(rm) صدا | [ 6:06 mins ]
برنامه هسته ای ایران در سال 2005 هم به صورت یک معضل جهانی باقی ماند. ایالات متحده آمریکا می گوید ایران در تلاش تولید سلاح هسته ایست. اما تهران می گوید این برنامه برای تولید سوخت هسته ایست و کاملا صلح آمیز است. آندره نسنه‌را گزارشگر ارشد صدای آمریکا در مصاحبه با دو کارشناس جهانی سمی سلاما و دارلی کیمبال به پرسشها پیرامون این مساله پرداخته است. سمی سلاما یک کارشناس مسائل ایران در موسسه مطالعات بین‌الملل مونتری در کالیفرنیا می‌گوید در واقع موضوع قصد و هدف ایران مرکز بحث و گفتگوهای بین‌المللی است. به گفته آقای کیمبال ارجاع پرونده اتمی ایران به شورای امنیت واحتمال تحریم اقتصادی علیه ایران بسیاری از کشورها را به دلیل وابستگیشان به نفت ایران نگران می کند. برنامه هسته ای ایران در سال 2005 هم به صورت یک معضل جهانی باقی ماند. آندره نسنه‌را گزارشگر ارشد صدای آمریکا در گفتگو با دو کارشناس جهانی سمی سلاما و دارلی کیمبال به پرسشها پیرامون این مساله پرداخته است.
فاطمه امان (رادیو فردا): ایالات متحده آمریکا می گوید ایران در تلاش تولید سلاح هسته ایست. اما تهران می گوید این برنامه برای تولید سوخت هسته ایست و کاملا صلح آمیز است. سمی سلاما یک کارشناس مسائل ایران در موسسه مطالعات بین‌الملل مونتری در کالیفرنیا می‌گوید در واقع موضوع قصد و هدف ایران مرکز بحث و گفتگوهای بین‌المللی است.
سمی سلاما (کارشناس مسائل ایران): در حالی که ایرانیها ادعا می کنند که تمایلی به تولید سلاح هسته ای ندارند و تنها خواستار فن آوری صلح آمیز هسته ای هستند، اما به وضوح تردید زیادی در این زمینه در غرب وجود دارد. در این زمینه که ایران در نهایت به دنبال برنامه ایست که بتواند با آن کلاهک هسته ای تولید کند.
ف. ا: کارشناسان در این زمینه توافق دارند که ایران در تلاش دستیابی به غنی سازی اورانیوم است که به نحوی می تواند در تولید سلاح هسته ای نیز به کار رود. اما آقای سلاما می گوید تحلیلگران در پاسخ به این پرسش که ایران کی به سلاح هسته ای دست خواهد یافت؛ محتاطند.
سمی سلاما: دیدگاههای هشدار دهنده فراوانند. به عنوان مثال عده ای می گویند ایران در عرض چند ماه آینده سلاح هسته ای خواهد داشت و یا می گویند احتمالا یک سال تا دستیابی به سلاح هسته ای طول خواهد کشید. بسیاری این زمان را ده سال ارزیابی می کنند. زیرا ایران ابتدا باید بتواند در فن آوریهای لازم برای تولید سلاح هسته ای مهارت پیدا کند.
ف. ا: در طول چند سال گذشته، سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان مشغول مذاکره با ایران هستند. دارلی کیمبال رئیس مرکز کنترل تسلیحات که یک سازمان تحقیقی مستقل است، هدف اروپاییها را تشریح می کند.
دارلی کیبمال (رئیس مرکز مستقل کنترل تسلیحات): آنچه اتحادیه اروپا در تلاش آن است از پاییز 2003 این است که ایران را متقاعد کند از بخشی از فعالیتهای هسته ایش بویژه برنامه غنی سازی اروانیوم چشم بپوشد. به ازای این چشم پوشی، اروپاییها به ایران دسترسی به بازار اروپا و روابط گسترده با بازار جهان را عرضه می کنند. ایران پیشنهاد سه کشور اروپایی را رد کرده است. با آغاز ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری تندرو، ایران بیش از پیش بر آنچه حق خود بر پایه ماده چهارم پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای می داند، تاکید می کند. یعنی آنچه را که برنامه صلح آمیز هسته ای می خواند.
ف. ا: آقای کیمبال می گوید گفتگوها تا به حال بی نتیجه مانده است. در ماه اوت ایران تبدیل اورانیوم خام به گاز هگزافلوراید اورانیوم را در تاسیسات اصفهان از سر گرفت. این اولین گام غنی سازی اورانیوم چه برای مقاصد صلح آمیز و چه برای تولید بمب اتمی است.
صدای محمود احمدی نژاد: ما بلافاصله فعالیت اصفهان را که متوقف شده و زیانهای مالی و معنوی زیادی برای ما دارد شروع می کنیم.
ف. ا: پس از از سرگیری فعالیت تاسیسات اصفهان، آژانس بین المللی انرژی اتمی طی قطعنامه ای در ماه سپتامبر اعلام کرد که ایران به تعهدات خود در مقابل توافقهای پادمان منع پیمان گسترش تسلیحات هسته ای به طور کامل عمل نکرده است. به گفته دارلی کیمبال آژانس می تواند این مساله را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع دهد.
دارلی کیمبال: این همان چیزی است که ایران خواستار آن نیست و البته بسیاری از اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز تمایلی به آن ندارند. زیرا این برای آنها انتخاب مشکلی خواهد بود. مساله این است که اگر ایران به شورای امنیت ارجاع شود احتمال تحریم اقتصادی وجود دارد و از آنجا که ایران یک تولید کننده و صادر کننده بزرگ نفت است، این مساله بسیاری از کشورها را نگران می کند، زیرا آنها به نفت ایران وابسته هستند.
ف. ا: در تلاش کسب اطمینان از این که به اهداف برنامه ایران صلح آمیز است، روسیه یک پیشنهاد جدید مطرح کرد. سمی سلاما این پیشنهاد را این گونه تعریف می کند.
سمی سلاما: پیشنهاد روسیه خیلی ساده است. بر اساس آن ایران توانایی تبدیل اورانیوم را برای خود محفوظ نگه می دارد و برای مردم ایران هم این گونه جلوه نخواهد کرد که دولت کوتاه آمده یا سازش کرده است. در عین حال ایران قادر نخواهد بود در داخل ایران غنی سازی کند. یعنی همه گاز هگزارفلوراید اورانیوم برای غنی سازی به روسیه فرستاده خواهد شد. به این ترتیب روسیه روند غنی سازی اروانیوم ایران را تحت کنترل خود خواهد گرفت و می تواند اطمینان یابد که اورانیوم تنها تا حدود دو تا چهار در صد غنی خواهد شد که به عنوان سوخت نیروگاه به کار خواهد رفت.
ف. ا: آقای سلاما می گوید اگر ایران پیشنهاد روسیه را بپذیرد، قادر خواهد بود وضعیت را آرام کند. اما واکنش اولیه ایرانیها دراین زمینه کم جوش و خروش بوده است. سه کشور اروپایی و ایران قرار است در ماه ژانویه مذاکرات خود را از سر گیرند. کارشناسان می گویند دو طرف باید تمایل به مصالحه داشته باشند تا بتوان از تبدیل جنجال هسته ای ایران به یک بحران تمام عیار جلوگیری کرد.
