لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۰:۳۷

رویارویی جمهوری اسلامی و آمریکا فراتر از مسایل هسته ای است: تلاش ایران برای تبدیل شدن به قدرت بزرگ در خاورمیانه از دید معاون شورای سیاست خارجه آمریکا


(rm) صدا | [ 8:00 mins ]
ایلان برمن معاون شورای سیاست خارجه آمریکا در کتاب اخیر خود بنام بالندگی ایران چالشی در برابر آمریکا Tehran Rising به بررسی این چالش ها پرداخته. تنها بخشی از این چالش ها را آقای برمن برنامه هسته ای ایران می داند. وی که مشاور سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا CIA و وزارت دفاع آمریکا است در مصاحبه با رادیو فردا می گوید: ایران در دوران پس از 11 سپتامبر برنامه تازه ای در پیش گرفته که برای تبدیل این کشور به یک قدرت غالب سیاسی و نظامی در خاورمیانه بزرگ تداعی شده است. ایران در برنامه خود موفق بوده و این مساله جنگ آمریکا علیه تروریسم را با خطر مواجه کرده است. ایران در ده سال گذشته در بازار هسته ای شوروی سابق حضور فعالی داشت و CIA درگزارش علنی به کنگره آمریکا اعلام کرد قادر به ردیابی تلاش های ایران برای بدست آوردن مواد هسته ای نیست. آقای برمن می گوید جامعه بین المللی که نگران تمرکز قدرت هسته اي در دست دولتي حامي تروريسم است، باید وضع داخل ایران را در مرکز توجه قرار دهد و این کار در جهت حل مشکل هسته ای نیز سودمند خواهد بود. ايلان برمن، معاون شوراي سياست خارجي آمريكا در كتاب اخير به نام «بالندگي ايران» چالشي در مقابل آمريكا به چالش هايي پرداخته كه آمريكا در رابطه با ايران با آنها روبرو است. تنها بخشي از اين چالش ها را آقاي برمن برنامه هسته اي ايران مي داند. ايلان برمن كه مشاور سازمان اطلاعات مركزي آمريكا CIA و وزارت دفاع آمريكا است در مصاحبه با راديو فردا از فعاليت عناصري از سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در عراق و نيز از پشتيباني ايران از تروريسم مي گويد. اما ‌آبا براي مشكل ايران راه حل نظامي هم وجود دارد؟ فاطمه امان (راديو فردا): ايلان برمن معاون شوراي سياست خارجي آمريكا و مشاور سيا و پنتاگن مي گويد: هم آمريكا و هم جامعه جهاني نگران برنامه هسته اي جمهوري اسلامي هستند، اما چالش ايران به گفته آقاي برمن بزرگتر از مساله هسته اي است. ايلان برمن: در خليج فارس، در آسياي ميانه، حوزه درياي خزر و قفقاز نوعي سياست ورزي جديدي در رابطه با حمايت از جريان هايي مانند حزب الله، شبه نظاميان حماس و جهاد فلسطين در حال شكل گيري است. برداشتي كه مي توان از اين وضعيت داشت اين است كه ايران در دوران پس از يازدهم سپتامبر برنامه جديدي در پيش گرفته كه براي تبديل اين كشور به يك قدرت غالب سياسي و نظامي در خاورميانه اي بزرگ طراحي شده است. ايران در اين برنامه خود موفق بوده و اين مساله جنگ آمريكا عليه تروريسم را با خطر مواجه كرده. ف . ا: دانلد رامسفلد وزير دفاع آمريكا زماني از مجهول هاي دانسته و ندانسته سخن گفت. منظور آقاي رامسلفد از مجهول هاي نادانسته چيزهايي است كه آمريكا نمي داند كه نمي داند. ايلان برمن معاون شوراي سياست خارجي آمريكا مي گويد: بخش بزرگي از فعاليت هاي هسته اي ايران نيز در همين مقوله جاي مي گيرد. مي گوييم بعضي از زمينه هايي كه پيشتر دليل قاطع براي نقض قانون هاي بين المللي توسط ايران محسوب مي شد، اكنون در موردش ابراز ترديد مي شود. مساله رگه هاي اورانيوم غني شده در تاسيسات هسته اي ايران هم يكي از همين موارد است. آيا اين موارد بايد آمريكا را در اتهام زني به ايران محتاط تر كند؟ ايلان برمن: دلايل زيادي وجود دارد كه آمريكا محتاط تر باشد. زيرا مجهول هاي زيادي وجود دارد. مثلا مي دانيم كه كارتل هسته اي دانشمند پاكستاني عبدالقديرخان هنوز فعال است، اما نمي دانيم آيا آنها با كارشناسان ايراني در تماس هستند يا خير. با وجودي كه اين احتمال نمي تواند از نظر دور نگاه داشته شود. مساله دوم اين است كه ايران در ده سال گذشته در بازار هسته اي شوروي سابق حضور فعالي داشته. سيا در گزارش علني به كنگره آمريكا اعلام كرد قادر به رديابي تلاش هاي ايران براي به دست آوردن مواد هسته اي نيست. من فكر مي كنم عاقلانه اين است كه ما دست كم تا عكس آن ثابت نشده فرض را بر اين بگذاريم كه اين فعاليت ها در حال انجام هستند. چرا كه مسائل بسياري وجود دارند كه ما نمي دانيم و شايد هرگز هم ندانيم. ف . ا: مي پرسيم جلال طالباني و مقام هاي عراقي از كمك هاي جمهوري اسلامي به حكومت نوپاي عراق مي گويند و شما در كتابتان از ارتباط جمهوري اسلامي با تروريست هاي گروه القاعده در عراق و تحريك شورشيان عراقي توسط ايران مي نويسيد. آيا مداركي در اين رابطه در دست است يا تنها بر اساس سابقه و پرونده هاي معمول جمهوري اسلامي اين نتيجه را مي گيريد؟ ايلان برمن: در اين مورد من فكر مي كنم پرونده قدري محكمتر است. بي ترديد مشاهدات مستند نيروهاي ائتلاف كه درمنطقه مرزي ايران و عراق فعاليت مي كنند، حاكي از اين واقعيت است كه بسياري از عناصر ايراني هم تروريسم و هم از عوامل رژيم در آنجا مشغول تردد هستند. مثلا بسياري از عناصر سپاه پاسداران از مرز عبور مي كنند و وارد عراق مي شوند. نيروهاي ائتلاف به مداركي دست پيدا كردند كه حاكي از نفوذ و فعاليت گسترده بخشي از وزارت اطلاعات ايران در شهرهايي مانند نجف و بصره است. تصور من اين است كه ايران البته تنها بازيگر در اين معركه نيست. اما يكي از بازيگران است. ايران بازيگر مهمي است و امتيازهايي از جمله افزايش قيمت نفت و ثبات عمومي كه در ايران وجود دارد، به نفع ايران عمل مي كند. يك مقام وزارت امور خارجه يك بار گفت:‌ايران مي تواند عراق را براي آمريكا به جهنم تبديل كند. من فكر مي كنم ايران هنوز اين كار را انجام نداده، اما بي ترديد رفتار ايران چندان كمك كننده نيست و مانع از ثبات درازمدت عراق مي شود. من فكر مي كنم ايران به جاي اين سياست كه در نهايت سود آن براي ايران صفر خواهد بود، بهتر است راهكار هوشمندانه تري در پيش گيرد. زيرا ثبات سياسي عراق در نهايت به نفع ايران هم خواهد بود. ف . ا: از ايلان برمن مشاور وزارت دفاع آمريكا مي پرسيم عده اي با مقايسه اين مطلب كه بمب اتمي پاكستان در كشوري كه در آن افراطي گري اسلامي و تنش هاي مذهبي به شكل فزاينده اي وجود دارد، به مراتب خطرناك تر از برنامه هسته اي ايران است كه اگر همه چيزش به خوبي پيش رود و به راستي قصد توليد سلاح هسته اي داشته باشد، سالها با آن فاصله دارند. چه جوابي براي اين استدلال داريد؟ ايلان برمن: به نظر من اين استدلال خوبي است اگر در چارچوب پيش از يازدهم سپتامبر به آن فكر كنيد. اما به خاطر داشته باشيد كه دولت بوش بيش از آنكه برپايه قراردادهاي جهاني از جمله پيمان منع گسترش تسليحات هسته اي عمل كند، بر ميزان خطري كه از سوي يك دولت حامي تروريسم متوجه خود مي بيند عمل مي كند. من البته در يك نظر سطحي با شما موافقم و فكر مي كنم ما بايد به طور جدي نگران برنامه هسته اي پاكستان باشيم، اما آنچه واشنگتن هم اكنون نگران آن است، پيدايش يك قدرت هسته اي جديد است و آن هم قدرت هسته اي در دست دولتي كه حامي تروريسم است. ف . ا: ايلان برمن مي گويد: مشكل ايران راه حل نظامي ندارد. به نوشته او بايد ايران را در مورد نقض حقوق بشر پاسخگو كرد. ايلان برمن: من بي شك معتقدم جنبش دموكراسي خواهي در ايران به حمايت بين المللي نياز دارد. حمايت نه فقط از جانب آمريكا بلكه همچنين از سوي اروپا. من فكر مي كنم راه جلب توجه بين المللي به اين مساله تمركز روي اعمال ضد دموكراتيك رژيم جمهوري اسلامي در داخل كشور است. در دوران جنگ سرد آمريكا با ايجاد پيوند بين مثلا رفتار خوب شوروي با يهوديان و همكاري هاي اقتصادي، سياست موفقي در جهت دموكراتيك كردن گفتمان سياسي در اين كشور در پيش گرفت. ما بايد به آقاي احمدي نژاد و خامنه اي نشان دهيم كه رفتار نادرست با شهروندان ايران در سطح بين المللي بدون انتقاد نخواهد ماند و آنها بايد پاسخگو باشند. جامعه بين المللي بايد وضعيت داخلي ايران را در مركز توجه قرار دهد. اين كار در جهت حل مشكل هسته اي هم مفيد خواهد بود. اين سياست همچنين مي تواند به عناصري در درون خود نظام كه منتظر پيدايش تركي در رژيم هستند قوت قلب و دلگرمي بدهد.
XS
SM
MD
LG