(rm) صدا | [ 3:52 mins ]
به نوشته خانم رابین رایت، خبرنگار و مفسر روزنامه واشنگتن پست، اتحاد تازه اي که ميان کشورهاي چين و ايران حاصل شده است، بيش از پيش موضع آمریکا را برای مقابله با برنامه اتمی جمهوری اسلامی و سیاست ایران درقبال صلح خاورمیانه تضعیف می کند. ايران اکنون دومين منبع تامين نفت چين است و از سوي ديگر يکي از بزرگترين وارد کنندگان محصولات چيني در سطح جهان. مقامات آمریکا نگرانند که چين با در اختيار داشتن حق وتو در شوراي امنيت مواضع جمهوري اسلامي را در مقابل آمريکا تقويت کند. برخي روزنامه هاي محافظه کار ايران معتقدند تا شريکي مثل چين براي جمهوري اسلامي وجود دارد، تحريمهاي آمريکا بي اثر است. نيما تمدن (راديو فردا): امروزه روابط اقتصادي ميان دو تمدن کهن آسيايي چين و ايران که زماني تنها راه ارتباطيشان جاده ابريشم بود، بيشتر ماهيتي سياسي دارد. رابين رايت نويسنده واشنگتن پست در ادامه مي افزايد: چين با داشتن حق وتو در شوراي امنيت سازمان ملل، نقشي اساسي در پيشگيري از اعمال فشار جهاني بر ايران ايفا مي کند.
لي ژائو شينگ وزير خارجه چين نيز که ماه پيش به تهران سفر کرد، از خواست مقامات پکن مبني بر ناخرسندي از فشارهاي دولت بوش بر ايران به خاطر برنامه هاي هسته اي سخن گفت. از همين روي مقامات ايالات متحده نگرانند که چين با در اختيار داشتن حق وتو در شوراي امنيت مواضع جمهوري اسلامي را در مقابل آمريکا تقويت کند.
به نوشته واشنگتن پست، بخش اعظم روابط اقتصادي ميان ايران و چين بر بازار نفت و گاز متمرکز است. دو کشور ماه پيش در زمينه صادرات نفت به چين و بهره برداري از ميدان نفتي يادآوران توسط کارشناسان چيني، موافقنامه اي مقدماتي امضا کردند که ارزش آن بين 70 تا 100 ميليارد دلار اعلام شد. همچنين چند ماه قبل چين با انعقاد قراردادي 20 ميليارد دلاري حق بهره برداري از گاز مايع ايران را به مدت 25 سال به دست آورد.
اين در حاليست که جمهوري اسلامي همچنان مايل به افزايش روابط اقتصادي با چين است و حتي بيژن نامدار زنگنه وزير نفت ايران گفته است: به دلايل تاريخي ژاپن وارد کننده شماره يک منابع انرژي ماست، اما بيشتر مايليم صادراتمان را به چين افزايش دهيم.
اما در سوي ديگر اين مبادلات اقتصادي، بازار مصرف ايران به سوي محصولات چيني گشوده شده است. توليداتي چون سيستمهاي کامپيوتري، وسايل خانگي و اتومبيل. اين بده بستان تجاري در حاليست که واشنگتن پست براي تاييد آن گفته هاي علي اکبر صالحي نماينده پيشين ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي را نقل مي کند. آقاي صالحي گفته است: روابط ما با چين متقابل و مکمل يکديگرند. آنها صاحب صنايع هستند و ما منابع انرژي در اختيار داريم.
واشنگتن پست در ادامه با اشاره به مطالب برخي روزنامه هاي محافظه کار ايران که معتقدند تا شريکي مثل چين براي جمهوري اسلامي وجود دارد، تحريمهاي آمريکا بي اثر است، به نقل از يک کارشناس روابط اقتصادي و سياسي مي نويسد: مناسبات ايران و چين اساسا واکنشي است به استراتژي جرج بوش در منزوي ساختن جمهوري اسلامي.
دو کشور ايران و چين نگراني مشابهي درباره گسترش بنيادگرايي سني دارند. در مناطقي از غرب چين که اخيرا ناآراميها مزاحمتهايي براي دولت مرکزي بوجود آورده، گفته مي شود تاثير گروه بنيادگراي سني آسياي مرکزي و افغانستان در اين ناآراميها نقش داشته اند. اسلام در چين به لحاظ تاريخي يکي از پيوندهاي اين کشور با ايران محسوب مي شود. بسياري از مسلمانان چين به زبان فارسي شعائر ديني را به جاي مي آورند، نه زبان عربي. با اين حال زبان محاوره اي روزمره آنها ترکيچ است اما الفباي خط آنها به فارسي است.
