بررس دلايل احتمالي لغو سفر نلسون ماندلا به ايران، از ديد يک تحليلگر سياسي

علي سجادي (راديو فردا): نلسن ماندلا، رئيس جمهوري پيشين آفريقاي جنوبي، سفر برنامه ريزي شده خود به ايران را كه قرار بود روز شنبه انجام شود لغو و ديدار خود از ايران را به زماني ديگر موكول كرده است. همكارم فريدون زرنگار در گفتگويي با دكتر مهرداد مشايخي، تحليلگر سياسي و استاد دانشگاه در واشنگتن، از علت لغو اين سفر و اهميت سياسي چنين سفرهايي پرسيده است. فريدون زرنگار (راديو فردا): آقاي مشايخي، نلسن ماندلا، رئيس جمهور پيشين آفريقاي جنوبي، قرار بود روز شنبه به ايران برود، اما سفر خود را لغو كرد. به نظر شما علت لغو اين سفر چه مي تواند باشد. دكتر مهرداد مشايخي (تحليلگر سياسي و استاد دانشگاه، واشنگتن): البته داوري در مورد اين كه حتما ايشان به چه دليل سفرش را لغو كرده، طبيعتا هميشه با حدس و گمان مي تواند همراه باشد، ولي قاعدتا و منطقا با شناختي كه از شخصيتي مانند آقاي ماندلا ما سراغ داريم و در مراحل گوناگون در سالهاي اخير چه در دوره اي كه ايشان رئيس جمهوري آفريقاي جنوبي بودند و چه در سالهاي بعد از آن كه به عنوان يك شخصيت آزاد و غير دولتي پيام آور صلح، مسائل حقوق بشر در كشورهاي مختلف بودند و اصولا در برابر قدرتها چه در جهان سوم، چه در آمريكا و اروپا، هرجا كه به هر حال مساله اي به شكل استبداد و قلدر منشي در سطح جهان بوده، ايشان مقاومت كردند. حتي ترسي از اين كه انتقاد به آمريكا بكنند و سياستهاي آمريكا را در عراق و خاورميانه محكوم كنند ايشان نداشتند. ف . ز : آيا مي شود لغو اين سفر را در ارتباط با اعتراضاتي كه از سوي ايرانيان و مجامع ايراني صورت گرفت، ديد؟ دكتر مهرداد مشايخي: با توجه به اين كه ايشان خودش قرباني يك سيستم متكي بر تبعيض مانند نظام آپارتايد در آفريقاي جنوبي بودند و سالها را در زندان گذراندند، قاعدتا لغو سفر ايشان نمي تواند بي مناسبت باشد با اعتراضهاي وسيعي كه از طرف اپوزوسيون ايران از جمله اتحاد جمهوري خواهان ايران در مورد اين سفر انجام گرفت و افشاگريهايي كه در رابطه با اهداف احتمالي جمهوري اسلامي براي گرفتن يك سري امتيازها در زمينه بين المللي و داخلي هردو توسط مخالفان سياسي ايران مطرح شد، به احتمال قوي من فكر مي كنم كه ايشان با توجه به اين نوع اعتراضها و براي حفظ كارنامه بسيار درخشان خودش كه در كنار استبدادگران قرار نگيرد و مورد سوء استفاده آنها قرار نگيرد، من فكر مي كنم كه به اين دليل سفرشان را لغو كردند. ف . ز : چه استفاده اي مي توانست از سفر ماندلا نصيب جمهوري اسلامي بشود. دكتر مهرداد مشايخي: اين را بايد در چهارچوب برنامه هاي سياسي كه جناح تندروي جمهوري اسلامي در يك سال اخير بخصوص سعي كرده انجام دهد در آن چهارچوب بايد نگاه كرد. در يك سال اخير اين جناح برنامه اي داشته كه اجزايي از آن شامل تغييراتي در درون است و تغييراتي در خارج از كشور. تا آنجايي كه به جنبه بين المللي برمي گردد، اقتدارگرايان تلاششان بر اين است كه تصويري به عنوان يك نظام عقلايي از خودش بيرون بدهند. طبعا جمهوري اسلامي حاضر نيست كه رفتارش را تا آن حد كه واقعا عقلايي بشود، عوض كند، ولي حداقل تا آنجايي كه به بزك كردن چهره اش مي تواند مربوط باشد، يعني با دخل و تصرفات بسيار محدود و جنبه تزئيني، سعي مي كند كه حداكثر استفاده را در اين زمينه ببرد. بنابراين دعوت كردن از شخصيتهايي كه چه در منطقه، چه در سطح جهاني افراد با پرستيژي هستند، اينها همه در خدمت اين اهداف هست كه به دنيا اعلام كنند كه ما رفتارمان متفاوت است و دنيا ما را پذيرفته، بنابراين به آمريكا درواقع مي خواهند بگويند كه شما چرا مقاومت مي كنيد. ما از طرف انگليس كه آقاي چارلز به ديدار ما مي آيد درست در ابتداي انتخابات، اتحاديه اروپا هم كه به هر حال با بالا و پايينهايي رابطه اش را سالها است كه با ما ادامه داده، در منطقه هم كه ما سعي كرديم ارتباطمان را با كشورهاي عربي بهبود ببخشيم، حتي تلاش كرديم با مصر فرضا رابطه برقرار كنيم و البته آخرينش هم از جنبه آنها اين خواهد بود كه آقاي ماندلا الان به ايران سفر كرد. بنابراين آنها مي توانند به دنيا اينطور اعلام كنند ظاهرا كه همگان ما را پذيرفتند و ما عقلايي رفتار مي كنيم، بنابراين در صحنه داخلي هم كه الان بي رقيب است، بنابراين چرا منتظر هستيد و وقت خودتان را تلف مي كنيد. اين درخواست و پيامي است كه جمهوري اسلامي دارد به دنيا مي دهد. نلسن ماندلا، رئيس جمهوري پيشين آفريقاي جنوبي، سفر برنامه ريزي شده خود به ايران را كه قرار بود روز شنبه انجام شود، لغو و ديدار خود را به زماني ديگر موكول كرد. دكتر مهرداد مشايخي، تحليلگر سياسي و استاد دانشگاه در واشنگتن، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که توجه به اين كه آقاي ماندلا خود قرباني يك سيستم متكي بر تبعيض مانند نظام آپارتايد در آفريقاي جنوبي بود، لغو سفر ايشان نمي تواند بي مناسبت باشد با اعتراضهاي وسيعي كه از طرف اپوزوسيون ايران از جمله اتحاد جمهوري خواهان ايران در مورد اين سفر انجام گرفت، و به احتمال قوي براي حفظ كارنامه بسيار درخشان خود كه در كنار استبدادگران قرار نگيرد، سفر خود را لغو كرد. آقاي مشايخي مي گويد که تلاش اقتدارگرايان جمهوري اسلامي بر اين است كه تصويري به عنوان يك نظام عقلايي از خود نشان دهند، و دعوت از شخصيتهايي كه در سطح جهاني افراد با پرستيژي هستند، اينها همه در خدمت اين هدف است كه به دنيا اعلام كنند كه ما رفتارمان متفاوت است و دنيا ما را پذيرفته است.