(rm) صدا |
فريدون زرنگار (راديو فردا): معاون حقوقي اداره ثبت احوال استان تهران مي گويد: انتخاب نام نوزادان در اختيار والدين است، اما بر اساس بند دوم ماده 3 قانون ثبت احوال، انتخاب نامهاي مجاز در صلاحيت شوراي عالي ثبت احوال است که اين شورا متشکل از کارشناسان و زبان شناسان است. محمد قائد، کارشناس مسائل فرهنگي و سردبير گاهنامه «لوح» به راديو فردا مي گويد که علي رغم وجود محدوديت و ممنوعيتهايي در نامگذاري، ارشاد در نامگذاري بيشتر براي جلوگيري از تسلط خرده فرهنگها بر يکديگر است.
محمد قائد (کارشناس مسائل فرهنگي و سردبير گاهنامه لوح): البته ممنوعيت پاره اي از نامها تازگي ندارد و 20 سال پيش ابلاغيه اي بوده که برخي از نامها را نمي شود گذاشت. اما آن چه که مي شود از اين مقررات استنباط کرد نوعي و مشاوره فرهنگي و نوعي به اصطلاح ارشاد براي بازداشتن خرده فرهنگها از تقليد از يکديگر و منع آنان از دنبال کردن موجها و مدها است. به کار بردن برخي از نامها که براي ايراني مسلمان شيعه که فرضا بخواهد نام بچه خود را ريچارد يا اليزابت بگذارد، نوعي مصداق خروج از جريان اصلي فرهنگي و ديني و تشابه به کفار يا بي دينان ديگر تلقي مي شود و اين کار را به کلي ممنوع مي کنند. اين مثال را مي زنيم، چون مي دانيم که اين کار به کلي ممنوع است.
ف.ز: اما جدا از اين مورد استثنائي که مي تواند پيش بيايد، به نظر مي رسد که پس از يک دوره بعد از انقلاب که اسمهاي عربي رواج يافت، اکنون گرايشي به اسمهاي غربي يا اسمهاي ايران باستان مد شده باشد. در اين مورد چه مي توان گفت؟
محمد قائد: اسمهاي باستاني ايراني را هم به کار مي برده اند و هم به کار مي برند. به احتمال غالبآ آنچه که مي شود استنباط کرد، خرده فرهنگهايي را که بخواهند به دليل حرکت اجتماعي يا حرکت جغرافيايي که از جايي به جاي ديگر بروند، به خرده فرهنگهاي ديگر شبيه شوند ارشاد مي کنند که زياد شبيه نشوند. مثلا روستائياني که به شهرهاي بزرگتر آمده اند اگر بخواهند اسمهاي اقشار شهري را بر روي خود بگيرند، آنها را ارشاد مي کنند که زياد به دنبال اين مساله نروند. در واقع مي شود گفت که يک جور چشم انداز و بازگشت به خويشتن فرهنگي در اين کار وجود دارد. بايد اين نکته را توجه داشت که در پي يک سري موجها و مدهايي، عده زيادي از مردم به اسامي بازيگران، فوتباليستها، و آدمهاي مشهور خارجي علاقه پيدا مي کنند که اين اسامي را روي بچه هايشان بگذارند.
ف.ز: مي شود گفت که در زمان پس از انقلاب چه نامهايي رواج يافت و اکنون چه نامهايي در حال رواج يافتن است؟
محمد قائد: در اين بحث در وقع ما از مثال زدن معذوريم، براي اينکه قضاوت کردن از نظر زيبايي شناسي و فرهنگي بر روي تفاوت نام اشخاص ممکن است حمل بر بي انصافي يا يک جور شئ انگاري شود که آدمهاي ديگر را مازير يک ذره بين مي گذاريم و بررسي مي کنيم. در تجربه اجتماعي آنچنان که مشاهده مي کنيم، اسامي سنتي و ديني بخشي از فرهنگ رايج جامعه و فرهنگ کوچه و خيابان هستند. بنابراين ديگر آن جريان کلي فرهنگي به يک تعدادي اسامي بر مي گردد که حتي آن اسامي ديني در نامهاي فاميل هم تکرار مي شوند و به احتمال زياد در اسمهاي خانوادگي کاربرد دارند. به نظر نمي رسد که آنها موضوع اصلي بحث باشد. تصور من اين است که نوعي تقليد از اسامي به اصطلاح مدرن در اقشاري که مي خواهد از برخورد فرهنگهاي ديگر تقليد کنند، عامل بازدارنده اي براي آن نوع تشابه و نزديکي از طرف خرده فرهنگهاي جديدي که مي خواهند به خرده فرهنگهاي ديگر گرايش پيدا کنند. ناگهان آدمها علاقه پيدا مي کنند که اسمهايي را براي بچه هايشان به کار ببرند، مثلا مدونا، مارادونا، اسامي آدمهاي خيلي مشهور، بازيگران، و اين جور چيزها و همانطور که عرض کردم از بعضي اسامي که به منزله خروج از فرهنگ هستند به طور خيلي جدي ممانعت مي کنند و نمي پذيرند. بايد توجه داشت که در ايران تشتط و تموج اجتماعي – فرهنگي بسيار زياد است. معاون حقوقي اداره ثبت احوال استان تهران مي گويد: انتخاب نام نوزادان در اختيار والدين است، اما بر اساس بند دوم ماده 3 قانون ثبت احوال، انتخاب نامهاي مجاز در صلاحيت شوراي عالي ثبت احوال است که اين شورا متشکل از کارشناسان و زبان شناسان است. محمد قائد، کارشناس مسائل فرهنگي و سردبير گاهنامه «لوح» به راديو فردا مي گويد که علي رغم وجود محدوديت و ممنوعيتهايي در نامگذاري، ارشاد در نامگذاري بيشتر براي جلوگيري از تسلط خرده فرهنگها بر يکديگر اس. وی می گوید يک جور چشم انداز و بازگشت به خويشتن فرهنگي در اين کار وجود دارد. بايد اين نکته را توجه داشت که در پي يک سري موجها و مدهايي، عده زيادي از مردم به اسامي بازيگران، فوتباليستها، و آدمهاي مشهور خارجي علاقه پيدا مي کنند که اين اسامي را روي بچه هايشان بگذارند.
