بهمن باستاني: (راديو فردا): دومين دوره شوراهاي اسلامي شهر و روستا نهم ارديبهشت ماه رسما آغاز به كار مي‌كند. سه روز پيش از آغاز عملي اين دوره در مراسمي كه به اين مناسبت در تهران برگزار شد رهبر جمهوري اسلامي ايران پيام داد و اعضاي شورا را به انجام وظيفه فراخواند و رئيس جمهوري اسلامي نيز سخنراني كرد. آقاي خاتمي شوراها را از دخالت در سياست منع كرد و گفت كار شوراها سياسي نيست. او تاكيد كرد كه دولت به اين شوراها بسيار اميد دارد زيرا هسته هاي مردم‌سالاري ديني هستند. تاكيد محمد خاتمي بر نقش و تاثير شوراهاي شهر روستا پيشتر به ويژه با انحلال شوراي شهر پايتخت، سخت مورد پرسش گسترده قرار گرفته بود.
اعضاي شوراي منحل شده شهر تهران گفتند كه با توجه به اينكه شوراهاي اسلامي تنها تجسم عيني شعارهاي اصلاح‌طلبانه دولت محمد خاتمي بوده است، انحلال شوراي پايتخت ضربه‌اي جدي است به اين دولت. انتخابات دومين دوره شهر و روستا در محله‌هاي كم‌تردد اخذ راي برگزار شد و بويژه در تهران اعلام شد كه حدود 8 درصد و به گفته آرش قويدل در تهران كمتر از 5 درصد از واجدين شرايط پاي صندوق‌ها رفتند.
آرش قويدل (تهران): فقط در تهراني كه حداقل واجدين شرايط براي راي دادن 5 مليون نفر بود، فقط صدهزار نفر پاي صندوقهاي راي آمدند و همان نمايندگاني كه هميشه با نام اصلاحات و طرفداري دولت خاتمي به راحتي مي‌توانستند راي بياورند، اينبار ديديم كه نتايج انتخابات براي آنها بسيار كم فروغ بود.
ب ب: اين خلوتي حوزه‌هاي راي در تهران قطعا نمادي از عدم استقبال مردم در سراسر كشور و سرخوردگي مردم از نخستين دوره شوراهاي اسلامي شهر و روستا در سراسر كشور بوده است. محمد خاتمي رئيس جمهوري اسلامي در سخنراني روز ششم ارديبهشت مي‌گويد در تهران به دليل حساسيت و اهميت ويژه شهري هر مسئله اي كه رخ مي‌دهد مثل اين است كه در كل ايران اين اتفاق رخ داده است. تامين دادن وضعيت پايتخت به ديگر نقاط ايران البته تنها تئوري و نظريه نيست. در مشهد بطور مثال كه از بزرگترين و مهمترين شهرهاي ايران است به گفته محمد صادق جوادي حصار نامزد اين دوره شوراها كمتر از 25 درصد واجدين شرايط راي دادند.
محمد صادق جوادي‌حصار (مشهد): مردم با اين رفتارشان نشان دادند كه خيلي به شوراها اميدي ندارند و متاسفانه خيلي آنها را جدي نمي گيرند. همين عدم حضور گسترده خصوصا در شهرهاي بزرگ حكايت از اين دارد كه مردم به دلايل زيادي در شوراها شركت نكردند. يكي ازاين دلايل مي‌تواند همين عدم جديت شوراها باشد و تصوري كه شوراها نمي توانند در ساختار موجود كاري بكنند.
