جسد ابراهیم رئیسی در مشهد به خاک سپرده شد

در حالی که در دوران ناتمام ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی، ده‌ها استاد دانشگاه اخراج یا به اجبار بازنشسته شدند، وزیر علوم دولت سیزدهم مدعی شده که ابراهیم رئیسی درباره اخراج استادان «به بنده تذکر جدی داده بود که مراقب باشم حق کسی ضایع نشود».

محمدعلی زلفی‌گل در یک برنامه تلویزیونی افزود که او به‌دلیل «تذکر» رئیس‌جمهور پیشین ایران در این زمینه، یک «سفر کاری به یزد را ناتمام گذاشتم و برای ارائه گزارش و پیگیری دقیق موضوع به تهران برگشتم».

این ادعا در شرایطی مطرح می‌شود که در طول دوران ریاست‌جمهوری رئیسی، بویژه پس از اعتراضات «زن زندگی آزادی»، گزارش‌های زیادی از اخراج و بازنشستگی برخی استادان غیرهمسو منتشر شد.

در مواردی برخی از این استادان، خود اسناد اخراج، تعلیق و یا بازنشستگی خود را منتشر کرده بودند.

دبیر کانون صنفی استادان دانشگاه نیز ۱۵ اردیبهشت امسال اعلام کرد که دخالت دولت ابراهیم رئیسی در امور دانشگاه‌ها به جایی رسیده که وزارت علوم «هیچ نقشی ندارد» و نهادهای «متعدد» دیگر برای دانشگاه‌های ایران تصمیم‌گیری می‌کنند.

به‌گفتۀ کارن ابری‌نیا، «دخالت‌های دولت در دانشگاه زیاد شده» و از زمان آغاز اعتراضات «زن، زندگی، آزادی»، محرومیت‌ و محدودیت‌ شامل «حدود ۲۰۰ استاد دانشگاه» شده است.

یکی از اعضای ارشد تیم جستجوی بالگرد حامل ابراهیم رئیسی و هیئت همراه او، روایتی تازه از وضعیت بالگرد و سرنشینان آن پس از یافته‌شدن از سوی امدادگران ارائه کرده است.

خبرگزاری تسنیم با محسن هاشم‌نژاد، کارشناس زنجانی هواشناسی کوهستان، گفتگو کرده و نوشته است او یکی از «ده‌ها امدادگر باتجربه‌ای» بود که عصر ۳۰ اردیبهشت برای کشف بالگرد سانحه‌دیده‌ دولت و سرنشینان آن به منطقه جنگلی و کوهستانی دیزمار در ورزقان اعزام شد.

هاشم‌نژاد گفته است: «بالاخره و با تلاش بی‌وقفه تیم‌های امدادی، بالگرد سانحه کشف شد؛ بالگردی که به‌دلیل اصابت با کوه متلاشی شده بود؛ پیکر شهیدان عزیز هم پیدا شد. برخی پیکرها دارای سوختگی بودند و برخی به‌دلیل آسیب دیدن، ترومای سنگین و شدید مثل شکستگی داشتند».

او افزود: «اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم دو پیکر از شهدا سوختگی زیادی داشتند، یک پیکر نیمه‌سوخته و یک پیکر تروما و شکستگی‌های زیاد و شدیدی داشت. کادر پروازی هم بیشترین آسیب‌ها را دیده بودند».

این امدادگر درباره جسد محمدعلی آل‌هاشم، امام جمعه پیشین تبریز، هم نوشته که پیکر او «کمی دورتر از پیکر سایر شهدا روی زمین گل‌آلود پیدا شد، درحالی که به‌دلیل خونریزی‌های داخلی به مقام رفیع شهادت رسیده بود».

با آن‌که غلامحسین اسماعیلی، رئیس دفتر ابراهیم رئیسی، پیشتر مدعی شده بود که چندین بار با تلفن همراه خلبان که آل‌هاشم آن را جواب می‌داده، گفتگو کرده، روزنامه «هم‌میهن» از اظهارات او انتقاد کرده است.

