دست روی ماشه، آمادۀ شلیک؛ امیرعلی حاجی‌زاده کیست؟

امیرعلی حاجی‌زاده از سال ۱۳۸۸ فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران است.

متولد سال ۱۳۴۰ در تهران است؛ پدر و مادرش اهل خرمدشت هستند. سه فرزند دارد و به گفته خودش یکی از آنها در سن «۱۶-۱۷ سالگی» آنقدر «برای اینکه مدافع حرم شود، فشار آورد» که سرانجام جناب فرمانده رضایت دادند و «سفارش» کردند تا فرزندش فقط برای «۱۵ روز» به سوریه اعزام شود. درباره زندگی خصوصی‌اش چندان مایل به گفت‌وگو نیست و بحث را عوض می‌کند.

آنگونه که خودش می‌گوید، از سال ۱۳۵۹ تا پایان جنگ در جبهه بوده و در شماری از عملیات‌‌ها همچون «کربلای ۵» و «والفجر ۸» حضور داشته و اغلب به عنوان «تک‌تیرانداز» فعالیت می‌کرده است. در فهرست تازه‌ترین تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی، نام این فرمانده سپاه پاسداران نیز به چشم می‌خورد.

امیرعلی حاجی‌زاده: «خیلی وقت است انرژی نهفته‌ای وجود دارد که علاقه‌مندیم آن را خرج کنیم و دشمنان اسلام و مسلمین را برای همیشه به زباله‌دان تاریخ بفرستیم.»

امیرعلی حاجی‌زاده از ۱۲ مهرماه سال ۱۳۸۸ با حکم مستقیم علی خامنه‌ای به سمت فرماندهی نیروی هوافضای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی منصوب شد و همچنان عهده‌دار این سمت است. ۱۰ سال حضور او در این سمت مهم حاکی از اعتماد ویژه علی خامنه‌ای به اوست.

۱۶ آذرماه سال ۱۳۸۸ به دیدار خامنه‌ای می‌رود و برنامه‌هایش را ارائه می‌کند و رهبر جمهوری اسلامی نیز در واکنش می‌گوید که «اینهایی که گفتی خوب است اما اولویت من، دقت در موشک‌هاست». به این ترتیب، «هوا فضا» که تا پیش از آن عمدتاً روی «بُرد موشک‌ها» با «ضریب خطای اصابت» کار می‌کرد، بر روی «نقطه‌زنی موشک‌ها» متمرکز شد: «دقت به ۳۰ متر رسید... آقا گفتند پس می‌توانید به ۱۰ تا ۱۵ متر هم برسانید... استدلال من این بود: فرمان است؛ پس باید برویم و آن را اجرا کنیم».

اما «هوافضای سپاه پاسداران» چگونه شکل گرفت؟

از هوای «موسی» تا فضای «امیرعلی»

فعالیت نیروی هوایی سپاه در نخستین سال‌های پس از انقلاب و آغاز جنگ چندان گسترده نبود و بیشتر نوعی یگان ترابری هوایی به شمار می‌رفت. اما استمرار جنگ و ضرورت تفکیک کارکردی ارتش و سپاه، رفته رفته ایده شکل‌گیری نیروی هوایی سپاه را در میان شماری از فرماندهان این نهاد نظامی شکل داد.

سرانجام پس از پیشنهادهای متعدد برای سازماندهی و پیکربندی سپاه، روح‌الله خمینی در ۲۶ شهریورماه سال ۱۳۶۴ حکم تشکیل سه نیروی زمینی، هوایی و دریایی را به محسن رضایی، فرمانده وقت کل سپاه ابلاغ کرد. بدین ترتیب، «موسی رفان» که یک مهندس برق بود، به عنوان نخستین فرمانده نیروی هوایی سپاه منصوب می‌شود و این نیرو، فعالیت خود را با چند هواپیمای کوچک در گوشه‌ای از فرودگاه مهرآباد تهران آغاز می‌کند. موسی رفان تا اردیبهشت سال ۱۳۶۹ در این سمت می‌ماند و پس از او به ترتیب حسین دهقان، محمدحسین جلالی، محمدباقر قالیباف، احمد کاظمی، محمدرضا زاهدی، حسین سلامی و امیرعلی حاجی‌زاده به فرماندهی این نیرو منصوب می‌شوند.

امیرعلی حاجی‌زاده (سمت راست) در کنار حسین سلامی (سمت چپ)

در سال ۱۳۸۸ و با تصمیم شخص علی خامنه‌ای، با اضافه شدن بخش «فضا» دایره فعالیت نیروی هوایی سپاه گسترده‌تر شد و نام آن نیز به نیروی «هوا-فضا» تغییر یافت. فعالیت‌های موشکی جمهوری اسلامی در همین نیرو انجام می‌شود.

