جايگاه ايران در توليد گاز جهان، در گزارش صندوق بين المللي پول

جمشيد زند (راديوفردا): صندوق بين المللي پول ميگويد که ايران پانزده در صد ذخاير گازي جهان را دارد، اما تنها دو در صد توليد گاز جهان را تأمين مي کند. دكتر فريدون خاوند (راديوفردا، پاريس): در گزارشي زير عنوان «خاور ميانه و شمال آفريقا در بازار رو به تحول نفت»، که دهم سپتامبر انتشار يافت، صندوق بين المللي پول جايگاه اين دو منطقه را در توليد و صدور نفت در گذشته و حال بررسي ميکند و به آينده نگري نيز مي پردازد. در ميان کشور هاي صادر کننده نفت در جهان، ايران بعد از عربستان سعودي، روسيه، نروژ و ونزوئلا در مقام پنجم قرار دارد. بر پايه اين گزارش نقش نفت در تأمين در آمد هاي دولت ايران از 65 در صد در 1995 به 36 در صد در 1998 تنزل يافته و سپس بار ديگر تا 67 در صد در سال 2000 و 59 در صد در سال 2002 بالا رفته است. همچنين، بر پايه همان گزارش، سهم نفت در کل صادرات ايران از 75 در صد در 1995 به 47 در صد در 1998 کاهش يافته و سپس بار ديگر به 74 در صد در سال 2002 رسيده است. اين آمار وابستگي شديد ايران را به فراز و نشيب هاي بازار جهاني نفت نشان ميدهد. آنچه مي تواند اين وابستگي شديد ايران را کم کند، طبعا متنوع شدن ساختار هاي توليدي ايران و افزايش صادرات غير نفتي است. ولي تا زمان دستيابي به اين هدف، توسعه صنعت گاز خود راهي براي کاهش وابستگي مطلق به نفت است. صندوق بين المللي پول در گزارش خود ميگويد که کل خاورمياته از کمبود سرمايه گذاري در گاز رنج ميکشد، و به همين سبب با وجود آنکه چهل در صد ذخاير گازي جهان را در اختيار دارد، سهمش در توليد گاز جهان از 14 در صد بيشتر نيست. گزارش مورد نظر ايران را مثال مي آورد که با داشتن بيش از پانزده در صد ذخاير گازي جهان از اين لحاظ بعد از روسيه در مقام دوم قرار دارد، ولي به دليل کمبود سرمايه گذاري تنها دو در صد گاز جهان را توليد ميکند و حتي بخشي از گاز مورد نياز خود را از ترکمنستان مي خرد، معادل پنج ميليارد متر مکعب در سال 2002. صندوق بين المللي پول در گزارش خاورميانه و شمال آفريقا در بازار بين المللي نفت كه روز ده سپتامبر انتشار يافت، اعلام كرد كه ايران عليرغم داشتن 15 درصد از ذخائر گازي جهان، تنها دو در صد از توليد گاز جهان را تامين مي كند. ايران به علت كمبود سرمايه گذاري، حتي بخشي از گاز مورد نياز خود را از تركمنستان خريداري مي كند.