این روزنامه در شماره روز پنج‌شنبه سوم خرداد نوشت: «این به معنی وجود سیگنال و ارتباط با دکل‌های مخابراتی بوده که می‌توانند به سهولت محل سقوط را پیدا کنند. ولی هیچ توضیحی داده نمی‌شود که چرا آنان تا شش ساعت بعد که هوا تاریک می‌شود، نتوانسته‌اند لاشه را پیدا کنند».

هم‌میهن افزوده است: «چگونه کسی می‌تواند چنین سقوطی را تجربه کند و همچنان دسترسی به تلفن همراه خودش داشته باشد، چه رسد به این‌که تلفن همراه خلبان در دسترس او باشد و پاسخ هم داده باشد؟ آن هم تلفن کس دیگری که می‌گوید اصلاً آن‌ها را نمی‌بیند».

این روزنامه با انتقاد از «نکات و ابهامات و شایعات دیگری» در این زمینه که درباره آن‌ها «توضیح» داده نشده، نوشته است: «تاخیر در پاسخگویی، موجب رسوب ابهامات در اذهان مردم شده است».

مهدی خلجی، تحلیل‌گر مسائل ایران در واشینگتن، به رادیو فردا می‌گوید رهبری آینده یک شخص نخواهد بود بلکه حکومت تلاش خواهد کرد که یک «شرکت سهامی خاص رهبری» تشکیل دهد.

مراسم تشییع جنازه حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه پیشین ایران که در جریان سقوط بالگرد همراه با ابراهیم رئیسی و چند تن دیگر کشته شد، از میدان مشق این وزارتخانه آغاز شده است.

قرار است جنازه او به حرم شاه عبدالعظیم در شهر ری درجنوب تهران منتقل و در آن‌جا دفن شود.

مراسم تشییع جنازه محمدعلی آل‌هاشم، امام جمعه پیشین تبریز و عضو مجلس خبرگان رهبری که او نیز در جریان سانحه سقوط بالگرد جان باخت، روز پنج‌شنبه در تبریز آغاز شده است.

جنازه او قرار است برای تدفین به «وادی رحمت» این شهر انتقال یابد و در «گلزار شهدا» دفن شود.

خبرگزاری مهر نماهنگ‌های «غم پنهان» با صدای محمد معتمدی و «رهایی» به خوانندگی سالار عقیلی، را منتشر کرده و نوشته که هر دو آن‌ها برای ابراهیم رئیسی، یا به گفته این خبرگزاری، «رئیس جمهور شهید» ساخته شده‌اند.

در بخشی از شعر نماهنگ «رهایی» با صدای سالار عقیلی آمده است: «جسمم را به خاک، روحم را به خدا، راهم را به شما می‌سپارم، مثل پرنده‌ها راهی‌ام و رها، مثل پرنده‌ها بی‌قرارم».

سالار عقیلی در شرایطی این نماهنگ را به مناسبت مرگ ابراهیم رئیسی اجرا کرده که به‌دنبال اعتراضات پس از مرگ مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد، شمار زیادی از هنرمندان از همکاری با نهادهای حکومتی امتناع کردند.

در حوزه موسیقی نیز تا مدت‌ها خوانندگان و نوازندگان، از برگزاری کنسرت خودداری می‌کردند، به گونه‌ای که وزارت ارشاد به طور مدام از هنرمندان دعوت می‌کرد که کنسرت برگزار کنند.

سخنگوی دولت سیزدهم مدعی شد که به‌دلیل ضرورت جبران «۱۰ سال عقب‌افتادگی»، ابراهیم رئیسی اصرار داشت که با سرعت بیشتری کار کنیم.

علی بهادری جهرمی گفت: «مدل مدیریت رئیسی این‌گونه بود که من جلو می‌دوم و شما باید پشت سر من بیایید».

او از دولت خاصی نام نبرد، اما ظاهراً اشاره‌اش به دو دوره دولت حسن روحانی است که ابراهیم رئیسی و حامیانش، انتقادهای تندی علیه آن مطرح کرده و بدون ارائه سند، مدعی بودند که دولت ناتمام رئیس‌جمهور پیشین ایران در همه جنبه‌ها آمارهای بهتری ارائه کرده است.

