۱۹ باستانشناس و تاریخپژوه ایرانی در نامهای به استانداری فارس خواستار ثبت هفتم آبانماه به عنوان روز «کوروش بزرگ» در تقویم رسمی کشور شدند و اعلام کردند که گرامیداشت این روز میتواند «نقشی مؤثر در ایجاد وحدت ملی و همبستگی همه ایرانیان» داشته باشد.
این باستانشناسان و تاریخپژوهان در نامهای به هادی پژوهش، معاون سیاسی استاندار فارس و مسئول کارگروه علمی و اجرایی بزرگداشت روز کوروش، خواستار ثبت هفتم آبانماه به عنوان روز «کوروش بزرگ» در تقویم رسمی کشور شدند.
در این نامه که روز شنبه، ۱۸ آذر در خبرگزاری ایلنا منتشر شده از سخنان آقای پژوهش مبنی بر اینکه «هیچگونه سند تاریخی در خصوص هفتم آبان ماه و روز کوروش بزرگ وجود ندارد» انتقاد شدهاست.
نویسندگان این نامه همچنین «مستندات علمی» برای نامیده شدن روز هفتم آبان ماه به عنوان روز «کوروش بزرگ» را توضیح دادهاند.
بر اساس این نامه، از جمله در کتیبه بابلی معروف به «گاهنگار نبونعید» با قدمت بیش از ۲۵۰۰ سال، که اکنون در موزهٔ بریتانیا نگهداری میشود، دربارهٔ به قدرت رسیدن کوروش نوشته شده که وی «روز سوم از ماه اَرخسمنو (طبق سالنامهٔ بابلی برابر با ۲۹ اکتبر / هفتم آبان) سال ۵۳۹ پیش از میلاد، پس از آزادسازی بابل به آن شهر رفت و مردمان با آغوش باز او را پذیرفتند».
به گفته نویسندگان این نامه همچنین براساس مستندات ریچارد آنتونی پارکر باستانشناس، در کتاب «گاهنگاری بابلی» زمان «دقیق روز صدور منشور کوروش بزرگ، روز سوم از ماه اَرخسمنو (طبق سالنامهٔ بابلی) برابر با ۲۹ اکتبر/ هفتم آبانماه از سال ۵۳۹ پیش از میلاد است».
علیرضا جعفری زند، مهدی فراشیانی، علی باباییدرمنی، میرمهرداد میرسنجری، عطاءالله عبدی، رضا ستاری، دکتر احمدعلی اسدی، پروین پورمجیدیان، رقیه سلطانی، نرگس علائیبخش، زاگرس زند، شادی فروغی، منظم حقیقت، رحمتالله سلیمانیفارسانی، رضا نیکپور، نوشین پورراد، علی برهانی، سورنا فیروزی و سوسن چراغی این نامه را امضا کردهاند.
بهرام پارسایی، نماینده شیراز در مجلس، روز ۱۹ مهر، در نامهای خطاب به وزیر ارشاد خواستار برگزاری مراسمی رسمی در روز کوروش شده بود.
با این حال نهادهای امنیتی با میلهزدن به دور پاسارگاد و مسدود کردن مسیرهای منتهی به این محل و ارسال پیامک تهدیدآمیز برای شماری از شهروندان از برگزاری این مراسم در روز هفتم آبان جلوگیری کردند.
در همین حال پس از ممانعت از برگزاری این مراسم، عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، روز ۳۰ آبان گفت که از سال آینده «باید روز کوروش را مدیریت کنیم و باید توجه داشت موضوع کوروش بحث ضداسلامی نیست».
وی اضافه کرد: «مشکل ما کوروش نیست بلکه معاندینی هستند که به دنبال سوءاستفاده از این روز بودند».
سال گذشته و به دنبال تجمع هزاران نفر برای شرکت در مراسم گرامیداشت کوروش در پاسارگاد، آرامگاه وی، شمار زیادی از تجمعکنندگان بازداشت شدند.
در این مراسم گروهی از تجمعکنندگان در پاسارگاد، شعارهایی از جمله «ایران وطن ماست، کوروش پدر ماست» و همچنین شعارهایی علیه حکومت جمهوری اسلامی سر دادند.
بنا بر گزارشها، از دیگر شعارهایی که تجمعکنندگان در این روز در پاسارگاد سر دادند شعار «شاهزاده، تولدت مبارک» بود که به روز نهم آبان، روز تولد شاهزاده رضا پهلوی، ولیعهد سابق ایران اشاره داشت.
رضا پهلوی نیز در صفحه فیسبوک خود به این شعار واکنش نشان داده و نوشته بود این «بهترین هدیه تولدم در سالهای گذشته بود».
در نامه ۱۹ باستانشناس و تاریخپژوه ایرانی به این تجمع انتقاد شده و درباره آن آمدهاست: «سابقهٔ دستکم دوازده سالهٔ گرامیداشت این روز توسط گروههای مختلف مردم و مراجع علمی و فرهنگی، که بسیار فراتر از سوءاستفادههای اخیر برخی گروههای سیاسی ضدنظام است، به نظر میرسد که انتخاب روزی جایگزین بهجای هفتم آبانماه بدون توجه به سوابق و مستندات و خواست مردم، صرفاً بهخاطر مقابله با اقدامات ضدامنیتیِ گروهی معدود، در عمل میتواند باعث دوقطبیشدن جامعه و افزایش تنشها در این روز شود».
در عین حال، تعدادی از روحانیون شیعه از برگزاری مراسم روز «کوروش»انتقاد کردهاند.
از جمله آیتالله حسین نوری همدانی، از مراجع تقلید شیعه در قم، سال گذشته از حضور هزاران تن در کنار آرامگاه کوروش در پاسارگاد انتقاد کرده و گفته بود که آیتالله روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، افرادی که «به یاد کوروش بودند» را «ضدانقلاب» خواندهاست.