سردار تهدیدها؛ «گوشت زیر دندان ما هستند»

عمده شهرت داخلی و بویژه بین‌المللی سردار حاجی‌زاده به دلیل تهدیدها و رجزخوانی‌های شدید او مشخصاً علیه آمریکا و اسرائیل است، آنچنانکه گاه این رجزخوانی‌ها تا آستانه دعوت به حمله نظامی به ایران پیش می‌رود. از جمله، او در آذرماه سال ۱۳۹۷ شماری از پایگاه‌های آمریکا در منطقه همچون العدید و ظفره و قندهار را «گوشت زیر دندان» جمهوری اسلامی نامید: «تکان بخورند آنها را می‌زنیم». وی همچنین افزود که «ناو هواپیمابر آمریکایی با ۴۰ تا ۵۰ جنگنده و شش هزار نیرو یک سیبل برای ما است». حاجی‌زاده پیشتر نیز گفته بود که «غرق کردن و از کار انداختن ناو هواپیمابر آمریکایی بسیار راحت است».

فرمانده هوا فضای سپاه بعد از سرنگونی پهپاد آمریکا در ۳۰ خرداد و در نتیجه، نگرانی روزافزون نسبت به آغاز جنگ احتمالی میان تهران و واشینگتن، بار دیگر بر صدر خبرها نشست و با تأکید بر اینکه «سپاه در سرنگونی پهپاد جاسوسی به وظیفه‌اش عمل کرد» گفت که «نه آمریکا و نه هیچ کشور دیگری جرات حمله به خاک ایران را ندارد».

تهدیدهای این سردار سپاه البته آشکارا خارج از دایره واژگان سیاسی مرسوم است و به قلمرو ناسزا می‌رسد؛ عبارت مورد علاقه او نیز «غلط کردن» است: «[مقامات آمریکایی] غلط کردند و بدانند که توسعه موشکی ما چند برابر شده است»؛ «تا روزی که ما وحدت داریم نمی‌توانند غلطی بکنند»؛ «رزمایش‌های ما در ۲ سال اخیر رسانه‌ای نشده بود و شاید قدری آمریکایی‌ها را پر رو کرده است»؛ «آمریکا برای دیگران کدخداست، برای ما هیچ است».

این سردار تندروی سپاه شدیدترین تهدیدها را علیه موجودیت اسرائیل ابراز می‌کند و حتی برای این موضوع، «قول» می‌دهد: «بنده قول می‌دهم موشک‌هایی که بخواهد رژیم صهیونیستی را بزند، این کار را خواهد کرد»؛ «اگر اتفاقی رخ دهد، حال و روز صهیونیست‌ها دیدنی خواهد بود». در اسفندماه سال ۱۳۹۴ نیروی هوافضای سپاه طی یک رزمایش موشکی با شلیک ۲ فروند موشک «قدرH » از ارتفاعات البرز شرقی، مناطقی را در فاصله ۱۴۰۰ کیلومتری در سواحل مکران در حاشیه دریای عمان هدف قرار داد.

مهم‌تر از ویژگی‌های این موشک با وزن ۱۷ تُن، طول ۱۶ متر، قطر ۱.۲۵ متر و دارای سرجنگی جداشونده، جمله‌ای از روح‌الله خمینی بود که به زبان عبری برروی آن حک شده بود: «اسرائیل باید از صفحه روزگار محو شود». این موضوع نیز ابتکار تیم سردار حاجی‌زاده بود: «نوشته به زبان عبری موشک، سلیقه بچه‌های ما است» چرا که به ادعای وی، این جمله «در قلب ملت ایران حک شده است».

یکی از پر سر و صداترین برنامه‌های هوافضای سپاه، احداث شهرهای موشکی در عمق ۵۰۰ متری است. پیشینه شهرهای موشکی به سال ۱۳۶۳ در اوج جنگ ایران و عراق باز می‌گردد که در آن زمان، شماری موشک (به روایتی بین ۲۰ تا ۳۰ فروند) از لیبی به ایران وارد شد. در همان زمان، حفاری نخستین تونل موشکی در «کرمانشاه» آغاز شد و این تونل، سنگ بنای تشکیل شهرهای موشکی در سراسر ایران به شمار می‌رود. حاجی‌زاده در پاسخ به پرسشی درباره تعداد این شهرها می‌گوید: «در کل جغرافیای ایران، ما از این شهرها داریم؛ هرجا که کوه هست؛ بالاخره ما هم البرز را داریم، هم زاگرس را». این شهرهای موشکی، برخلاف تصور معمول، نه «زیرِ زمین» بلکه «زیرِ کوه‌ها» احداث شده‌اند. با این حال، میزان تولید موشک از گنجایش این شهرهای پنهانی فراتر رفته است به گونه‌ای که در حال حاضر، بسیاری از این موشک‌ها در شهرهای موشکی سپاه، «به صورت دوطبقه انبار شده‌اند». به گفته این سردار سپاه، «درصدی» از این موشک‌ها، همواره به حالت «عمود»، «سوخت‌زده» و «آماده شلیک» هستند.

