رادیو فردا - مسئولان ارشد جمهوری اسلامی از به راه انداختن «نهضت مصرف کالاهای داخلی» سخن میگویند. میرعلی حسینی از فریدون خاوند اقتصاددادن می‌پرسد که چرا شعار قدیمی «ایرانی، جنس ایرانی بخر» این روزها دوباره مطرح شده است؟
فریدون خاوند: بسیج افکار عمومی برای خرید کالاهای ساخت داخل به جای کالاهای وارداتی، یک تکنیک قدیمی است که تقریبا در همه کشورهای دنیا، حتی پیشرفته‌ترین آنها، به کار گرفته می‌شود و در ایران هم سابقه طولانی دارد.
یک روش دیگر آن است که دولت از خودش شروع کند و برای مصارفش، تا آنجا که می تواند از واردات استفاده نکند. هفته گذشته آیت‌الله خامنه‌ای از دولت خواست «مصرف کالا های خارجی را بر خود حرام کند.»
می‌دانیم که در ایران دولت مصارف سالانه ده‌ها میلیارد دلاری دارد، از خرید تجهیزات برای واحدهای صنعتی دولتی گرفته تا خرید کاغذ و قلم برای ادارات یا خودرو برای نیروی انتظامی.
دولت نمی‌تواند خرید بخش مهمی از این کالاها را، آنطور که آقای خامنه‌ای درخواست کرده، بر خود حرام کند، به این دلیل ساده که شماری از تجهیزات و مواد اولیه اصولا در ایران تولید نمی‌شوند و وارد کردن آنها الزامی است.
به هر حال پیکار برای تشویق دولت و مردم به خرید کالاهای داخلی با تکیه بر این فکر قدیمی انجام می‌گیرد که با بستن دروازه‌ها می‌توان چرخ از نفس افتاده تولید را به راه انداخت و کار ایجاد کرد.
اصولا آیا بستن دروازه‌ها بر واردات می‌تواند به کشور امکان بدهد از رکود خارج بشود و مشکل بیکاری را حل کند؟
ایران سال گذشته پنجاه و دو میلیارد دلار کالا از مبادی قانونی وارد کرد و آنطوری که منابع جمهوری اسلامی میگویند، حدود بیست میلیارد دلار کالا هم به صورت قاچاق وارد کشور شده.
انبوه کالاهای خارجی در حال حاضر بازار ایران را پر کرده‌اند، از سنگ قبر گرفته تا علم و کتل‌های مورد استفاده در مراسم عزاداری و بعضی از چیزهایی که در شهرهای توریستی به نام صنایع دستی محلی به گردشگران خارجی عرضه می‌شود. گویا ۹۰ درصد چادر مشکی مصرفی ایران از خارج تامین می‌شود، معادل صد میلیون دلار در سال.
وجود این همه کالای خارجی عامل رکود و ورشکستگی دستگاه‌های تولیدی ایران نیست، بلکه معلول آن است. کالاهای خارجی بازار کشور را فتح کرده‌اند، چون تولید داخلی امکانات دفاعی خودش را از دست داده.
مردم تا چه حد حاضرند برای کمک به کشور به جای کالای خارجی، جنس داخلی بخرند؟
شاید طی یک دوره کوتاه، مثلا سه تا پنج سال، مردم برای کمک به صنعت داخلی حاضر به این فداکاری بشوند. ولی اگر کالاهای داخلی بهتر نشوند، مردم هم دلزده می‌شوند و می‌روند دنبال جنس خارجی.
همین دو روز پیش رئیس انجمن ملی حمایت از مصرف‌کنندگان ایرانی گفت دو شرکت ایران خودرو و سایپا خودروهای سی سال پیش را تولید می‌کنند و مردم از دست آنها خسته شده‌اند.
