(rm) صدا |
اما در اين لحظه كه ما صحبت مي كنيم، ساعت 7 صبح در تهران است تقريبا و عموما خيابان ها به حالت آرام برگشتند. با همكارمان شايان جابري دقايقي پيش گفتگوئي داشتم و از او در باره وقايع كه امروز گذشت و او شاهدش بود، از شروع تظاهرات تا پاسي از نيمه شب گذشته، كه درگيري ها ادامه داشت، از او خواستم توضيح بدهد كه در حال حاضر، وضعيت شهر و آن منطقه درگيري ها به چه صورت است.
بكتاش خمسه پور: شايان جابري در تهران
شايان جابري (روزنامه نگار، تهران): تا پيش از اينكه هوا روشن شود، حدود ساعت پنج، درواقع حضور مردم حس نمي شد تقريبا تمام خيابان ها و بزرگراه ها خالي بود ولي گاهگداري هر از چند دقيقه، ماشيني رد مي شد. كه آنهم در واقع روال طبيعي شهر را روايت مي كرد.
س.ا.: پس فرض را بر اين ميگيريد كه دانشجوياني كه جزو معترضين بودند، تا الان برگشته اند به خوابگاه هاشان؟
ش.ج.: در واقع تظاهرات عمومي و گسترده اي كه ديشب شكل گرفت در تهران، به طور مشخص در منطقه بزرگراه آل احمد و حد فاصل پل گيشا و خيابان امير آباد محل كوي دانشگاه هست، در واقع نمي شود گفت اين تظاهرات بخش عظيمي اش وابسته به دانشجويان بود. اصلا مي شود گفت دانشجوئي آنجا حضور نداشت. دانشجوها را كاملا محاصره كرده بودند. تعدادشان هم البته زياد نبود، چيزي حدود هزار نفر تا دو هزار نفر دانشجو بودند در كوي دانشگاه كه اعتراض مي كردند از ديروز بعدازظهر و اعتراض هاشان عمدتا صنفي بود و ناظر به مسائلي و فشارهائي بود كه طي هفته هاي اخير بر آنها وارد شده.
اما آنچه كه ديشب تا پاسي از شب گذشته ادامه داشت در خيابان ها و بزرگراه هاي همان منطقه حاكي از يك تظاهرات گسترده عمومي است كه خانواده ها آمده بودند به خيابان و هر كس با هر وسيله اي كه داشت اعتراض خودش را در واقع فرياد مي كرد.
س.ا.: چه جوري بود كه دانشجويان معترضي كه تجمعات شان هم محدود بود در كوي دانشگاه و صنفي، چگونه توانست با اين سرعت سرايت پيدا كند به افراد به گفته شما اقشار مردمي كه توانستند به اين سرعت با خانواده هاشان به خيابان ها بيايند؟
ش.ج.: انتشار اين خبر را مردم تهران مديون شبكه هاي ايراني مقيم لس آنجلس هستند.
س.ا.: ولي منظور شما اين است كه رسانه هاي لس انجلسي خودشان فراخوان داده بودند يا بعداز اينكه اين تجمعات شكل گرفت به آن دامن زدند؟
ش.ج.: به طور معمول، هر از چندگاه، اينها فراخواني مي دهند منتهي اجرائي نمي شود ولي چيزي كه شب گذشته در تهران اتفاق افتاد، ناشي از اين بود كه يك تجمع و يك اعتراض خودجوش از طرف دانشجوها شكل گرفته بود و در واقع اين شد موتور محركه تظاهرات گسترده عمومي.
س.ا.: حرف شما شاهد براين است كه انتشار اخبار چه به سرعت بين مردم عادي و نيروهاي عادي و لباس شخصي انجام مي شود. آقاي جابري، خبرگزاري هاي داخلي ايران از آنچه كه گزارش داده اند از اين تظاهرات و اجتماعات و اعتراضات، اين بود كه نيروهاي انتظامي با ملايمت با مردم برخورد كردند و از آنها خواستند كه به اين اعتراض ها پايان بدهندو و همچنين گزارش داده بودند كه نيروهاي انتظامي اجازه نمي دادند لباس شخصي ها به مردم حمله كنند و حائل شده بودند بين اين دو. شما خودتان آنجا بوديد، تا چه حد درستي اين گزارش ها را تائيد مي كنيد؟
ش.ج.: در واقع اينكه نيروهاي انتظامي از مردم خواستند كه به طور مسالمت آميز محل را ترك كنند، خوب، احتمالا اين اتفاق افتاده، ولي آنچه كه در ساعت يك ربع به يك بامداد اتفاق افتاد، نشانگر چيز ديگري بود. در واقع صف آرائي مردم در سمت غربي اتوبان آل احمد در مقابل نيروهاي گاردويژه كه حدقاصل پل گيشا و به سمت خيابان اميرآباد و محل كوي دانشگاه را مسدود كرده بودند، در واقع صف آرائي اين دو به شكل گسترده باعث اين شد كه مردم سنگ پراني كنند به آن طرف و به هرحال نيروهاي گاردويژه هم به طور متقابل از خودش واكنش نشان داد و همان سنگ ها را به طرف مردم پرتاب كرد كه باعث شكسته شدن سر تعدادي از افراد شد از جمله يكي دو تا خانم اما بعد از دقايقي سنگ پراني بين اين دوطرف، نيروهاي گارد ويژه با دويدن و چرخاندن باطوم و ضرب و شتم شديد مردم شروع كردند و از چند جناح به طرف مردم و جوان ها هحوم آوردند.
