وزیر «میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی» در دولت ابراهیم رئیسی، روز ۱۴ مهرماه در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت که «آمارها حاکی از رضایت بالای ۹۵ درصد گردشگران خارجی از سفر به ایران است».
عزت‌الله ضرغامی افزود: «زیر میز ایران‌هراسی خواهیم زد».
آیا ادعای او درست است؟ و بیش از ۹۵ درصد از گردشگران خارجی، از سفر به ایران تحت حکومت جمهوری اسلامی راضی هستند؟
آقای ضرغامی هیچ اشاره‌ای به منبع این «آمارها» نکرده؛ همچنین بسیاری از کاربران در واکنش به توئیت آقای ضرغامی، از محدودیت‌هایی همچون حجاب اجباری زنان، ممنوعیت شنای زنان و مردان در سواحل، احتمال بازداشت و گروگان‌گیری اتباع خارجی توسط جمهوری اسلامی و البته فرسودگی شمار زیادی از بناهای تاریخی در شهرهای مختلف به عنوان مواردی یاد کرده‌اند که ادعای آقای ضرغامی را با تردیدهای جدی مواجه می‌کند.
از سوی دیگر، شاخص‌های بین‌المللی مربوط به صنعت توریسم نیز حاکی از وضعیت نامطلوب زیرساخت‌های گردشگری در جمهوری اسلامی حتی در مقایسه با کشورهای منطقه است. از این رو، سخنان بدون منبع آقای ضرغامی مبنی بر «رضایت بالای ۹۵ درصد گردشگران خارجی از سفر به ایران» ادعایی گمراه‌کننده است.
یکی از مهم‌ترین معیارهای بین‌المللی درباره صنعت گردشگری، گزارش «مجمع جهانی اقتصاد» با عنوان «رقابت پذیری گردشگری و سفر» است. در این گزارش، شاخص‌هایی همچون زیرساخت‌های گردشگری و حمل و نقل زمینی، برخورداری از منابع طبیعی غنی و مدیریت، ایمنی و امنیت بالای کشور و قیمت‌های رقابت‌پذیر مورد بررسی قرار می‌گیرند.
بر اساس این گزارش در سال ۱۳۹۸، ایران علیرغم برخورداری از جاذبه‌های توریستی، فرهنگی و باستانی اما در میان ۱۴۰ کشور در رتبه ۸۹ قرار گرفته است. ایران در میان ۱۵ کشور منطقه خاورمیانه و شمال افریقا، در رتبه نازل ۱۳ قرار دارد.
در میان کشورهای منطقه، ایران تنها در دو شاخص منابع «طبیعی و فرهنگی» و «قیمت پایین سفر» موقعیت بهتری دارد که دلیل آن نیز پیشینه تاریخی و اماکن گردشگری فراوان و همچنین بی‌ارزش بودن پول ملی ایران است. روند پرشتاب کاهش ارزش پول ملی در ایران به حدی است که این گزارش از ایران به عنوان «ارزان‌ترین مقصد گردشگری در دنیا» یاد کرده است.
از نظر کیفیت فرودگاه‌ها و سرویس‌دهی به مسافران نیز ایران از جمله ضعیف‌ترین کشورها حتی در میان کشورهای منطقه طبقه‌بندی شده است.
این گزارش در حالی بر کیفیت پایین فرودگاه‌ها در ایران تأکید می‌کند که حدود چهارماه بعد، هواپیمای مسافربری اوکراینی به فاصله کوتاهی پس از پرواز از فرودگاه بین‌المللی تهران با شلیک دو موشک پدافند سپاه پاسداران سرنگون شد و تمامی ۱۷۶ سرنشین آن جان باختند؛ این پرونده، کیفیت و امنیت پروازی در جمهوری اسلامی را با تردیدهای بیشتری مواجه کرده است.
در کنار همه اینها، محدودیت‌های اجتماعی بویژه برای زنان در جمهوری اسلامی نیز یکی از مهم‌ترین موانع بازدارنده در توسعه صنعت توریسم ایران است. اندکی پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ و روی کار آمدن جمهوری اسلامی و با اجباری شدن حجاب در ايران، استفاده گردشگران خارجی از امکانات توريستی و تفريحی در شمال و جنوب ايران که تا پيش از آن رواج داشت، ممنوع شد.
همچنین، طی سال‌های اخیر شماری از اتباع خارجی و شهروندان دوتابعیتی که با اهداف تجاری، علمی و توریستی به ایران سفر کرده بودند، به دلایل نامشخص و اتهام‌هایی همچون جاسوسی و همکاری با کشورهای متخاصم بازداشت و روانه زندان شدند.
جمهوری اسلامی از این بازداشت‌شدگان برای چانه‌زنی‌های بین‌المللی و کسب امتیاز در معاملات اقتصادی و دیپلماتیک با کشورهای غربی استفاده می‌کند. از جمله جدیدترین موارد و در اسفندماه سال گذشته اعلام شد که یک گردشگر فرانسوی از «۹ ماه پیش در ایران بازداشت است و به وکیل دسترسی ندارد».
آقای ضرغامی در حالی از «رضایت تقریباً تمامی گردشگران خارجی از سفر به ایران» خبر می‌دهد که به گفته وزیر پیشین «میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی» در سه ماه نخست سال گذشته و به دلیل آمار بالای تلفات ناشی از کرونا در ایران، در مجموع تنها ۷۴ گردشگر خارجی به ایران سفر کردند و «گردشگری به صفر نزدیک شده است».
از این رو، سخنان وزیر «میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی» در دولت ابراهیم رییسی، مبنی بر «رضایت بالای ۹۵ درصد گردشگران خارجی از سفر به ایران» ادعایی «گمراه‌کننده» است. او نه تنها منبعی برای ادعای خود ارائه نمی‌کند، بلکه به گونه‌ای هدفمند، افکار عمومی را نسبت به مشکلات زیرساختی، محدودیت‌های اجتماعی و تهدیدهای سیاسی برای گردشگران خارجی در ایران گمراه می‌کند.