سخنگوی دولت سیزدهم گفته: «معمولاً در جلسات این شکلی بود که زمان پروژه‌ها وقتی اعلام می‌شد، همیشه آیت‌الله رئیسی سر این تاریخ‌ها با مسئولان مُحاجّه می‌کرد که چرا این تاریخ را اعلام می‌کنید؟ چرا یک سال دیگر؟ بعد اثبات می‌کرد که دو ماه دیگر نه، بلکه باید دو هفته دیگر تمام شود».

بهادری جهرمی در اظهارات خود به این موضوع اشاره نکرده که اصرارهای رئیسی برای اتمام پروژه‌ها تا چه اندازه با استاندارهای کارشناسی تطابق داشته است.

هواداران حکومت و اعضای دولت رئیسی در شرایطی تلاش می‌کنند او را «شهید خدمت» معرفی کنند که احتمالاً بسیاری از پروژه‌هایی که رئیس‌جمهور پیشین آن‌ها را افتتاح کرد، از دوره قبل آغاز شده بود.

ضمن این‌که گزارش دقیقی درباره نتایج و دستاوردهای سفرهای استانی او منتشر نشده است.

خبرگزاری‌های ایران از آغاز مراسم تشییع جنازه ابراهیم رئیسی و دو تن از اعضای هيئت همراه او که در جریان سقوط بالگرد کشته شدند، در بیرجند خبر می‌دهند.

ابراهیم رئیسی از حوزه انتخابیه خراسان جنوبی به مرکزیت بیرجند نامزد ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری شده بود که از همین حوزه به خبرگان راه یافت. با این حال مرگ به او فرصت نداد که در این دوره وارد مجلس خبرگان شود.

در گزارش‌ها به نام دو نفر دیگر که در بیرجند تشییع شدند، اشاره‌ای نشده است.

حسین امیرعبداللهیان وزیر پیشین خارجه ایران نیز که در جریان سقوط بالگرد، همراه با رئیسی کشته شد، نیز قرار است روز پنج‌شنبه در حرم شاه عبدالعظیم در شهر ری در جنوب تهران به خاک سپرده شود.

آن‌طور که خبرگزاری تسنیم نوشته، او در کنار دو تن از نیروهای نظامی کشته‌شده ایران در سوریه که از آن‌ها به عنوان «مدافع حرم» نام می‌برند، دفن خواهد شد.

کلودیا تنی، نماینده جمهوری‌خواه در مجلس نمایندگان ایالات متحده، به همراه ۱۱ نماینده دیگر در نامه‌ای به آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، اقدام وزارت خارجه این کشور در صدور پیام تسلیت به مناسبت درگذشت ابراهیم رئیسی را محکوم کردند.

این نمایندگان جمهوری‌خواه در نامه خود تصریح کرده اند: ابراهیم رئیسی که «در سانحه سقوط هلی‌کوپتر کشته شد، به دلیل رفتار وحشیانه‌اش با مردم ایران، اغلب قصاب تهران خوانده می‌شود. او در فهرست تروریستی آمریکا قرار داشت و توسط وزارت خزانه داری ایالات متحده تحریم شده بود.»

در این نامه به نقش ابراهیم رئیسی در سرکوب‌های دهه ۱۳۶۰ ٬ «اعدام هزاران زندانی سیاسی » و سرکوب اعتراضات پس از جان‌باختن مهسا (ژینا) امینی اشاره شده است.

این نمایندگان جمهوری‌خواه در نامه خود تاکید کرده‌اند: «ابراز تسلیت برای چنین فردی شرم آور است. رئیس جمهور رئیسی یک ظالم مستبد بود که حکومت او مستقیماً به کشتار هزاران انسان بی‌گناه و ایجاد معلولیت، سرکوب و به انقیاد آوردن مردم ایران انجامید.»

در این نامه همچنین آمده است: «ما خواهان توضیح کامل هستیم که چرا وزارت امور خارجه بابت درگذشت چنین فرد نفرت‌انگیزی ابراز تسلیت می‌کند.»

این نمایندگان جمهوری‌خواه از آنتونی بلینکن خواسته‌اند حداکثر تا ۵ ژوئن (دو هفته دیگر) به پرسش آنها پاسخ دهد.

