معصومه ابتکار: تخریب سد گتوند در انتظار تایید نهایی است

معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفظ محیط زیست ایران

به گفته رئیس سازمان حفظ محیط زیست ایران،‌ تخریب سد گتوند که یکی از بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین سدهای ایران است، در انتظار تایید نهایی و ارزیابی کامل زیست‌محیطی است. این سد بر روی رود کارون واقع شده است.

معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفظ محیط زیست ایران و معاون حسن روحانی، شنبه ۱۶ خرداد در نشست خبری که به مناسبت هفته محیط زیست در محل خبرگزاری ایسنا برگزار شد،‌ درباره اینکه آیا دولت برای تخریب سد گتوند برنامه‌ای دارد، گفت: «کارگروه خاصی با مسئولیت رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تشکیل شده و مشغول بررسی موضوع است؛ از نظر ما آب‌گیری این سد به صلاح نبود و اگر قرار باشد هرگونه دخل و تصرفی صورت بگیرد باید تاییدیه سازمان دریافت شده باشد.»

معاون رییس جمهور در پاسخ به اینکه شما ۱۰ سال گذشته مجوز احداث سد گتوند را صادر کرده‌اید، اعلام کرد: «مجوز احداث سد شرایطی داشته که رعایت نشده است؛ بعدها هم مخالفت شد اما علی‌رغم مخالفت‌ها آب‌گیری از این سد انجام شد.»

سد گتوند علیا یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران است که بر روی رودخانه کارون در جنوب غربی ایران ساخته شده است.

سد گتوند بلندترین سد خاکی ایران است و دریاچه این سد نیز دومین دریاچه مصنوعی بزرگ کشور پس از کرخه است.

با ساخت این سد در سال ۱۳۷۶ هزاران روستایی آواره شده و آثار متعدد اشکانی نیز نابود شد.

احداث و آب‌گیری این سد، ‌به گفته برخی کارشناسان، معضلات زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی متعددی را نیز برای استان خوزستان به همراه داشته است.

در همین رابطه اسماعیل کهرم،‌ کارشناس محیط زیست در تهران،‌ پیش از این به رادیو فردا گفته بود که «سد گتوند موجب شوری آب کارون شده است... احداث این سد بسیاری از زمین‌های کشاورزی در استان خوزستان را بدون استفاده و نابود کرد.»

در همین رابطه،‌ حسین فاضلی، مدیر کمیته کنفرانس ملی رودخانه کارون ۲۸ اردیبهشت امسال به خبرگزاری مهر گفت: «تذکر بعضی از نمایندگان مجلس به وزیر نیرو در ارتباط با معضلات سد گتوند، تاکید رئیس دیوان محاسبات کشور مبنی بر پاسخ‌گویی به مشکلات این سد، نابودی کشاورزی استان خوزستان و لم‌یزرع کردن زمین‌های آن در طولانی‌مدت، نتوانسته است تاثیری در قبول شوری سد گتوند و به مخاطره انداختن زندگی مردم در ذهن متولیان این سد ایجاد کند.»

از سوی دیگر، کیخسرو چنگلوایی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان نیز معتقد است که احداث سد گتوند «باعث شور شدن آب رودخانه کارون شده»
که تداوم این مسئله، سبب «نابودی کشاورزی منطقه» خواهد شد.

گرد و غبار علت ناسالمی هوای تهران است نه خودرو و سوخت

بخش دیگری از سخنان رئیس سازمان حفظ محیط زیست ایران، ‌به آلودگی هوای تهران اختصاص داشت.

خانم ابتکار با اشاره به روزهای پاک سال گذشته و سال جاری گفت: «سال گذشته از نظر وضعیت هوا نسبت به سال قبل از آن، وضعیت بهتری داشتیم و موقعیت هشدار و اضطرار نداشتیم؛ براساس آمار سازمان محیط زیست در ۴۴ روز و براساس آمار شهرداری تهران ۵۰ روز هوا سالم و پاک بود.»

به گفته معاون رئیس جمهور ایران، «غبار» علت ناسالمی هوای تهران بوده است و نه «خودرو و سوخت».

معصومه ابتکار دراین‌باره اعلام کرد: «این صحبت به این معنی نیست که مشکل آلودگی خودرو و سوخت حل شده و ما همچنان از خطوط تولید خودرو و تولید بنزین بازرسی می‌کنیم و در جهت کاهش آلودگی هوا در کلان‌شهرهای کشور برنامه‌هایی داریم و از توسعه حمل و نقل عمومی در این شهرها حمایت می‌کنیم.»

معاون رئیس جمهور همچنین درباره ریزگردهایی که از عراق به ایران وارد می‌شوند، ‌گفت: «متاسفانه اجرای طرح‌های مربوط به گرد و غبار با همکاری عراق فعلا متوقف شده است؛ البته در سفر رئیس جمهور عراق به ایران این موضوع نیز مطرح شد و این کشور برای همکاری اعلام آمادگی کرد، اما شرایط امنیتی عراق آنقدر بد است که به نظر می‌آید موفق به اجرای این توافق نشوند.»

خانم ابتکار در ادامه با تاکید بر ضرورت مقاوم‌سازی شهرها در مقابل طوفان‌های گرد و غبار اعلام کرد:‌ «لازم است فضاهای عمومی فیلتر کافی داشته باشند تا بتوانند هوا را تصفیه کنند؛ علاوه بر آن در خانه‌ها از پنجره‌های دوجداره استفاده شود و آموزش‌ها و هشدارهای لازم به مردم داده شود. اورژانس هم باید آمادگی کافی در این زمینه داشته باشد.»

گردشگران، ‌عامل آتش‌سوزی جنگل‌های ایلام

معصومه ابتکار در بخش دیگری از این نشست خبری،‌ به ماجرای آتش‌سوزی اخیر در جنگل‌های ایلام اشاره کرد.

او در این‌باره گفت: «علت عمده آتش‌سوزی جنگل‌های ایلام روشن کردن آتش از سوی گردشگران در فضای باز، علی‌رغم هشدارهای ارائه شده بود که با توجه به سرعت باد و گرمای هوا آتش گسترش یافت.»

به گفته خانم ابتکار،‌ این آتش‌سوزی پس از «۲۰ ساعت عملیات سنگین»،‌ عصر روز گذشته شانزدهم خرداد مهار شده است؛ همچنین برای مهار آتش جنگل‌های ایلام، بالگرد هم به منطقه اعزام شد بود که با توجه به «شدت وزش باد» نتوانست عملکرد موثری داشته باشد.

در اثر آتش‌سوزی هفته گذشته در ایلام،‌ حدود ۱۰۰ هکتار از جنگل‌های این منطقه از بین رفت.