ماجراجویی مارک ویلموتس روی نیمکت تیم ملی ایران که از سوی سخنگوی وزارت ورزش پروژه «طلوع دوباره» نامگذاری شده بود، تنها هفت ماه طول کشید.
تیم ملی ایران که هشت سال با ثبات همراه کارلوس کیروش سپری کرد و دو صعود آسان به جام جهانی داشت، حالا با شرایطی دشوار در گروه مقدماتی و همچنین سرگردانی روی نیمکت مربیگری مواجه شده است.
مربی بلژیکی قراردادش را یکطرفه و به دلیل عدم پایبندی فدراسیون به مفاد آن، فسخ کرد. همان مسیری که این روزها دیگر مربیان خارجی شاغل در لیگ ایران همچون استراماچونی نیز طی کردند. زیانی هنگفت روی دست فوتبال ایران ماند و حالا ساکنین خیابان سئول نه میتوانند به راحتی قرارداد ویلموتس را فسخ کنند و نه نامی از سرمربی جدید که ظاهراً با او به توافق کامل رسیدهاند به زبان بیاورند.
گذر از کیروش با نام‌های بزرگ
در پایان جام ملت‌های آسیا و همزمان با پایان قرارداد کیروش، مربی پرتغالی با دلی نه چندان خوش به هشت سال حضورش در تیم ملی پایان داد و در قارهای دیگر هدایت کلمبیا را در دست گرفت. بسیاری از کارشناسان معتقد بودند، انتخاب جانشین کیروش مهم‌ترین مرحله گذار از مردی است که فوتبال ملی ایران با او خو گرفته و نامی کوچک‌تر از او را برنمیتابد.
کارزار انتخاب مربی جدید خیلی زود آغاز شد و نام‌هایی عجیب اما بزرگ از مورینیو تا لوران بلان و هرو رنار از سوی فدراسیون و همچنین وزارت ورزش مطرح شد اما در نهایت مارک ویلموتس با سابقهای خوب در تیم ملی بلژیک به عنوان گزینه نهایی انتخاب شد.
محمدرضا داورزنی، معاون وقت وزیر ورزش، و مهدی تاج در همان مقطع بارها از عبارت «قرارداد برنده» صحبت کردند و تأکید داشتند از قرارداد با کیروش تجربیاتی دارند که قطعاً برای مربی جدید از آن استفاده خواهند کرد. در همان زمان شایعهای مبنی بر عدم تمایل خانواده ویلموتس برای زندگی در ایران و در نهایت پروازی بودن این مربی مطرح شد که البته رئیس فدراسیون فوتبال این شایعه را رد کرد، موضوعی که این روزها و با علنی شدن برخی از مفاد قرارداد و دعوای توئیتری ویلموتس با مدیرانش، مشخص شد حقیقت داشته است.
در قرارداد ویلموتس گزینه‌های دیگری نیز وجود داشت که خیلیها را به یاد قرارداد کیروش انداخت، مربیانی که بیشتر زمان خود را در مرخصی هستند و تنها برای مسابقات به ایران میآیند.
دست بالای کاترین در مذاکره
کاترین، همسر ویلموتس، یکی از وکلای شناخته شده بلژیک است که تمامی امور مربوط به قراردادهای سرمربی سابق ایران را برعهده دارد. کاترین ویلموتس از همان ابتدا شرایط سختی را برای مذاکره پیش روی فدراسیون فوتبال قرار داد تا جایی که تمامی مراحل توافق تا عقد قرارداد با مرد بلژیکی برخلاف روال طبیعی، داخل سفارت ایران در بروکسل طی شد.
در خلال مذاکرات نیز یکبار خبر عدم توافق منتشر شد که بعدها مشخص میشود دلیل انتشار آن خبر سختگیری کاترین در مورد نحوه پرداخت دستمزد بوده است. همسر ویلموتس روی دو موضوع تأکید داشت؛ عدم زندگی در تهران و چگونگی دریافت مطالبات. کاترین اعتقاد داشت به دلیل تحریمهای ایالات متحده مهم‌ترین شرط برای امضای قرارداد، شفافیت در موضوع پرداخت دستمزد است، اتفاقی که در نهایت با پادرمیانی سفیر ایران در بلژیک ختم به خیر میشود.
