گزارش تصویری؛ گریز و اخراج ده‌ها هزار پناهجوی افغان از پاکستان
مقام‌های مرزی پاکستان خبر دادند که با پایان یافتن ضرب‌الاجل این کشور به مهاجران غیرقانونی افغان، تا روز پنجشنبه ۱۱ آبان بیش از ۱۶۵ هزار شهروند افغان از پاکستان گریخته‌اند. پاکستان به یک میلیون و ۷۰۰ هزار مهاجر غیرقانونی افغان تا دهم آبان فرصت داده بود تا خود از این کشور خارج شوند وگرنه با بازداشت و انتقال به مراکز جدید نگهداری و سپس اخراج اجباری به افغانستان مواجه خواهند شد.
۱
در روزهای اخیر کمیسیون حقوق بشر ملل متحد از اسلام‌آباد خواسته بود سیاست اخراج پناهجویان افغان را به تعویق بیندازد و ملاله یوسف‌زی، برنده جایزه صلح نوبل، نیز در پیامی خواستار بازنگری پاکستان در این تصمیم شده بود.
۲
یشتر این مهاجران از طریق گذرگاه‌های استان خیبر پختونخوا، در شمال غرب پاکستان و به‌ویژه از گذرگاه مرزی تورخَم راهی افغانستان شده‌اند و در این گذرگاه صفی هفت کیلومتری از مهاجران شکل گرفته است.
۳
تصمیم دولت پاکستان به اخراج این مهاجران پس از یک بمب‌گذاری‌های انتحاری در سال جاری اعلام شد. دولت پاکستان، بدون ارائه شواهد، اعلام کرد که این بمب‌گذاری «مربوط به افغان‌ها بوده است». اسلام‌آباد همچنین این مهاجران را به «قاچاق و حملات ستیزه‌جویانه» متهم کرده است.
۴
خبرگزاری آلمان روز پنجشنبه خبر داد که اکنون برخورد پلیس با افغان‌های غیرقانونی در چندین شهر پاکستان آغاز شده و فعالان حقوق بشری می‌گویند که «پلیس حتی کسانی را که اسناد قانونی دارند یا پس از تسلط طالبان بر افغانستان آمده و در روند اخذ پناهندگی در کشورهای غربی هستند مورد تعقیب و آزار قرار می‌دهد.»
۵
به‌گفتۀ فرشته عباسی، پژوهشگر حقوق بشر در افغانستان، «مهلت اعلام‌شدۀ پاکستان برای بازگشت افغان‌ها منجر به بازداشت، ضرب‌وشتم و اخاذی شده و هزاران افغان را در مورد آینده‌شان به هول‌وهراس انداخته است.
۶
سازمان دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید که بسیاری از افغان‌هایی که در معرض خطر اخراج هستند، در انتظار دریافت مجوز اقامت در ایالات متحده، بریتانیا، آلمان و کانادا هستند.
۷
سازمان دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید این اخراج‌ها ناقض تعهدات پاکستان به‌عنوان یکی از طرف‌های کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه شکنجه و همچنین مخالف اصل حقوق بین‌الملل عرفی مبنی بر عدم بازگرداندن است (عدم بازگرداندن اجباری افراد به کشورهایی که در آن با خطر آشکار آزار یا شکنجه هستند).
۸
با توجه به اینکه میلیون‌ها افغان در حال حاضر در معرض «ناامنی غذایی» قرار دارند، ممکن است با ورود افغان‌های فقیر از پاکستان، وضعیت انسانی وخیم این کشور بدتر شود.
۹
از زمانی که طالبان کنترل کشور افغانستان را در دست گرفته‌اند، محدودیت‌های گسترده‌ای را به‌خصوص برای زنان اعمال کرده‌اند. رسانه‌ها، فعالان و نهادهای جامعۀ مدنی افغناستان نیز از محدودیت‌ها در امان نمانده‌اند.
۱۰