ب ب: اصولا شوراها چقدر قدرت دارند؟ حالا فرض كنيم كه در شرايط مطلوب قرار گيرند. چقدر براي كار كردن قدرت دارند؟
محمد صادق جوادي‌حصار: آنها مي‌توانند در شهرهاي بزرگ، مركز بخشها و روستاها براي ساماندهي امور شهري خودشان همچنين ساماندهي امور اجتماعي و سياسي خودشان تا آنجا كه به تصميمات منطقه اي برمي گردد تصميم سازي كنند. در قانون نهادهاي كنترلي براي شوراها پيش بيني شده. از جمله مصوبات شوراها بايد به تاييد وزارت كشور برسد. يعني آن بخشي كه به اجرا بر مي‌گردد بايد مغايرت قانوني با ساختار اجرايي و قانوني كشور نداشته باشد. اما در تخصيص اعتبارات و بودجه و عوارضي كه براي ساختمانها و كارهاي شهري مي‌بستند، اينها اختيارات خيلي خوبي داشتند و در نظامات شهري خيلي تصميمات جامعي را مي‌توانستند بگيرند و هنوز هم مي‌توانند.
ب ب: يعني درواقع مجموعه كارهايي را كه به شهرداري‌ها مربوط است و شهرداري‌ها مجري تصميمات شوراها مي‌شوند دراين چهارچوب‌هايي كه صحبت مي‌كنيم.
محمدصادق جوادي‌حصار: بله دقيقا در اين حوزه شهردار در حقيقت مدير عامل يك هيئت مديره اي است كه شوراي شهر تلقي ميشود. ولي شوراهاي شهر در روح كلي كه پيش بيني شده فراتر از حوزه شهرداري است. شهرداري يكي از زيرمجموعه هايي است كه شورا مي‌تواند براي آن تصميم گيري كند و در نهايت مي‌توانيم بگوييم كه شورا در روح كلي خودش هماهنگ كننده تمام نظامات شهري است. مسائلي كه به حقوق شهروندان، بهبود وضعيت زندگي شهري و به تصميماتي كه به آسايش و رفاه و امنيت خاطر شهروندان منجر ميشود برمي گردد و مي‌تواند در اين حوزه ها تصميم گيري كند.
ب ب: آقاي جوادي حصار شما در صحبتهايتان اشاره كرديد به اينكه مردم بسيار كم در انتخابات شركت كردند و اين واقعيت در آمارها هم اعلام شد. حدود 40 روز پيش از اين هنگام انتخابات شوراهاي شهر وروستا در سراسر ايران. چند درصد مردم مشهد در اين انتخابات شركت كردند و مي‌خواهيم ببينيم كه نتايج اين انتخابات در تهران محصول چند درصد مردم شهر مشهد است؟
محمد صادق جوادي‌حصار: مشهد با جمعيتي كه دارد و افرادي كه مي‌توانند راي دهند، 22 تا 25 مردم در اين انتخابات شركت كردند.
ب ب: ذكر دلايل حضور ضعيف مردم در دومين دوره انتخابات شوراها كه مهمترين آن رويگرداني از عملكرد ضعيف شوراهاي شهر و روستا در دوره نخست بوده، طي چند هفته گذشته مكرر شده اما با همين شمار راي دهندگان چرا اصلاح طلبان اكنون در مسند شوراها ننشسته اند؟ با توجه به اينكه شواهد آشكارا نشان مي‌دهد كه در نهادهاي انتخابي اصلاح طلبان جمهوري اسلامي دست كاملا بالا را نسبت به رقيبان محافظه كار خود دارند. محمد صادق جوادي حصار معتقد است كه آشفتگي جناح اصلاح طلب در تبليغات و سازمان نيافتگي يكپارچه از عوامل مهم شكست اين جناح بوده است.
محمد صادق جوادي‌حصار: جمعيتي كه در طيف نيروهاي اصلاح طلب جاي مي‌گرفتند و مي‌توانستند بين كانديداهاي موجود به امثالي مثل ماها راي بدهند، اينها عمدتا در انتخابات شركت نكردند. نيروهاي مجموعه هاي اصلاح طلب در اين مرحله خيلي متفرق عمل مي‌كردند. ليستهاي چندگانه اي در مشهد منتشر شد. يك عدم اتفاق و عدم انسجام در ميان نيروهاي اصلاح طلب كاملا خودش را نشان مي‌داد و بر خلاف آن در نيروهاي جناح مقابل تقريبا وحدت رويه كاملي بود.
