رسانه‌ها در ایران از افزایش قیمت دلار در بازار آزاد ارز تهران خبر دادند. بنا بر گزارش‌ها، دلار آمریکا برای اولین بار در سال جاری در تمام طول روز دوشنبه ۱۷ مهر، از مرز چهار هزار دلار تومان گذشت و در مواردی به ۴۰۶۰ تومان رسید.
خبرگزاری ایسنا نوشته است که پوند انگلستان و یورو نیز به ترتیب، نسبت به روز گذشته با افزایش ۴۳ و ۳۵ تومانی در بازار روبه‌رو شده‌اند. قیمت سکه نیز در ادامه مسیر صعودی خود از ابتدای هفته جاری، امروز (دوشنبه) نیز ۱۷ هزار تومان گران شد
قیمت دلار در حالی افزایش یافته است که فریدون خاوند، استاد اقتصاد در فرانسه، کاهش نرخ سود بانکی، نزدیک شدن به مهلت اعلام تصمیم دونالد ترامپ درباره برجام و نیز برگزاری همه‌پرسی استقلال در کردستان را از عوامل این تغییر ارزیابی کرد.
او به رادیو فردا گفت: «از دو ماه پیش نرخ سود بانکی در ایران کاهش پیدا کرد و این احتمال پیش آمد که مردم بخشی از سپرده‌های خود را از بانک‌ها خارج کرده و به بازارهای دیگر منتقل کنند. اما در میان سایر بازارها، بازار ارز از سودآوری بیشتری برخوردار بود، در نتیجه پول خود را به این بازار منتقل کردند».
فریدون خاوند با اشاره به این که «درهم» به عنوان شاخص واسط برای تعیین قیمت ریال شناخته می‌شود گفت: «به دلیل رابطه نزدیک بین نرخ حواله درهم و نرخ دلار در بازار ایران، اکنون بالا رفتن نرخ حواله درهم امارات تأثیر واضحی بر افزایش نرخ دلار در داخل ایران دارد.»
به گفته این استاد اقتصاد در فرانسه، «پس از برگزاری همه‌پرسی استقلال در کردستان عراق، صراف‌ها از سلیمانیه و بازارهای دیگر برای تأمین نیازهای ارزی خود به بازار ارزی ایران مراجعه می‌کنند که این امر نیز به افزایش قیمت دلار دامن زده است».
با این همه فریدون خاوند، مهم‌ترین عامل افزایش قیمت دلار را «عامل روانی» در نزدیک شدن مهلت اعلام نظر دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در مورد برجام دانست و گفت: «چون این خطر وجود دارد که برجام با تصمیم آقای ترامپ تا حدی متزلزل شود و این اقدام بخشی از دستآوردهای ایران را خنثی کند، بخشی از بازیگران بازار ارز تهران از همین حالا خطر را پیش‌بینی می‌کنند و همین امر به افزایش قیمت ارز کمک کرده است.»
دولت دوم حسن روحانی و افزایش قیمت ارز
خبرگزاری فارس روز دوشنبه، به نقل از دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نوشت: «چرا دولت‌ها بدون استثنا در چهار سال دوم فعالیت خود ارزش پول ملی را تضعیف کرده و قیمت ارز را افزایش می‌دهند؟»
بنابراین گزارش، در حساب اینستاگرامی محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، مطلبی با عنوان «سؤال‌های بی‌جواب» منتشر شده که در آن آمده است: «آذرماه سال گذشته، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، سه سؤال اقتصادی پیرامون «یارانه ها»، «نقدینگی کشور» و «دلایل تضعیف پول ملی ایران در مقابل ارزهای جهانی» را در جامعه مطرح کرد. اکنون با افزایش نرخ دلار، بار دیگر پرسش کلیدی و پیش‌بینی محسن رضایی با دولتمردان و مسؤولان نظام پولی و بانکی، قابل طرح و بازخوانی است؛ چرا ارزش پول ملی ما در مقابل پول‌های خارجی از چین و اروپا گرفته تا آمریکا مرتب ضعیف می‌شود؟»
این پرسش در حالی مطرح شده که به گزارش ایسنا از حدود ساعت ۱۴ که قیمت دلار در صرافی بانک‌ها مشخص و حدود ۴۰۱۰ تومان اعلام شد، نرخ در بازار نیز مجدد دچار نوسان شده و حتی به بیش از ۴۰۶۰ تومان افزایش یافته است. فعالان بازار عنوان کرده‌اند نرخی که به عنوان پایه از سوی صرافی بانک‌ها به فروش می‌رود در هر حال خود موجب تأثیرگذاری در بازار شده و قیمت‌ها را می‌تواند افزایش دهد.
فریدون خاوند در مورد چشم‌انداز نرخ ارز در روزهای آینده می‌گوید: «در مجموع دولت روحانی در شرایط فعلی موافق افزایش قیمت ارز نیست و تا جایی که بتواند از طریق بانک مرکزی و تزریق ارز جلوی آن را خواهد گرفت، مگر این که به دلایلی از ذخایر ارزی لازم برای تاثیرگذاری بر بازار ارز محروم باشد یا تشخیص دهد که تزریق ارز برای تثبیت قیمت، کار درستی نیست و تنها نتیجه آن از بین رفتن ذخایر ارزی . افزایش تورم خواهد بود».
به گفته فریدون خاوند مهم‌ترین دستاورد اقتصادی دولت حسن روحانی تاکنون کنترل تورم بوده که افزایش نرخ ارز می‌تواند بر آن تأثیر منفی بگذارد.
با این همه او معتقد است که میزان ذخایر ارزی کشور در تزریق ارز و کنترل قیمت آن موثر است و باید منتظر ماند و دید که آیا دولت حسن روحانی چه تصمیمی در این زمینه خواهد گرفت.
در همین حال خبرگزاری فارس در گفت و گو با ابوالقاسم حکیمی‌پور، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی نوشته است که بانک مرکزی قصد تک‌نرخی کردن دلار را با نرخ بالا دارد.
به نوشته این خبرگزاری، بانک مرکزی نمی‌خواهد در قیمت دلار شوک ایجاد کند، بلکه می‌خواهد نرخ ارز به حدود ۵ هزار تومان برسد و آرام آرام در حال انجام این کار است.
