد يا واقعا رقابت ها آغاز شده اند. دکتر زيبا کلام مي گويد: در اين انتخابات به دلايلي از انتخابات ديگر متفاوت است. صادق زيباکلام (استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران): مساله انتخابات رياست جمهوري از بسياري جهات در اين دوره خيلي جالب شده که اين حکايت از به نظر من توسعه يافتگي جامعه ايران دارد مي کند به لحاظ سياسي. اگر ما دوم خرداد را استثنا کنيم، در تمام انتخابات ديگر نتيجه از قبل مقدار زيادي مشخص و روشن بوده، ولي يکي از نکات خيلي جالب اين است که در اين دوره اصلا مشخص نيست که سمت و سوي تحولات به کدام طرف خواهد بود. فريدون زرنگار (راديو فردا): تا چه حد اين گرم شدن بازار انتخابات بدون حضور مردم يا با حضور مردم انجام مي شود؟ صادق زيباکلام: ما الان نمي توانيم حدس بزنيم که چه درصدي از واجدين شرايط در انتخابات شرکت خواهند کرد. آنچه مسلم است اگر ما برگرديم و شاهدمان انتخابات مجلس باشد، در اسفند سال گذشته و انتخابات شوراها در اسفند 81، اگر اينها را ملاک بگيريم در آن صورت بعيد به نظر مي رسد که حتي واجدين شرايطي که در انتخابات شرکت مي کنند به 50 درصد هم برسد. اما نکته مهم اين است که وضعيت سياسي کشور از آن حالت يکدستي که اين فرد نامزدي اصلي خواهد بود و آراي براي او به صندوق ريخته خواهد شد، از اين حالت خارج شده. به علاوه آنچه که مساله را فوق العاده پيچيده کرده، حضور يا عدم حضور آقاي هاشمي رفسنجاني است. ف.ز.: آقاي رفسنجاني هنوز به صراحت نگفته که شرکت مي کند يا نه. به نظر شما اين ناروشن گذاشتن نامزدي تا چه حد با هدف صورت مي گيرد. صادق زيباکلام: نامزدهاي محافظه کار مشخص هستند. نامزدهاي اصلاح طلبان هم مشخص هستند. مشکلي که حضور آقاي هاشمي رفسنجاني براي به خصوص محافظه کاران و تا حدودي اصلاح طلبان به وجود خواهد آورد، اين است که يک مقدار زيادي از آراي اصلاح طلبان و محافظه کاران اگر آقاي رفسنجاني نامزد شوند، از اينها کنده خواهد شد و به سمت آقاي هاشمي رفسنجاني مي رود. ف.ز.: درواقع آنان چندان تمايلي ندارند که آقاي رفسنجاني وارد ميدان شود. صادق زيباکلام: دقيقا همينطور است. براي اين که هم محافظه کاران به خصوص طيف محافظه کاران راديکال و تندرو به هيچ وجه دلشان نمي خواهد آقاي رفسنجاني وارد عرصه انتخابات شود. جالب است که رهبري اصلاح طلبان هم تا حدودي باز همين رفتار را دارد با آقاي هاشمي مي کند. اما نکته جالب اين است که بدنه اصلاح طلبان يا بهتر است بگوييم اصلاح طلبان معتدل و ميانه رو و ايضا محافظه کاران معتدل و ميانه رو بخش عمده اي از آراي آقاي هاشمي رفسنجاني اتفاقا از بدنه تعقل گرا و ميانه روي هر دو جناح خواهد آمد. ف.ز.: آيا شانس اين است که نامزدهاي اصلاح طلبان صلاحيتشان تاييد شود؟ صادق زيباکلام: صحبت بيشتر در مورد آقاي دکتر معين است. من خيلي بعيد به نظرم مي رسد که شوراي نگهبان آقاي دکتر معين را رد صلاحيت کند. براي اين که دليل منطقي وجود ندارد براي اين کار، چرا که شانس اين که آقاي معين راي زيادي بياورند خيلي کم است. ف.ز.: آيا قابل پيش بيني است که رهبر جمهوري اسلامي در اين مبارزات انتخاباتي طرف يک جناح را بگيرد؟ صادق زيباکلام: تا الان هيچ علامتي از طرف ايشان بيرون نيامده که ايشان تمايلشان روي محافظه کاران است يا نيست. آنچه مسلم است دو نامزد اصلي محافظه کاران يعني آقاي دکتر لاريجاني و آقاي دکتر ولايتي به هر حال با ايشان هستند، با ايشان کار کردند و شواهد و قرائن نشان مي دهد که آقاي دکتر لاريجاني و دکتر ولايتي خيلي بيشتر مورد تاييد ايشان هستند تا آقاي دکتر معين يا فرض بفرماييد آقاي کروبي.