در فوتبال ایران و برخلاف سایر کشورهای دنیا مبلغ قرارداد مربیان خارجی موضوعی کاملاً محرمانه است و معمولاً تا زمان حضور آن مربی در ایران محرمانه باقی میماند، ویلموتس نیز با توافقی که هیچکس از جزئیاتش خبر نداشت هدایت تیم ملی ایران را پایان جام جهانی ۲۰۲۲ قطر بر عهده گرفت. قراردادی که به نقل از رسانههای بلژیکی و آلمانی و همچنین دوستان نزدیک ویلموتس سالیانه سه میلیون دلار ارزش داشت.
اتفاقی که رئیس فدراسیون فوتبال ایران آن را قویاً تکذیب کرده است؛ مهدی تاج در گفتوگویی با برنامه ورزش و مردم جملاتی مبهم بر زبان آورد و گفت: «رقمی که توافق کردیم به مراتب پایین‌تر از آن مبلغی است که رسانهها در مورد آن صحبت می‌کنند.»
رسانهها در داخل ایران نیز خبر قرارداد سه میلیون دلاری را تأیید کردهاند و روزنامه خبرورزشی به نقل از منبعی آگاه عدد توافق را منتشر میکند. مهدی تاج در همان برنامه و در پاسخ به انتشار این خبر، سیاست یک بام و دو هوا را پیش گرفت و تأکید کرد: «البته رقم قرارداد تمام اعضای کادر فنی تیم ملی سه میلیون دلار بود، نه شخص آقای ویلموتس.»
ابهام در قرارداد ویلموتس تنها به دستمزد مربوط نمیشود و از بیانیه فدراسیون و توییت مرد بلژیکی مشخص شده است که هیچ بند الزام‌آوری جهت زندگی در تهران وجود ندارد. اختلافی که فدراسیون بعد از شکست مقابل عراق آن را رسانهای کرد و از ویلموتس خواست وقت بیشتری در تهران بگذارند، خواستهای که در قرارداد وجود ندارد و ویلموتس نیز در توئیتی این درخواست را موردی خارج از توافق و قرارداد ذکر کرد.
شباهت قرارداد ویلموتس و استراماچونی
«بعد از شکست مقابل بحرین قرارداد ویلموتس به شکل یکطرفه فسح شد.» رئیس فدراسیون فوتبال ایران در گفتوگو با شبکه خبر تأیید کرد ویلموتس برای دیدار مقابل عراق تعهدی نسبت به تیم ملی ایران نداشته است اما بعد از جلسات پیدرپی حاضر شد به ایران بیاید.
پیش از دیدار مقابل بحرین و با بندی که در قرارداد ویلموتس وجود داشت او میتوانست قراردادش را فسخ کند که البته این کار را توسط وکلایش انجام داد. در قرارداد ویلموتس بندی وجود داشت که اگر او و دستیارانش دو ماه حقوق دریافت نکنند، میتوانند قرارداد را فسخ و از طرف مقابل ضرر و زیان دریافت کنند.
ویلموتس تا پیش از دیدار مقابل بحرین بیشتر از چهار ماه دستمزدی دریافت نکرد و در حالی که مهدی تاج از نجابت مربی بلژیکی سخن میگفت، فسخ قرارداد توسط وکلای ویلموتس به جریان افتاده بود. بندی که در قرارداد آندرهآ استراماچونی (سرمربی استقلال) نیز وجود دارد و مربی ایتالیایی نیز با استناد به آن قراردادش را با آبیهای تهران فسخ کرد.
صدای تحریم یا توصیه رهبری
فدراسیون فوتبال بارها تأکید کرد تمام مطالبات ویلموتس آماده است، اما گستردهتر شدن دایره تحریمها، انتقال پول به خصوص به حساب افراد حقیقی را دشوار کرده است. همان موضوعی که مدیران باشگاه استقلال نیز عنوان کردهاند و در نهایت کار به جدایی استراماچونی از استقلال انجامید.
