شبکه اجتماعی فیسبوک مخفیانه از خلق و خوی هفتصد هزار کاربر سوءاستفاده کرده تا درباره «سرایت احساسات» تحقیق کند. این موضوع باعث برانگیخته شدن خشم کاربران شده و اين شبکه اجتماعی بزرگ را در موضع دفاعی قرار داده است.
خبرگزاری فرانسه در گزارش روز ۲۹ ژوئن گزارش داد که فیسبوک در سال ۲۰۱۲ بدون اطلاع و اجازه کاربران یک هفته الگوریتم نحوه نمایش پستهای تازه یا « نیوز فید» آنها را دستکاری کرده است. هدف فیسبوک بررسی تغییرات خلق و خوی کاربران بدنبال تغییر در نحوه انتشار پستهای تازه در نیوز فید آنها بود.
پژوهشگران این تحقیق می خواستند بدانند تعداد کلمات مثبت یا منفی موجود در پیامهای دریافتی هر کاربر در روزآمد کردن استاتوس و مثبت یا منفی شدن آن چه تاثیری میگذارد.
این تحقیق توسط دانشگاه کورنل و دانشگاه کالیفرنیا در لوسآنجلس و با مسئوليت و درخواست فیسبوک انجام و در شماره هفدهم ژوئن نشریه آکادمی علوم آمریکا منتشر شد.
پس از انتشار مقاله روز شنبه وب سایت اسلیت و آتلانتیک در این باره، مباحث در مورد این پژوهش ابعاد گستردهتری پیدا کرد و همزمان خشم و ناباوری بیشتری را دامن زد.
در این تحقیق آمده است: «حالت روحی و احساسی میتواند از طریق سرایت احساسات به دیگران منتقل شود. در نتیجه افراد بدون آگاهی از آن، احساسات مشابهی را تجربه میکنند.»
این پژوهشگران نوشتهاند: «نتایج بدست آمده نشان میدهد که ابراز احساسات دیگران در فیسبوک میتواند احساسات ما را تحت تاثیر قرار دهد. این شواهد تجربی سرایت احساسات در بعد کلان از راه شبکههای اجتماعی را اثبات میکند.»
در گزارش خبرگزاری فرانسه اشاره شده که تحقیق در باره دادههای کاربران و یا افراد توسط فيسبوک و سايرين امر تازهای نیست، اما ویژگی این پژوهش دستکاری کردن دادهها برای دیدن واکنش کاربران است.
«بسیار نگران کننده»
شبکه فیسبوک با انتشار بیانیهای گفته است هیچیک از دادههای مورد استفاده در پژوهش به حسابهای کاربری افراد مشخص در فیسبوک مربوط نبودند. در بیانیه نوشته شده است: «ما با هدف بهتر کردن خدمات، جذابتر کردن و مرتبط کردن محتوای صفحههای فیسبوک تحقیق میکنیم.»
شبکه اجتماعی فیسبوک با بیش از یک میلیارد کاربر فعال در ادامه افزوده :«بخشی از این تحقیق، شناخت چگونگی واکنش افراد به مطالب و محتواهای متفاوت است، از جمله بررسی تاثیر لحن مثبت یا منفی مطالب، تاثیر اخبار و یا اطلاعات دوستان یا صفحاتی که دنبال میکنند. ما نحوه پیشبرد تحقیقات را به دقت بررسی میکنیم و شيوه بررسیهای درونی ما جدی است.»
به نظر می رسد این جواب روی خشم کاربران فیسبوک تاثیری نداشته است. گروهی از کاربران این اقدام فیسبوک را «شیطانی» «ترسناک» و «بسیار نگرانکننده» توصیف کردهاند. یک کاربر در شبکه توئیتر نوشته است: «...فیسبوک از فید کاربران در یک تحقیق بزرگ روانشناسی سواستفاده کرد... وقت بستن حساب کاربری فیسبوک است.»
سوزان فیسک، استاد دانشگاه پرینستون که گزارش تحقیق را قبل از انتشار ویراستاری کرده میگوید پژوهشگران به او اطمینان دادند جنبه اخلاقی این تحقیق توسط یک هیات تایید شده است.
او در ایمیلی که برای خبرگزاری فرانسه ارسال کرده نوشته است: « این هیات این تحقیق را به عنوان بخشی از پژوهشهای معمول و دائمی فیسبوک برای شناخت جذابترین مطالب و محتواها تایید کرده بود.»
کاترین اسلج مور، استاد روانشناسی کالج «المهرست» میگوید این پژوهش با تحقیقات به اصطلاح «فریبدهنده»ای که شرکتکنندگان بعدها متوجه میشوند موضوع اصلی تحقیق با آنچه به آنها گفته شده فرق دارد خيلی متفاوت است. با این جال در این مورد مشخص شرکتکنندگان حتی اطلاع نداشتند که در چنین تحقیقی مشارکت داده شدهاند.
خانم مور اضافه می کند: «با در نظرگرفتن شیوه کار معمول فیسبوک در نیوز فید و بر اساس توافق ما با فیسبوک به عنوان کاربر، این تحقیق واقعا غیر معمول نیست. حتی نتیجه آن هم چندان هشدار دهنده و بیسابقه نیست.»