شهرک موشکی زیرزمینی سپاه پاسداران

او اما به چه پشتوانه‌ای اینچنین دست و زبانش برای انواع تهدیدها باز است؟

مجیزگوی مقام معظم؛ «باید با جان و دل از ایشان تبعیت کنیم»

امیرعلی حاجی‌زاده از جمله فرماندهان مورد اعتماد شخص علی خامنه‌ای است؛ البته به این جمله باید «فعلاً» را نیز اضافه کرد چون پیشتر نیز بسیاری دیگر، محبوب مقام عظمای ولایت بودند و نظرشان به یکدیگر نزدیک، اما در کوتاه زمانی از چشم افتادند؛ رانده شدند و حتی ساکن اوین. این فرمانده سپاه یکی از مجیزگوترین مقام‌های نظامی در جمهوری اسلامی است به طوری که می‌گوید «راه حل مشکلات کشور، فقط و فقط تبعیت از رهبری است». چنانکه از مصاحبه‌هایش به نظر می‌رسد، در بازه‌های زمانی مشخص و متناوبی به دیدار علی خامنه‌ای می‌رود و درباره تحولات موشکی سپاه، گزارش می‌دهد.

گفتار و ادبیات حاجی‌زاده نیز بسیار شبیه دایره لغات همیشگی رهبر جمهوری اسلامی است و از این رو، پیوسته از ضرورت و فواید «حرکت انقلابی» می‌گوید؛ جوانان را به «آتش به اختیار» بودن تشویق می‌کند؛ مرتبا بر مفاهیمی همچون «بصیرت‌افزایی»، «دشمن» و ضرورت «دشمن‌شناسی» تأکید می‌کند و حتی وارد قلمرو فانتزی می‌شود: «اگر امروز شهدا اجازه داشته باشند که چند توصیه به ما داشته باشند، قطعاً یکی از توصیه‌های مهم این بزرگان، موضوع دشمن‌شناسی است».

«شهادت‌طلبی» نیز از جمله موضوع‌های مورد علاقه این عضوبلندپایه سپاه است و ادعا می‌کند «بیشترین فشار» را از جانب «جوانان شهادت‌طلب» احساس می‌کند به طوری که حتی خانمی اصرار می‌کند که همسرش به سوریه اعزام شود: «جوانان دور من را می‌گیرند و می‌گویند که ما را بفرست سوریه. جوان، پدر و مادرش را واسطه کرده یا خانمی زنگ زده که من راضی هستم همسرم برود سوریه».

او «دشمن‌شناسی» و «راهبری» علی خامنه‌ای را «بی‌نظیر» و «الهی» توصیف می‌کند و نتیجه می‌گیرد که «پس باید با جان و دل از ایشان تبعیت کنیم؛ نباید دستمان را از دست ایشان خارج کنیم». حاجی‌زاده همچنین از علی خامنه‌ای به عنوان «پایه‌گذار صنعت موشکی کشور» یاد می‌کند چراکه به روایت وی، تاریخچه ساخت موشک به سال‌های جنگ ایران و عراق و دوران ریاست جمهوری خامنه‌ای باز می‌گردد.

امیرعلی حاجی‌زاده (سمت راست) در دیدار فرماندهان و مسئولان سپاه پاسداران با آیت‌الله خامنه‌ای

درجه بالای او در سپاه پاسداران و همچنین نزدیکی به بیت رهبری، عملا سردار حاجی‌زاده را به یکی از اعضای اصلی آشیانه قدرت در جمهوری اسلامی تبدیل کرده و از این رو، جای تعجب نیست که برای دولت، تره هم خورد نمی‌کند. بارها صراحتاً گفته که برای «حرکت انقلابی» خود و سایر همکارانش در سپاه، «منتظر بودجه» نمانده‌اند؛ و در اظهارنظری که صریح‌تر از آن ممکن نیست، می‌گوید که اساساً «کلید موشک‌ها دست دولت نیست» چون «دولت در آزمایش دولت‌ها دخالتی ندارد» و از این رو «انجام تست‌های موشکی در حوزه دولت نیست».

او در این زمینه، حتی رأی‌دهندگان به حسن روحانی را نیز ملامت می‌کند چرا که از نظر وی، «بخشی از این مدیران حاصل انتخاب‌های مردم هستند. مدیری که رأی مردم را به دست می‌آورد، چرا در تریبون رسمی کشور از آمریکا حمایت می‌کند؟»

این نام را فراموش نکنید

سردار حاجی‌زاده صراحتاً می‌گوید که مدت‌هاست نیروی نهفته در وی و همکارانش تنها با آغاز یک جنگ آرام می‌گیرد: «خیلی وقت است انرژی نهفته‌ای وجود دارد که علاقه‌مندیم آن را خرج کنیم و دشمنان اسلام و مسلمین را برای همیشه به زباله‌دان تاریخ بفرستیم».

اگر روزی سرانجام تلاش‌های این سرداران به نتیجه رسید و (خدای ناخواسته) جنگی خانه‌مان‌سوز آغاز شد، نام او را به عنوان «یکی از مسببان اصلی» ویران‌تر شدن ایران به خاطر بیاورید: «سردار امیرعلی حاجی‌زاده»؛ همو که خودش «فقط برای دو هفته» راضی شد تا فرزندش به عنوان مدافع حرم عازم سوریه شود.

نظرات طرح شده در این یادداشت، الزاماً بازتاب دیدگاه رادیوفردا نیست.