مشکلات اما تنها به تیم ملی و استقلال ختم نمیشود، پرسپولیس نیز با چنین مشکلی مواجه است و گابریل کالدرون سرمربی آرژانتینی قرمزهای تهران نیز به مدیران این باشگاه تنها تا پایان ماه جاری میلادی زمان داده و اگر به تعهد خود عمل نکنند، کالدرون به پیشنهاد نجومی یکی از باشگاههای اماراتی پاسخ مثبت خواهد داد.
داورزنی نیز که به تازگی از معاونت قهرمانی وزارت ورزش به فدراسیون والیبال کوچ کرده، در مصاحبهای با خبرگزاری مهر تلویحاً به همین مشکل در مورد مربی تیم ملی والیبال اشاره کرده است. ایگور کولاکوویچ، سرمربی تیم ملی والیبال، در دو ماه گذشته موفق به دریافت حقوق نشده و برای فدراسیون والیبال نیز چالش انتقال پول وجود دارد.
عدم توانایی مدیران فوتبال ایران در عقد قرارداد برد برد با مربیان خارجی و مشکلات عدیده مالی در کنار تحریمهای ایالات متحده تقریباً انتقال پول به مربیان خارجی را غیرممکن کرده است. ادامه این روند در آیندهای نزدیک ورزش ایران را خالی از مربیان خارجی خواهد کرد. گرچه نظریه دیگری هم وجود دارد و عدهای اعتقاد دارند هنوز هم مسیرهایی برای انتقال پول وجود دارد اما اظهارنظر رهبر جمهوری اسلامی در مورد استفاده از مربیان داخلی باعث شده است که تصمیمگیران ورزش به فکر پایان همکاری با مربیان خارجی باشند.
علی خامنه‌ای روز شانزدهم مرداد سال جاری در جمع اعضای تیم والیبال جوانان ایران که قهرمان جام جهانی شده بودند، گفت: «درباره سرمربی ایرانی همیشه اعتقادم این بوده و واقعاً معتقدم این (مربی ایرانی) برای کشور ما، باشگاه‌ها و مجموعه‌های ایرانی شایسته است. البته دخالتی نمی‌کنم اما لزومی هم (به حضور مربی خارج) وجود ندارد».
هرچند رهبر جمهوری اسلامی تأکید کرده، نظرش فنی نیست اما در ادامه همان دیدار میگوید: «بعضی از مربی‌های خارجی خوبند، بعضی‌شان خوب نیستند. پول هم زیاد می‌گیرند، توقع هم زیاد دارند، گاهی کار هم انجام نمی‌دهند».
«فالی رمضانی»؛ شاه کلید فدراسیون
قرارداد ویلموتس با فدراسیون فوتبال ایران توسط یک شرکت نقل و انتقالاتی معتبر متعلق به فردی به نام (فالی رمضانی) که با مربیان مطرحی همچون مائوریتسیو ساری (سرمربی یونتوس)، آنتونیو کونته (سرمربی اینتر)، مائوریتسیو پوچتینو و بازیکنان بزرگی در دنیای فوتبال همکاری میکند، منعقد شد.
با توجه به اینکه فدراسیون فوتبال در پرونده ویلموتس محکوم به پرداخت رقم کامل قرارداد برای مدت سه سال است، این روزها برای فسخ کم‌زیان‌تر با ویلموتس و البته برای عقد قرارداد با برانکو ایوانکوویچ، در حال رایزنی با شرکت «فالی رمضانی» است. مردی که قاعدتاً از هر دو قرارداد منتفع و البته تنها نقشه راه برای راضی کردن ویلموتس و همچنین عقد قرارداد با سرمربی جدید است.
ماجرا جایی جالب‌تر میشود که گزینه جدید فدراسیون فوتبال یعنی برانکو نیز تمام امور قراردادی خود را به شرکت «فالی رمضانی» سپرده و حالا رمضانی تبدیل به شاه کلید پرونده ویلموتس-برانکو شده است. اما همچنان مهم‌ترین نکتهای که در این بین وجود دارد پایین آمدن اعتبار ورزش و فوتبال ایران است که ظاهراً به دلیل تحریمها باید دورهای جدید را آغاز کند.
