کشف روند درک موسیقی توسط مغز انسان: سمینار عصب شناسی موسیقی

دانشمندان عصب‌شناس که برای کشف رمزهای مغز انسان تلاش می‌کنند، هر ماه پرده از تحقیق تازه‌ای بر می‌گیرند: مثلا رابطه مغز و اعتیاد به سیگار، یا تاثیر آموختن پیانو در کودکی بر شریان‌های عصبی، یا تاثیر تمرکز بر مرتب کردن امواج مغز. در سیمناری که هفته گذشته در شهر سیاتل آمریکا برپا شده بود، آخرین یافته‌های علمی در باره نقش مغز انسان در درک و خلق موسیقی عرضه شد. یک نویسنده هنری که در این سمنیار حضور داشت می نویسد از جمله در این سمینار از امکان معالجه نارسائی های مغز در درک موسیقی صحبت شد و گویا به زودی برای رشد استعداد خلق موسیقی نیز قرص به بازار می آید. بهنام ناطقی (رادیوفردا، نیویورک): «موسیقی چگونه برما تاثیر می‌گذارد» یا عصب شناسی موسیقی، موضوع سمیناری است که این هفته در مرکز پزشکی سوئد در شهر سیاتل آمریکا برگزار شد است که در آن محققان عصب‌شناس کوشیده‌اند به این سئوال جواب دهند که مغز انسان چگونه در میان اصوات مختلفی که دریافت می‌کند، موسیقی را تمیز می‌دهد. مغز یکی از اعضای ساکت بدن است. بررسی‌هائی که از فعالیت اعصاب و یاخته‌های مغزی شده است، نشان می‌دهد که مغز انسان، که امواج صوتی را به صورت نورون‌ها، یا علائم الکترونیک عصبی درک می‌کند، در برابر موسیقی واکنشی گسترده‌تر از صدای صحبت یا اصوات دیگر دارد. پروفسور رابرت زاتوره Robert Zatorre پروفسور عصب‌شناسی دانشگاه McGill مونترال کانادا، معتقد است که گام‌های موسیقی یا pitch یک پدیده مغزی است، به عبارت دیگر، شیوه سازمان‌گیری صداهاست که آنها را برای مغز جذاب می‌سازد. عکسبرداری از درون مغز یا scan نشان می‌دهد که بخش‌های مختلف نسبت به انواع موسیقی واکنش متنفاوتی دارند و مثلا وقتی اصوات به صورت هارمونی‌های مداوم و ضرباهنگ تکرار شونده به مغز می‌رسند، مغز آنها را به عنوان موسیقی درک می‌کند. موسیقی یک پدیده اساسی مغز انسان است و ابناء بشر با قوه تشخیص الگوهای ضرباهنگ به دنیا می‌آیند و توانائی تقسیم بندی صداها. همه فرهنگ‌های بشری موسیقی دارند و توانائی تشخیص موسیقی در ذهن انسان مقدم است بر درک اصوات کلام. مغز انسان موسیقی را به عنوان یک پاداش درک می‌کند و می‌جوید و مثل مثلا کوکائین یا سکس، موسیقی در طبقه‌بندی پاداش‌ها در مکان بالائی قرار می‌گیرد. شواهد قوی‌ای وجود دارد که علاقه ما به موسیقی صرفا به خاطر لذت بردن نیست، بلکه موسیقی به تشکیل جوامع بشری کمک می‌کند. مایکل تاوت Michael Thaut استاد موسیقی و عصب‌شناسی دانشگاه ایالتی کلرادو، در تحقیق خود نشان داد بیمارانی که در اثر سکته یا صدمات دیگر، علیل شده‌اند در صورتی که در جریان درمان آنها از موسیقی استفاده شود، سریعتر بهبود می‌یابند. چگونگی درک موسیقی در مغز و لذت یا بیزاری از نغمات خاص هنوز برای دانشمندان کشف نشده است اما شکی نیست که نحوه واکنش ما نسبت به پدیده‌های جهان در مغز ریشه دارند. به طور مثال، آقای مارک ترامو Mark Tramo رئیس موسسه علوم مغز و موسیقی دانشگاه هاروارد، در کنفرانس سیاتل در باره عصب شناسی موسیقی گفت هر چند دانش ما از نحوه درک موسیقی در مغز هنوز جوان است ولی روزی به جائی خواهیم رسید که بتوانیم با تغییراتی در مغز انسان، نارسائی در این زمینه را درمان کنیم و شاید روزی به نحوه تولید موسیقی در مغز یا روند خلاقیت در رشته موسیقی نیز پی ببریم. داگلاس مکلنن Douglas Mclennan سردبیر سایت اینترنتی Arts Journal در مقاله‌ای که در وال استریت جورنال منتشر کرد، می‌نویسد حتی خود آهنگسازان و موسیقدانان نیزنمی‌دانند موسیقی‌ای که خلق می‌کند از کجا می‌آید اما دانشمندان با تحقیقات خود تلاش می‌کنند برای خلاقیت منشاء بیولوژیکی پیدا کنند، و شاید روزی برای تقویت استعداد آهنگسازی هم قرص یا آمپولی اختراع کنند.