(rm) صدا | [ 5:13 mins ]
دولت جرج بوش اظهار تمايل کرد که در تقويت موضع اروپا در قبال ايران امتيازاتي براي جمهوري اسلامي در نظر گيرد. شهرام چوبين، رئيس اداره پژوهش مرکز مطالعات استراتژيک ژنو در مصاحبه با رادیو فردا می گوید: بوش در واقع بین دست راستي ها و محافظه کاران نو و اروپايي ها گير کرده است. وی معتقد است آمريکا حاضر است تا آنجا پيش رود که مورد ايران را به شوراي امنيت ارجاع کند. به عبارت ديگر اگر نتواند آن نتيجه اي را که مي خواهد از اجلاس شوراي امنيت بگيرد، در آن صورت دست به اقدامات يکجانبه مي زند. وی می گوید: بنابراين حکومت ايران بايد تصميم بگيرد که آيا مي خواهد به ايدئولوژي ها و شعارهايش ادامه دهد يا براي مردمش آينده اي بهتر مي خواهد. فريبا مودت (راديو فردا): به نظر مي رسد دستگاه رهبري بوش گامي بسيار مهم در جهت نزديک شدن به موضع اروپا در تعامل با ايران و ارائه امتيازاتي چند به جمهوري اسلامي برداشته است تا بلکه ايران را متقاعد کند که برنامه هاي اتميش را متوقف کند. نشريه واشنگتن پست در توضيح مي گويد: روز جمعه پرزيدنت بوش در بازگشت از سفرش از اروپا آنچه را با صدر اعظم آلمان و رئيس جمهوري فرانسه در ميان گذاشته بود، به اطلاع اعضاي تيم سياسي خارجيش رساند و هرچند به گفته مقامات آمريکايي هنوز جا براي مذاکره بسيار باقي است.
اما دستگاه رهبري آمريکا درصدد است که در اسرع وقت فهرستي از يک رشته امتياز به ايران تهيه کند تا در مذاکرات ميان اروپا و ايران مطرح گردد و اينها همه از دستگاه رهبري که ايران را به عنوان عضوي از يک محور شيطاني تحريم کرده، همواره تهديد کرده است که مورد ايران بايد به شوراي امنيت ارجاع شود. ساعتي پيش در گفتگو با شهرام چوبين، رئيس اداره پژوهش مرکز مطالعات استراتژيک ژنو اين نکته را مطرح کردم که آيا ايالات متحده براي نزديک کردن موضعش به موضع اروپا بهاي سنگيني نمي پردازد؟
شهرام چوبين: فکر مي کنم مساله اين است که بوش در واقع در گوشه اي گير کرده است. از يکسو دست راستي ها و محافظه کاران نو مانند رامسفلد و چيني مي گويند هيچ گونه مذاکره و تعاملي با ايران نبايد صورت گيرد و از سوي ديگر اروپايي ها مي گويند آمريکا بايد از گفتگوي ما با ايران حمايت کند. بنابراين در شرايط کنوني براي دستگاه رهبري بوش هيچ نوع پيروزي و بردي وجود ندارد. اين سئوال مطرح است که آيا آمريکا مي خواهد توافق هاي ميان ايران و اروپا را ناديده بگيرد، احتمالا نه. اما در اين صورت بايد مساله ايران به شوراي امنيت ارجاع شود. تحت آن شرايط جلب حمايت روسيه و چين از موضع آمريکا دشوار خواهد بود.
ف . م : اما در هر حال به نظر مي رسد اين مساله اي است که دير يا زود بايد حل شود، زيرا در محافل بين المللي اين نگراني وجود دارد که ايران در آينده نزديک داراي چنان قابليت هسته اي خواهد شد که مي تواند احتمالا از آن براي توليد سلاح اتمي استفاده کند و اگر سياست تعامل اروپا موثر واقع نشود، در آن صورت آمريکا تا چه مرحله اي حاضر است براي متوقف کردن ايران پيش برود.
شهرام چوبين: من فکر مي کنم آمريکا حاضر است تا آنجا پيش رود که مورد ايران را به شوراي امنيت ارجاع کند و آن اقداماتي را انجام دهد که در مورد عراق صورت داد. به عبارت ديگر اگر نتواند آن نتيجه اي را که مي خواهد از اجلاس شوراي امنيت بگيرد، در آن صورت دست به اقدامات يکجانبه مي زند، اگر حس کند مجبور به آن است، احتمالا با اسرائيل.
ف . م : اما برخي کارشناسان معتقدند تحريم هاي اقتصادي هرگز آن نتيجه اي که بايد به بار نمي آورند و اقدام نظامي عليه ايران هم در شرايط کنوني چندان عملي به نظر نمي رسد. بنابراين شق ديگر قضيه براي آمريکا احتمالا همان راهي است که اروپا در پيش گرفته، راه تعامل.
شهرام چوبين: در تئوری تنها امکان موجود، دادن چنان امتيازاتي به ايران است که بتواند در مقابل آن به ملت بگويد: ببينيد در مقابل توقف برنامه هاي اتميان چه گرفته ايم. بدون شک با توجه به اعتباري که دستگاه رهبري ايران براي برنامه اتميش قائل شده، توجيه توقف آن براي افکار عمومي بسيار دشوار خواهد بود. اما جمهوري اسلامي بايد جايي تصميم بگيرد که چه مي خواهد بکند. در ايران امکانات بازرگاني بسياري وجود دارد، سرمايه گذاري هاي خارجي و گشايش خطوط لوله نفت و گاز از شمال به جنوب از جمله آن است. اما ايران در مقابل همه اينها بايد دست از مخالفت با روند صلح در خاورميانه بردارد و از حمايت از حزب الله و حماس دست بکشد. اگر ايران سياست هاي اساسا انقلابي خود را در منطقه و در قبال اسرائيل تغيير داده و بلندپروازي هاي هسته ايش را متوقف کند، غرب امتيازات بسياري باريش قائل خواهد شد. بنابراين حکومت ايران بايد تصميم بگيرد که آيا مي خواهد به ايدئولوژي ها و شعارهايش ادامه دهد يا براي مردمش آينده اي بهتر مي خواهد و اين تصميمي است که رهبري ايران با آن روبرو است.