در بیانیه وزارت خارجه آمریکا در روز دوشنبه آمده بود: «ایالات متحده تسلیت رسمی خود را نسبت به کشته شدن ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه و هیئت همراهش در سقوط هلی‌کوپتر اعلام می‌کند.»

وزارت خارجه آمریکا تصریح کرده بود: «در حالی که ایران رئیس‌جمهور جدیدی را برمی‌گزیند، ما هم بار دیگر حمایت خود را از مردم ایران و مبارزه آنها برای حقوق بشر و آزادی‌های بنیادی اعلام می‌کنیم».

رهبران تاجیکستان و ارمنستان روز چهارشنبه در حاشیه مراسم تشییع جنازه ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، و هیات همراه او که در حادثه سقوط هلی‌کوپتر جان باختند، با محمد مخبر، رئیس شورای موقت ریاست جمهوری ایران، دیدارهای دوجانبه‌ای انجام دادند.

به گزارش خبرگزاری دانشحویان ایران، ایسنا، امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان، طی این دیدار از سیاست منطقه‌ای دولت ابراهیم رئیسی تمجید کرده و آن را در راستای «دوستی و همکاری میان کشورهای اسلامی و همسایه» دانسته است.

آقای رحمان همچنین گفت: «طی پنج دیداری که در این مدت با ایشان [ابراهیم رئیسی] داشتم توافقات همکاری بسیار خوبی میان دو کشور منعقد شد که امیدواریم با اجرای کامل آنها شاهد ارتقای بیش از پیش روابط دو کشور باشیم.»

آرمن‌پرس، خبرگزاری رسمی ارمنستان، نیز در گزارشی به دیدار نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، با محمد مخبر پرداخت.

بر اساس این گزارش، آقای پاشینیان درگذشت ابراهیم رئیسی، حسین امیرعبداللهیان و سایر مقامات ایرانی در این حادثه را یک «تراژدی تمام عیار» خواند و گفت: «با ابراهیم رئیسی غیر از روابط خوب همکاری، روابط دوستانه گرمی نیز داشتیم و این امر به وضوح در روابط ارمنستان و ایران منعکس شده است."

نخست وزیر ارمنستان همچنین ابراز امیدواری کرده که «برنامه‌های پیش‌بینی شده با ابراهیم رئیسی و روند مثبت و پویای روابط دو کشور» ادامه یابد.

علاوه بر رهبران تاجیکستان و ارمنستان، مقامات دیگر کشورها از جمله جاک دیپ دانکار معاون رئیس‌جمهور هند، و ویاچسلاو ولودین رئیس دومای دولتی روسیه در مراسم تشییع جنازه ابراهیم رئیسی و هیات همراه او به تهران سفر کردند.

در میان کشورهای عربی نیز امیر قطر، رئیس‌جمهور تونس، نخست ‌وزیران عراق و سوریه، وزرای خارجه عربستان سعودی، امارات، کویت و مصر به همراه نماینده ویژه پادشاهی عمان، رئیس مجلس الجزایر و فرستاده ویژه اردن برای شرکت در مراسم دفن ابراهیم رئیسی به ایران آمده‌اند.

خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی گروه افراطی حماس در خارج، روز چهارشنبه با حضور در سفارت جمهوری اسلامی ایران در دوحه درگذشت ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران، و همراهان او در حادثه سقوط هلی‌کوپتر را تسلیت گفت.

بر اساس گزارش خبرگزاری‌های ایران، خالد مشعل همچنین دفتر یادبود ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه تازه درگذشته ایران، را در سفارت ایران در قطر امضا کرد.

ایران از متحدان اصلی حماس محسوب می‌شود و اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی این گروه، نیز در مراسم تشییع ابراهیم رئیسی در تهران حضور یافت و به ایراد سخنرانی پرداخت.

او در این سخنرانی تاکید کرد که اطمینان دارد جمهوری اسلامی ایران به راه خود در حمایت از مردم فلسطین ادامه می‌دهد.

اسماعیل هنیه همچنین در حاشیه این مراسم دیداری نیز با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی داشت.