(rm) صدا |
كيان معنوي (راديوفردا): با نزديک شدن ضرب الاجل 31 اکتبر براي پاسخهاي شفاف ايران به سازمان بين المللي انرژي اتمي در مورد فعاليتهاي هسته اي، توجه رسانه هاي به اين سازمان و نحوه حل و بحث مربوط به متوقف کردن برنامه غني سازي اورانيوم متوقف شده است. اما در واشنگتن بحث بر سر اين است آيا واگذار کردن برنامه هاي هسته اي ايران به اين نهاد بين المللي کنترل تسليحاتي مي تواند منافع آمريکا را تامين کند. با توجه به تجربه هاي متعدد حاصل از برنامه هاي هسته اي عراق و مساله سلاحهاي کشتار جمعي بسياري از آمريکاييان به اين سئوال پاسخ منفي دارند و مي گويند بايد دست به اقدامات چند جانبه زد.
مريم احمدي (راديوفردا، براساس گزارش چارلز ركنگل): بحثهايي که در آمريکا درمورد برنامه هاي هسته اي ايران جريان دارد، از بسيار جهات شبيه به بحثهايي است که پيش از جنگ عراق و سرنگوني رژيم صدام حسين در مورد برنامه سلاحهاي کشتار جمعي عراق وجود داشت. نظرات و ديدگاهها در اين زمينه طيف وسيعي از گزينه ها را در بر مي گيرد. از حمايت از حمله هوايي به تاسيسات هسته اي ايران گرفته، تا همکاري با نظام بين المللي کنترل تسليحاتي و پيشنهاد گفتگوهاي مستقيم براي کاهش تنش. وجه مشترک همه اين ديدگاهها و مواضع اين است که احساس مي شود فعاليتهاي هسته اي ايران تهديد فزاينده اي عليه آمريکاست و بايد هر چه زودتر راه حلي براي اين مساله پيدا شود. ريشه اين احساس فوريت و ضرورت در هشدار کارشناسان کنترل تسليحاتي است که مي گويند ايران به سرعت توانايي هاي تکنولوژيکي و زيربنايي خود را بالا مي برد به طوري که ظرف 7 تا 10 سال آينده بمب اتمي بسازد. برخي کارشناسان حتي مي گويند ممکن است ايران در وضعيتي باشد که تا سال 2006 از پيمان منع گسترش سلاحهاي هسته اي خارج شود و ظرف چند هفته زرادخانه اي از سلاحهاي هسته اي بوجود آورد. مارک لوژت، از موسسه آمريکايي اينترپرايز در واشنگتن معتقد است موفقيت تلاشهاي ديپلماتيک در اين زمينه محدود است و شايد تنها راه آمريکا حمله پيشگيرانه عليه تاسيسات هسته اي ايران باشد. اما گروه ديگري از تحليلگران مي گويند، نيروي نظامي نمي تواند بحران هسته اي ايران را حل کند. فرد ولينگ کارشناس سلاحهاي هسته اي در مرکز مطالعات منع گسترش سلاحهاي هسته اي در کاليفرنيا مي گويد، هدف فعاليتهاي هسته اي ايران کاملا روشن است، نيروگاهها بوشهر که با کمک روسيه ساخته مي شود:
نيروگاه بوشهر ضرورتا ارتباطي با برنامه هاي هسته اي ندارد. در واقع اگر بخواهيم ارتباطي بين برنامه هاي نظامي و برنامه هاي هسته اي بيابيم، نيروگاه بوشهر آخرين جايي است که بايد به آن سرکشي کرد. چرا که جريان حمل و نقل يا ورود و خروج هم سوخت تازه و هم سوخت مستعمل زير نظر و بازرسيهاي سازمان بين المللي انرژي اتمي خواهد بود.
شمار ديگري از کارشناسان مي گويند احتمال دارد برنامه هاي تسليحاتي ايران در تاسيسات ديگري انجام گيرد. نظير برنامه غني سازي اورانيوم در نطنز که دو سال پيش کشف شد. بنا بر اين چالش پيش روي آمريکا صرفا حمله پيشگيرانه به تاسيسات هسته اي نيست، بلکه در درجه اول يافتن اين تاسيسات است. با توجه به اين که در مورد حمله به ايران به هيچ وجه هيچگونه وفاق بين المللي وجود ندارد، بحث جاري در آمريکا بر يافتن راههاي ديپلماتيک براي حل بحران متمرکز است. با اين حال معدودند سياستمداران آمريکايي که با تکيه کامل به سازمان بين المللي انرژي اتمي براي متوقف کردن پيشرفت برنامه هاي هسته اي ايران موافق باشند.
با بي نتيجه ماندن تلاشهاي آمريکا از کمکهاي هسته اي به ايران، در حال حاضر جرج بوش اين پيشنهاد جديد تحليلگران را بررسي مي کند که مي گويند بهتر است آمريکا همکاري روسيه با ايران را بپذيرد مشروط بر اين که مسکو در مقابل ارائه خدمات به ايران، از ايران بخواهد در مقابل برنامه غني سازي اورانيوم را متوقف کند. نحوه برخورد آمريکا با برنامه هاي هسته اي ايران به بحثهائي شباهت دارد كه پيش از جنگ عراق مطرح بود. به نظر تحليلگران، فعاليتهاي هسته اي ايران تهديد فزاينده براي آمريکاست و با توجه به پيش بيني تحليلگران مبني بر دستيابي ايران به بمب اتم ظرف 7 تا 10 سال آينده، يكي از مسئولان موسسه آمريکايي اينترپرايز در واشنگتن معتقد است موفقيت تلاشهاي ديپلماتيک در اين زمينه محدود است و شايد تنها راه آمريکا حمله پيشگيرانه عليه تاسيسات هسته اي ايران باشد. اما گروه ديگري از تحليلگران مي گويند، نيروي نظامي نمي تواند بحران هسته اي ايران را حل کند.