ب ب: بر خلاف محمد صادق جوادي حصار، آرش قويدل، روزنامه نگار مي‌گويد در تهران بخت براي اعضاي برگزيده اين دوره شوراها هيچ تبليغ جدي صورت نگرفت و پوستر اصلاح طلب هم دست كم مثلا در كنار پوستر كارگزاران در سطح شهر به چشم مي‌خورد.
آرش قويدل: اين انجمن سازندگان ايران كه راي آوردند، من خيلي به پوسترها در خيابانها و تبليغات و ميتينگها دقت مي‌كردم. كمترين فعاليت را اين انجمن براي تبليغات انجام داد. يعني پوسترها و عكسهاي آنها و تبليغاتشان در جرايد بسيار كمرنگتر از ساير افراد مي‌ديديد. برفرض كارگزاراني كه با استفاده از نام كرباسچي مي‌خواستند راي بياورند، امثال آقاي قبه يا آقاي آشوري كه ايشان عضو علي البدل شدند و تنها كسي بودند كه يك چنين رايي را آوردند، اين افرادي كه در تهران راي آوردند كمترين حضور در تبليغات را داشتند.
ب ب: اما به گفته اين دو روزنامه نگار در تهران و مشهد از مهمترين دلايل نشستن محافظه كاران بر مسند دومي دوره شوراي اسلامي شهر و روستا تقلبهايي بوده كه صورت گرفته.
آرش قويدل: در دروز انتخابات گزارشاتي مطرح شد كه در هيچ يك از جرايد اعلام نشد و در تلكس هم نرفت. اما اين گزارش صحت داشت. در روز انتخابات، روز جمعه تا 12 ظهر شاهد خلوت بودن خيلي چشمگير حوزه هاي انتخاباتي تهران بوديم، ظاهرا اين فكر به سر افراد افتاد كه حالا بيايند و راي را به طرف خودشون بكشند و بتوانند با يك راي اندكي هم كه شده آن افراد مورد نظر را وارد كنند. اين مسئله زماني افشا شده كه برگه هاي دست نوشته، نه حتي چاپ شده و تايپي بلكه برگه هاي دست نوشته افراديكه راي آوردند در حوزه هاي بسيج و مقرهاي سپاه پيدا شده.
ب ب: يعني اين برگه هاي دست نوشته توزيع شده بوده بين كساني كه آمده بودند راي بدهند تا از روي اينها روي برگه هاي راي كپي كنند؟
آرش قويدل: بله دقيقا همينطور بوده ولي اين مسئله از قبل طراحي نشده بوده. چون اولا يك برنامه ريزي مي‌كردند كه يك چنين اثراتي كه مي‌ماند سريعا پاكسازي شود و مسئله دوم اينكه حداقل يك تايپي صورت مي‌گرفت كه بشود آنرا تكثير كرد. اينها همه بصورت دست نوشته بوده. كليه كساني كه راي آوردند اساميشان در اين برگه هاي دست نوشته بوده و بعدها پيدا شده. بعضي از روزنامه ها هم سعي كردند اين مسئله را به چاپ برسانند ولي شديدا با اين مسئله مخالفت شد چون كل انتخابات را زير سئوال مي‌برد.
ب ب: بر خلاف آرش قويدل روزنامه نگار در تهران، جوادي حصار مي‌گويد تقلبات در مشهد كه اين شوراها را تشكيل نشده به آستانه انحلال برد هدايت شده بوده است.
جوادي حصار: عمليات روز انتخابات بود كه خيلي در انتخابات در مشهد تمام شاهدان عيني اين را در مشهد گواهي كردند و مي‌كنند كه ليست راستي از كساني كه در انتخابات شركت كرده بودند در حوزه هاي اخذ راي تبليغ شد و در روز انتخابات خلاف قانون بود. بسياري از اين ليستها پخش شد و خيلي كوچك نوشته شده بود، دست افرادي كه حتي اين افراد قدرت تشخيص نداشتند ولي آمده بودند راي بدهند به هر دليلي و اين ليستهاي كوچك را به آنها مي‌دادند و آنها هم كپي مي‌كردند و كاملا مشخص بود كه يك سوم افرادي كه به آنها راي داده بودند به يك ليست راي داده بودند و اين نشان مي‌داد كه رفتاري هدايت شده بود ه است.
