(rm) صدا | [ 4:26 mins ]
يک موسسه تخصصي معتبر نمايش فيلمهاي هنري در نيويورک به نام Anthology Film Archives اثر جديدي از عباس کيارستمي به نام «ده در باره ده» را از روز جمعه اکران کرد که نوعي توضيح و تشريح اهداف او از ساختن فيلم ده و مزاياي کارکردن با دوربينهاي سبک ويدئوئي است که به نظر کيارستمي مداخله عواملي مثل سرمايه و سانسور را در فيلمسازي از ميان بر ميدارد و به هنرمند امکان ميدهد که بدون حضور خدمه دوربين و نور و ساير عوامل فيلمسازي، با موضوع خود تنها باشد. بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): فيلم «ده در باره ده» آخرين ساخته عباس کيارستمي، که نمايش آن از امروز (جمعه) در آرشيو فيلم انتالوژِي نيويورک Anthology Film Archives آغاز شد، يک فيلم نيمه مستند است شامل ده درس، که به تناوب، با صحنههائي از آخرين ساخته فيلم «ده» قطع ميشود.
در اين فيلم کيارستمي، در حاليکه پشت فرمان اتوموبيلي نشسته است، بيننده را به تماشاي محلهاي فيلمبرداري آشناي فيلمهاي برجسته خود ميبرد، و در مونولوگي که براساس موضوع به ده قسمت تقسيم شده است، انگيزههاي خود را در ساختن فيلم ده بر ميشمرد و به خصوص در باره مزاياي استفاده از دوربين سبکوزن و قابل حمل ويدئو به جاي دوربين سينمائي در آن داد سخن ميدهد.
در فيلم «ده در باره ده» يا 10 on Ten عباس کيارستمي ميگويد يکي از خواص استفاده از دوربينهاي کوچک ديجيتال اين است که به هنرمندان سينما امکان ميدهد به تنهائي و بدون نياز به گروه فيلمبرداري و خدمه نور و دوربين کار کند. از نظر آقاي کيارستمي، حضور فيلمبردار و نورپرداز و دستياران آنها که لازمه کار کردن با دوربينهاي بزرگ است، فوريت و اصالت را از کار بازيگر و کارگردان سلب ميکند و بدون اين عوامل، بازيها و حسهاي بازيگران بدون واسطه منعکس ميشود.
خانم مانولا درگيس Manohla Dargis منتقد نيويورک تايمز در مقالهاي در باره فيلم ده در باره ده کيارستمي، اين اظهارنظر آقاي کيارستمي را نوعي تناقض گوئي ميبيند و مينويسد اين را کيارستمي در حالي بيان ميکند که اتوموبيل او در جادهاي کوهستاني بالا ميرود، که نشان ميدهد تنها نيست و قاعدتا يک نفر بايد آن سوي جاده پشت دوربين ايستاده باشد.
آقاي کيارستمي در بخش ديگري از اين ده درس براي علاقمندان سينماي خاص خود، ميگويد استفاده از دوربينهاي کوچک ويدئوئي، سينما را از بندهائي که وسايل توليد، سرمايه و سانسور سر راه او قرار ميدهند، ميرهاند. منتقد نيويورک تايمز مينويسد به نظر ميرسد که براي آقاي کيارستمي بيشتر از تکنولوژي توليد فيلم، آنچه اهميت دارد متد فيلمسازي است، زيرا بين وسايل فيلمسازي، سرمايه و سانسور، مشکل اصلي کيارستمي با سانسور است که او را ناچار ميکرد براي گرفتن اجازه فيلمبرداري از مقامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سناريوي خود را قبلا به تصويب آنها برساند. کاري که براي کيارستمي که اغلب بدون سناريوي از پيش نوشته شده کار ميکند، به خصوص مشکل بود.
نوع استدلال کيارستمي و شيوه دفاع او از روش فيلمسازي که براي خود برگزيده است، در فضاي خاص سينماي ايران و کار خود او معني پيدا ميکند. وقتي منتقد نيويورک تايمز اظهارنظرهاي کيارستمي را عموميت ميدهد، آنها را با واقعيت منطبق نميبيند. مثلا خانم درگيس ميپرسد آيا واقعا دوربين ويدئو تاثير رهائيبخش دارد؟ خانم درگيس مينويسد ارزاني و در دسترس همگان قرار داشتن دوربين ويدئو به جاي اينکه هنر را گسترش دهد، باعث گسترش خودگرائي شده است و خيلي از دوربين به دستان دچار اين فريب شدهاند که حرفي براي گفتن دارند در حاليکه چنين نيست و در نتيجه، ميبينيم اکران سينماها و ويدئوها پرشده است از ويدئو فيلمهاي زشت و بي ارزش.
آقاي کيارستمي ده درس فيلم ده در باره ده را شماره گذاري کرده است و به هرکدام نامي داده، مثل دوربين، يا بازيگر، يا وسايل، و بين آنها، شمارههائي را قرار داده است که سالهاست براي راهنمائي مسئولان نمايش در پروژکتورخانه، اول فيلمها گذاشته ميشود. مننتقد نيويورک تايمز در اين کار کيارستمي هم نوعي تناقض ميبيند، و مينويسد کيارستمي در عين آنکه فيلم را رد ميکند، با استفاده تزئيني از اين شمارهها در بين صحنههاي فيلم آموزشي خود، به نوعي به سينما به صورت آرماني آن تعظيم ميکند.
از مزاياي نمايش فيلم ده در باره ده در آرشيو فيلم انتالوژي نيويورک، نمايش خود فيلم ده به همراه آن است که منتقد نيويورک تايمز آن را يکي از بهترين کارهاي کيارستمي ميداند.