درادامه روند وخيمترشدن مناسبات ترکيه و اسرائيل، سرنشينان اسرائيلی و ترک در سه پرواز هوايی مسافربری در مسير ميان دو کشور، از رفتارهای «غيرعادی» و «تحقيرآميز» مأموران امنيتی در فرودگاه کشور مقابل خبر میدهند.
دهها نفر از شهروندان اسرائيلی که بامداد دوشنبه برای سفر به استانبول ترکيه رفته بودند، برای ساعاتی در فرودگاه بين المللی کمال آتاتورک بازداشت شدند و مورد پرسشهای متعدد قرار گرفتند.
دهها شهروند اسرائیلی دیگر نیز که دارای اسامی عبری بوده و يا زاده اسرائیل بودند در پرواز ديگری در مسير استانبول به تل آويو بازجويی شدند.
در عین حال ترکيه نيز از رفتار تحقيرآميز با شهروندان خود در پروازی در روز يکشنبه به اسرائيل خبر داده است.
گزارشها حاکی است که تمامی مسافران اسرائيلی پرواز شماره ۷۹۳ «تورکيش ايرويز» که روز دوشنبه با از اسرائیل به استانبول ترکیه آمده بودند، به درخواست مأموران فرودگاه از مسافرانی که گذرنامهها غیر اسرائیلی داشتند جدا شدند و تک تک آنها برای ساعاتی مورد بازجويی قرار گرفتند.
در اين پرواز حدود هفتاد اسرائيلی حضور داشتند که شماری از آنها برای کارهای تجاری عادی خود و گروهی ديگر نیز با هدف گردشگری به ترکيه رفته بودند.
مسافران اسرائيلی اين پرواز در مصاحبه با رسانههای اسرائيلی با اشاره به اینکه اکثر آنها در طول سالهای بسياری مرتباً به ترکيه سفر کردهاند، گفتهاند از اين که برای نخستین بار اینگونه مورد بازجویی قرار گرفتهاند «شديداً شوکه شدهاند».
الف. که يک بازرگان اسرائيلی است که به گفته خودش سيزده سال است که مرتباً به منظور تجارت به ترکيه میرود، به «وای.نت»، وبسايت روزنامه يديعوت آخرونوت، گفته است که پس پرواز به ترکیه و پای نهادنش در فرودگاه استانبول، گذرنامهاش توسط مأموران فرودگاه تحویل گرفته شده و وی نیز برای ساعاتی با حضور در اتاقی در فرودگاه از سوی افسران فرودگاه استانبول مورد بازجویی قرار گرفته است.
مسافران به رسانههای اسرائيلی گفتهاند که تمامی وسايل شخصیشان همراه با پولی که در اختيار داشتهاند، به طرزی «تحقيرآميز» تفتيش شده است.
همزمان، پيش از حرکت پرواز ديگری که در ساعات بعدی از استانبول به مقصد اسرائيل حرکت میکرد، بار ديگر دهها اسرائيلی ديگر که در راه بازگشت به کشور خود بودند، در فرودگاه آتاتورک مورد بازجويی «غير عادی» قرار گرفتند.
حتی مسافرانی که گذرنامه کشورهای ديگر، از جمله آمریکا، استرالیا یا آفریقای جنوبی را داشتند اما نام شان عبری بود و يا محل تولد آنها اسرائيل بود، برای ارائه گذرنامه اسرائيلی «تحت فشار زياد» قرار گرفتهاند.
يک زن يهودی زاده شده در اسرائيل که شهروند آفريقای جنوبی است به راديو اسرائيل گفته است که او و ساير زنان يهودی اين پرواز مجبور به در آوردن لباسهای خود شدهاند و مورد بازجويیهای بدنی «تحقيرآميز» قرار گرفتهاند.
بنا به تأکيد مسافران اين خطوط و رسانههای اسرائيلی، از خرداد سال گذشته که ماجرای کشتی ماوی مرمره موجب تنشی جدی در مناسبات اسرائيل و ترکيه شد، هرگز در پروازهای ميان اسرائيل و ترکيه چنين رخدادهايی به وقوع نپيوسته بود.
وزارت خارجه اسرائيل اعلام کرده است که اين حوادث را در دست بررسی دارد.
درتماسهای اوليه با وزارت خارجه ترکيه، مقامات این کشور گفتهاند که هیچ دستوری مبنی بر بازداشت عامدانه اسرائيلیها در فرودگاههای ترکیه صادر نشده است.
در پی ادامه خودداری اسرائیل از پوزشخواهی از ترکیه به خاطر حمله سربازان اسرائیلی به کشتی ترکیهای «ماوی مرمره» که ۹ کشته بر جای گذاشت، ترکیه روز جمعه از اخراج سفیر اسرائیل و معاون او از آنکارا و کاهش سطح روابط خود با اسرائیل خبر داد.
دولت اسرائیل ابراز آمادگی کرده بود که به جای پوزشخواهی، میزان غرامت پرداختی به خانوادههای قربانیان و آسیبدیدگان دیگر را افزایش دهد و یک سری گامهای دیگر در راستای «حسن نیت» بردارد، اما ترکیه اینها را جایگزین پوزشخواهی ندانست.