ب ب: چرا رسما شما در هيچ جايي شكايت نكرديد؟
جوادي حصار: شكايات خيلي زيادي شد هم در فرمانداري مشهد و كانديداي زيادي به اين مورد شكايت كردند. حتي هيئت نظارت مشهد در گزارشي كه براي هيئت نظارت استان داد به اين مسئله تصريح كرد كه تخلفات زيادي در انتخابات مشهد رخ داده و حتي انتخابات مشهد تا آستانه ابطال هم رفت و رفت به مرحله اي كه هيئت نظارت استان از خراسان پيشنهاد ابطال انتخابات مشهد را به تهران داد.
ب ب : اين پيشنهاد مورد اشاره محمد صادق جوادي حصار و نامزد نمايندگي دومين دوره شوراي اسلامي شهر مشهد مورد توافق كارد هيئت مركزي انتخابات قرار نگرفت و اين هيئت دلايل را براي ابطال نتايج انتخابات مشهد كافي ندانست. اما جدا از مشهد در چند شهر ديگر اعتراضها و شكايتها به ابطال نتايج انتخابات انجاميد. هرچند مسئولان حكومت گفته اند كه انتخابات اين دوره نسبت به دوره نخست با آرامش بسيار بيشتر و با اشكال بسيار كمتري انجام شده است. در پايتخت اعضاي دومين شوراي شهر كه محافظه كاران يا به اصطلاح اصولگرايان جمهوري اسلامي حامي آنند گفته اند كه از سياسي كاري پرهيز خواهند كرد تا بتوانند به اصول شهري برسند. از جمله اموري كه تكليف آنرا همين شورا بايد مشخص كند مسئوليت پرتيراژترين روزنامه پايتخت است، همشهري. در يك ماه گذشته زمزمه هاي بسياري در پيوند با تغيير مسئوليت اين روزنامه در محافل سياسي و مطبوعاتي تهران جريان داشته است. مسئولان اين روزنامه اغلب وابسته به حزب كارگزاران سازندگي هستند. تغييرات نهادهاي زيرمجموعه شهرداري تهران را هم دربر خواهد گرفت از جمله سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران كه مسئول آن محمد علي زند روحاني است كه محافظه كاران جمهوري اسلامي هيچ تمايلي به حفظ او در اين سمت ندارند. همه فرهنگسراهاي كوچك زير نظر سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران است. و نكته ديگري هم كه مي‌تواند شوراي شهر اين دوره را هم با تنش روبرو كند مسئله تراكم و خانه سازيهاي پرسود سوداگران مالي است. مسئله اي كه بن بست تصميم گيري درباره آن يكي از دلايل اصلي انحلال نخستين دوره شوراي شهر تهران بود. دومين دوره شوراهاي اسلامي شهر و روستا نهم ارديبهشت ماه رسما آغاز به كار مي‌كند. سه روز پيش از آغاز عملي اين دوره در مراسمي كه به اين مناسبت در تهران برگزار شد رهبر جمهوري اسلامي پيامي فرستاد، و اعضاي شورا را به انجام وظيفه فراخواند و حجت الاسلام محمد خاتمي، رئيس جمهوري اسلامي نيز شوراها را از دخالت در سياست منع كرد. آرش قويدل، روزنامه نگار در تهران، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد كمتر از 5 درصد از واجدين شرايط پاي صندوق‌ها رفتند و نتايج انتخابات براي اصلاح طلبان كم فروغ بود. محمد صادق جوادي‌حصار، روزنامه نگار و نامزد انتخابات در مشهد در مصاحبه با راديوفردا مي گويد مردم با عدم استقبال از انتخابات، نشان دادند كه خيلي به شوراها اميدي ندارند. شوراي شهر تهران با تصميم در باره برنامه هاي فرهنگي و انتشاراتي شهرداري تهران، از جمله مديريت روزنامه همشهري روبرو است.