س.ا.: پس نيروي انتظامي نه تنها جلوي لباس شخصي ها را نگرفت بلكه خودش هجوم برد به مردم؟
ش. ج.: اول خودش هجوم آورد به شكل گسترده خودش هجوم آوردو سعي مي كرد مردم را هرقدر مي تواند دور كند از محيط كوي دانشگاه و اطراف كوي گيشا. اما وقتي بعد از ساعت يك و نيم بامداد نتوانست در واقع كاري بكند، زمينه را به نيروهاي لباس شخصي واگذار كردو نيروهاي لباس شخصي با نفوذ و تجمع افراد عادي و مردم كه شعار مي دادند، در واقع با نفوذ به اين لايه هاي مردمي آنها را غافلگيركرد و شروع كردند به ضرب وشتم شديد حتي من به چشم خودم ديدم كه تعدادي از خانم ها كتك خوردند.
س.ا.: اين رنگ و بوي سياسي كه اين اعتراضات گرفته بود، تا چه حد تند بود؟ عليه كل تشكيلات؟ يعني چه شعارهائي داده مي شد؟
ش. ج.: در واقع آنقدر تند بود حجم اين انتقادات و آنقدر گسترده بود كه حتي شخصي مثل حجت الاسلام خاتمي را هم در بر مي گرفت. شعارهائي كه ديشب گفته مي شد تمام مسئولان دولت جمهوري اسلامي را در بر مي گرفت.
س.ا.: شوراي صنفي دانشگاه تهران ديروز بعد ازظهر بيانيه اي داده بود و از دانشجوها خواسته بود كه تحريم غذائي بكنند دانشجوها را در اعتراض به خصوصي سازي. يعني مي شود گفت دانشجوها خودشان را آماده كرده بودند و برنامه ريزي كرده بودند براي اين اعتراضات.
ش.ج.: دانشجويان برنامه ريزي كرده بودند براي يك اعتراض صنفي در محدوده اي كه مي خواستند حرف خودشان را به مسئولين دانشگاه و به مسئولين نظام و در واقع قصد تظاهرات عمومي نبود منتهي يك دفعه بعد از يكي دوساعت كه از اعتراض آنها مي گذشت... البته نيروهاي انتظامي در محل كوي دانشگاه هم حاضر شده بودند از بعدازظهر روز گذشته، با اين حال يك دفعه بازي عوض شد و تبديل شد به يك تظاهرات گسترده عمومي در سطح تهران.
س.ا.: حالا اين تظاهرات به نظر شما به توجه به حضور سنگين نيروهاي امنيتي فكر مي كنيد در شب هاي آينده تكرار بشود؟ يعني از نظر تشكيلات و سازماندهي در آن حد آن را مي بينيد که بتواند ادامه پيدا کند يا سرکوب مي شود ؟
ش.ج.: طي چند سال گذشته هر تجمع با گردهم آيي يا اعتراض فاقد هرگونه اقدام رهبري يا جهت گيري خاص بوده، اين تظاهرات شب گذشته هم پيرو همين مي توان قرار داد. بعيد مي دانم که اين اتفاق در شب هاي آتي رخ بدهد چرا که همان ديشب حدود 3 ساعت يا نهايتا 4 ساعت، شهر کاملا پاکسازي شد از هرگونه نيروي اغتشاشگر به قول مقامات رسمي ايران. با توجه به اينکه ديشب غير منتظره بود پيش بيني مي شود که از امشب و شب هاي آتي با پيش بيني گسترده مقام هاي امنيتي شاهد حضور نيروهاي نظامي و انتظامي باشيم در سطح شهر تهران.
س.ا.:و همينطور هم مي شود پيش بيني کرد که در دقايق آينده، ساعات آينده و روزهاي آينده شاهد انتشار اخبار تعداد دستگير شدگان امشب از طريق مقامات امنيتي باشيم. شايان جابري، روزنامه نگار در تهران كه شاهد ناآرامي هاي امروز اطراف كوي دانشگاه بود در مصاحبه با راديو فردا مي گويد: تظاهرات عمومي و گسترده اي كه ديشب شكل گرفت، صرفا تظاهرات دانشجويي بود. چون درواقع دانشجوها را كاملا محاصره كرده بودند. تعدادشان هم البته زياد نبود، چيزي حدود هزار نفر تا دو هزار نفر دانشجو بودند در كوي دانشگاه. اما آنچه ديشب اتفاق افتاد حاكي از يك تظاهرات گسترده عمومي است كه هزاران تن از خانواده ها آمده بودند به خيابان و هر كس با هر وسيله اي كه داشت اعتراض خودش را در واقع فرياد مي كرد. با توجه به اينکه واقعه ديشب غير منتظره بود مي شود پيش بيني كرد که از امشب بايد منتظر حضور گسترده نيروهاي نظامي و انتظامي باشيم در سطح شهر تهران.
