خبرگزاری مهر با استناد به یک گزارش مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، نوشته است که بیش از نیمی از مردم ایران٬ دستکم در یکی از شبکههای اجتماعی مجازی عضویت دارند٬ و زنان خانهدار فعالترین اعضای شبکههای اجتماعی هستند.
بر اساس گزارش روز شنبه ۳۰ مرداد خبرگزاری مهر، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، ایسپا، این نظرسنجی را آذرماه سال ۹۴ در سطح ملی انجام داده، و بر پایه یافتههای آن، مردان، متأهلان و افراد دارای تحصیلات دانشگاهی، بیشتر از دیگران از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند.
جامعه آماری این نظرسنجی با موضوع «بررسی دیدگاه شهروندان ایرانی در مورد شبکههای اجتماعی» شامل تمامی افراد بالای ۱۸ سال در خانوارهای معمولی ساکن در ۳۱ استان ایران بوده است.
بر اساس این نظرسنجی، بررسی میزان عضویت شهروندان در شبکههای اجتماعی مجازی نشان میدهد ۵۲.۸ درصد شهروندان ایران دستکم عضو یکی از شبکههای اجتماعی مجازی بودهاند.
بررسی رابطه بین عضویت در شبکههای اجتماعی مجازی و جنسیت نیز حاکی است که مردان با اختلافی اندک، بیشتر از زنان عضو شبکههای اجتماعی بودهاند، به طوری که ۵۰.۸ درصد از اعضای شبکههای اجتماعی را مردان و ۴۹.۲ درصد را زنان تشکیل میدهند.
بر اساس یافتههای این نظرسنجی، ۳۴.۳ درصد از اعضای شبکههای اجتماعی سنی بین ۱۸ تا ۲۹ و ۴۱.۸ درصد سنی بین ۳۰ تا ۴۹ دارند. ۲۳.۹ درصد نیز ۵۰ ساله و بالاتر هستند.
مقایسه تحصیلات افراد و تاثیر آن بر عضویت در شبکههای اجتماعی نیز نشان میدهد ۷۵ درصد افرادی که دارای تحصیلات دانشگاهی هستند، از شبکههای اجتماعی مجازی استفاده میکنند.
همچنین بررسی وضعیت فعالیت اعضای شبکههای مجازی نیز حاکی است که افراد خانهدار در صدر اعضای شبکههای اجتماعی قرار دارند. آنطور که نتایج نظرسنجی ایسپا نشان میدهد بیشترین سهم این بخش با ۲۸.۲ درصد متعلق به زنان خانهدار و کمترین بخش متعلق به کارگران و سربازها است.
فعالیت گسترده زنان خانهدار ایرانی در شبکههای اجتماعی از آن رو اهمیت دارد که نشان میدهد با آنکه در جمهوری اسلامی تلاش میشود فعالیت زنان به فرزندآوری و اداره امور خانه محدود شود٬ اینترنت و شبکههای مجازی حتی در خانه نیز فرصت فعالیت در فضای بزرگتر را در اختیار آنها قرار داده است.
گزارش متناقض دو خبرگزاری از یک موضوع
بر پایه گزارش خبرگزاری مهر، وضعیت تأهل اعضای شبکههای اجتماعی هم حاکی از این است که افراد متأهل با ۶۲.۷ درصد بیشتر از افراد مجرد عضو شبکههای اجتماعی مجازی هستند، مجردها ۲۷.۴ درصد از این سهم را به خود اختصاص دادهاند.
این در حالی است که خبرگزاری ایسنا، که صبح شنبه ۳۰ مرداد گزارش مشابهی را مخابره کرده بود، ساعاتی بعد محتوای گزارش خود را تغییر داد و بدون اشاره به جزئیات آماری نوشت که این گزارش نشان میدهد افراد مجرد بیشتر از افراد متأهل عضو شبکههای مجازی هستند.
این خبرگزاری بخشهای دیگری از گزارش اولیه خود را نیز تغییر داده، و به طور مثال آمار مرتبط با کاربری زنان خانهدار را از گزارش خود حذف کرده است.
گزارش اولیه ایسنا همچنین حاوی نمودارهایی در مورد کاربری شبکههای اجتماعی در ایران بود که این نمودارها نیز کاملاً از گزارش نهایی ایسنا حذف شدهاند.
با این حال گزارش اولیه ایسنا همچنان در برخی دیگر از سایتهای خبری قابل دسترسی است.
مقامهای جمهوری اسلامی همواره از گسترش روزافزون استفاده از شبکههای مجازی در ایران انتقاد کرده و این شبکهها را یکی از راههای «نفوذ دشمن» معرفی میکنند.
برخی از آنها نیز پس از همهگیر شدن استفاده از اینترنت و شبکههای مجازی در ایران، بسیاری از پدیدههای اجتماعی چون «افزایش طلاق» را به استفاده از اینترنت نسبت دادهاند.
محمدحسین نجات٬ معاون فرهنگی سپاه پاسداران به تازگی اعلام کرده بود که «ما در فضای مجازی در ارتباط با قشر حزباللهی موفق و در مواجهه با قشر خاکستری جامعه ناموفق بودهایم؛ ما باید این بخش جامعه را به تولید کننده در عرصه انقلاب اسلامی تبدیل کنیم.»