بر اساس نتایج یک پژوهش، منشاء بیماری کووید-۱۹خفاش بوده است که توسط جانوران دیگر به انسان منتقل شده و نشت این ویروس از آزمایشگاه «بسیار بعید» به نظر می‌رسد.
این نتيجه مقدماتی پژوهش مشترک سازمان بهداشت جهانی و چين است که نسخه‌ای از آن در اختيار خبرگزاری آسوشيتدپرس قرار گرفته است.
همان‌طور که قابل پيش بينی بود اين پژوهش در مورد چگونگی شيوع اوليه ويروس اطلاعات چندانی ارائه نداده و به بسياری از سوالات پاسخ نمی‌دهد، اما درباره استدلال‌هايی که به نتيجه‌گيری پژوهشگران منجر شده است اطلاعات بيشتری می‌دهد.
پژوهشگران در عين حال تاکيد می کنند که در تمامی زمينه‌ها به غير از احتمال نشت ويروس از آزمايشگاه، بايد تحقيقات بيشتری انجام شود.
نتایج اين پژوهش که روز سه‌شنبه ۱۰ فروردين رسما منتشر خواهد شد، به شدت مورد توجه قرار خواهد گرفت، چرا که کشف منشاء ويروس کرونا، می‌تواند به کنترل آن کمک کند.
نتایج این گزارش، در عين حال از نظر سياسی نيز حساس است چون دولت چين همواره پذيرش هرگونه مسئوليتی در اين زمينه را رد کرده و تاخير مکرر در انتشار اين گزارش، سوء ظن‌هايی را در مورد تلاش چين برای منحرف کردن نتايج پژوهش بوجود آورده است.
آنتونی بلينکن، وزير خارجه آمريکا، به تازگی در مصاحبه‌ای با شبکه خبری «سی‌ان‌ان» گفت: «ما در مورد روش و روند اين تحقيقات و بخصوص مشارکت دولت چين در تنظيم نتيجه‌گيری پژوهش نگرانی‌هايی داريم».
دولت چين روز دوشنبه ۹ اسفند اين انتقاد را رد کرد و سخنگوی وزارت خارجه آن کشور گفت: «دولت آمريکا از اين تحقيقات انتقاد کرده است. آيا اين به معنای تلاش آمريکا برای اعمال فشار بر کارشناسان سازمان بهداشت جهانی نيست؟»
بخش عمده‌ای از اين پژوهش نتيجه سفر و بازرسی گروهی از کارشناسان سازمان بهداشت جهانی از شهر ووهان در چين است که اخبار مربوط به اولين موارد ابتلا به ويروس کرونا در آن‌جا، اواسط ژانويه سال ۲۰۲۰ منتشر شد.
سناریوهای شیوع ویروس کرونا
پژوهشگران در نتايج تحقيقات خود که نسخه‌ای از آن در اختيار خبرگزاری آسوشيتدپرس قرار گرفته است، درباره نحوه بروز و شيوع ويروس جديد کرونا چهار سناريو مطرح می‌کنند.
محتمل‌ترين سناريو، انتقال آن از خفاش به انسان از طريق جانوران ديگر است. انتقال مستقيم ويروس از خفاش به انسان دومين سناريو محتمل است و شيوع ويروس از طريق محصولات غذايی يخ زده نيز يکی از احتمالات ضعيف تلقی می‌شود.
از قبل مشخص شده بود که خفاش ناقل خانواده ويروس کرونا است و دانشمندان در گذشته نزديک‌ترين گونه کرونا به ويروسی که منشاء بيماری کوويد-۱۹ است را در خفا‌ش‌ها پيدا کرده بودند.
اما پژوهشگران می‌گويند «روند تکاملی ويروس‌های کشف‌شده در خفاش با گونه جديد ويروس کرونا چندين دهه طول کشيده و بنابراين در مسير تحول و انتقال آن به انسان يک حلقه گمشده وجود دارد».
در بخش ديگری از نتايج اين پژوهش گفته می‌شود که ويروس‌های مشابهی در نوع ديگری از پستانداران پانگولين، مورچه‌خوار پولک‌دار، پيدا شده و شواهد موجود در مورد ابتلای راسوها و گربه‌ها به اين ويروس نشان می‌دهد که اين جانوران نيز ممکن است ناقل ويروس جديد کرونا باشند.
خبرگزاری آسوشيتدپرس اضافه کرده که نسخه اين گزارش را روز دوشنبه از نماينده يکی از کشورهای عضو سازمان بهداشت جهانی در ژنو دريافت کرده است
هرچند اين ديپلمات يادآوری کرده که این نسخه، نهايی است ولی با وجود این قبل از انتشار رسمی آن در روز سه‌شنبه ممکن است تغييراتی در گزارش صورت بگيرد.
يک ديپلمات ديگر سازمان بهداشت جهانی نيز دريافت اين گزارش را تایيد کرده است. هر دو ديپلمات ترجيح دادند نام‌شان در گزارش خبرگزاری آسوشيتدپرس قيد نشود چون قبل از انتشار رسمی نتايج پژوهش حق اظهارنظر در مورد آن را ندارند.
تدروس آدهانوم، دبيرکل سازمان بهداشت جهانی، روز هشتم فروردین اذعان کرد که نتايج اين پژوهش را دريافت کرده و افزود اين گزارش رسما روز سه‌شنبه ۱۰ فروردين منتشر خواهد شد.
او در يک نشست خبری در ژنو افزود: «ما متن اين گزارش را با دقت بررسی خواهيم کرد و در مرحله بعدی نمايندگان کشورهای عضو نيز در اين کار مشارکت خواهند داشت. ولی بر اساس آنچه که من مطالعه کرده‌ام، این جامع‌ترين پژوهشی است که تاکنون انجام شده است».
او حاضر نشد به سوالات در مورد احتمال اعمال فشار سياسی در نحوه و روند تهيه اين گزارش پاسخ دهد.
اين گزارش به طور مشخص به سوالات و فرضيه‌های مربوط به بروز اولين موارد ويروس در بازار محصولات دريايی شهر ووهان پاسخ نمی‌دهد که در دسامبر ۲۰۱۹ يکی از اولين کانون‌های شيوع ويروس بود.
کشف شواهد جديد در مورد شيوع ويروس در نقاط ديگر قبل از بازار ووهان اين فرضيه را مطرح کرده که کانون و يا کانون‌های اوليه شيوع ويروس در شهر ووهان نبوده است
اين گزارش نتيجه‌گيری می‌کند که احتمالا موارد ابتلای خفيف‌تری در نقاط ديگر وجود داشته و شناسايی نشده‌اند، ولی در عين حال ممکن است بين موارد اوليه شيوع ويروس و بازار ووهان ارتباطی وجود داشته باشد.
اين گزارش می‌افزايد: «در حال حاضر نمی‌توان در مورد نقش بازار ووهان در منشاء همه‌گيری ويروس و يا چگونگی انتقال ويروس به اين بازار با قاطعيت اظهار نظر کرد».
