کریستال سرخ، نماد تازه امدادرسانان جهان

  • کیوان حسینی

نمادهایی که هم اکنون در فدراسیون جهانی صلیب سرخ و هلال احمر به رسمیت شناخته شده اند.

سرانجام بعد از گذشت ۴۹ سال از مجادله اسراييل و فدراسيون بين المللی صليب سرخ و هلال احمر جهانی، روز يکشنبه، چهاردهم ژانويه، اين فدراسيون، نمادی جديد را برای استفاده در اسراييل و سایر کشورهای جهان به رسميت شناخت.

اين آرم تازه، «کريستال سرخ» ناميده می شود و از روز يکشنبه می تواند به عنوان آرم رسمی اين فدراسيون در اسراييل به کار رود.

از زمان تشکيل دولت اسراييل تا امروز، سازمان اورژانس ملی اسراييل از آرم سرخ رنگ ستاره داوود، به جای آرم های صليب سرخ و هلال احمر (هلال سرخ) بهره می برد.

با تصميم روز يکشنبه فدراسيون جهانی صليب سرخ و هلال احمر، تعداد نمادهای رسمی اين فدراسيون به چهار عدد رسيد چرا که اين فدراسيون کماکان نماد «شير و خورشيد سرخ» را نيز، تنها برای استفاده در ايران به رسميت می شناسد.


مناقشه تاريخی


۱۴۸ سال از آغاز جنبشی برای مصونيت پرستاران و پزشکان در زمان جنگ گذشته است و از روزی که


پس از بحث های طولانی سرانجام، کشورهای عضو اين کميته، صليبی سرخ رنگ را در زمينه سفيد به عنوان آرم خود انتخاب کردند.

اين جنبش، مسير جهانی شدن را آغاز کرد، همزمان مناقشه بر سر آرم آن نيز آغاز شد.


ريشه های مذهبی اين ايده موجب شده بود تا برای ساليان متمادی، بنيانگذاران نخستين سازمان های امدادرسانی، آرم خود را يک صليب سرخ رنگ انتخاب کنند که اشاره مستقيمی به دين مسيحيت داشت.


در هفدهم فوريه سال ۱۸۶۳ ميلادی، پنج عضو کميته ای که بعدها به کميته بين المللی صليب سرخ بدل شد، برای نخستين بار با چالشی برای انتخاب آرمی برای اين تشکيلات رو به رو شدند. بر اساس ايده اوليه، قرار بر اين بود که ارتش های کشورهای در حال جنگ، از تعرض به گروههای امدادرسان خودداری کنند و به همين منظور، آرم امدادرسانان بايد «متحدالشکل» می بود و از فاصله دور نيز به راحتی از سوی سربازان شناسايی می شد.

پس از بحث های طولانی سرانجام، کشورهای عضو اين کميته، صليبی سرخ رنگ را در زمينه سفيد به عنوان آرم خود انتخاب کردند. اين آرم به حاضران در جبهه های جنگ «مصونيت» می بخشيد.



بعد از اينکه ارتش روسيه اين توافق دو جانبه را پذيرفت، برای نخستين بار «هلال احمر» در يک جنگ خونين، ارزشی هم وزن با «صليب سرخ» را پيدا کرد.

هلال اسلامی


در جريان جنگ امپراطوری عثمانی و روسيه، بين سال های ۱۸۷۶ تا ۱۸۷۸ ميلادی، ترک های عثمانی پذيرفتند که به امدادرسانان روسی که آرم صليب سرخ آنها از دور قابل تشخيص است، تيراندازی نکنند. در عوض از روس ها خواستند که در شرايطی مشابه، به امداد رسانان ترک، با آرم يک هلال سرخ رنگ در زمينه سفيد تعرضی نکنند.

دولتمردان امپروطوری عثمانی که سال ها مبلغ جنگ های ميان مسلمانان و مسيحيان بودند، آرم «صليب» را برای خود «ضد اسلامی» تعبير می کردند و بر استفاده از «هلال سرخ» پای می فشردند.

بعد از اينکه ارتش روسيه اين توافق دو جانبه را پذيرفت، برای نخستين بار «هلال احمر» در يک جنگ خونين، ارزشی هم وزن با «صليب سرخ» را پيدا کرد.


حق استفاده از آرم «شير و خورشيد»، به شکل انحصاری به کشور ايران اهدا شد.

ايران، تنها استثنای جهان!


یک دهه بعد از اتمام جنگ جهانی اول، کنفرانس مهم ديپلمات های جهان در سال ۱۹۲۹ ميلادی در شهر ژنو، عرصه بسيار مهمی برای کسانی بود که می کوشيدند از آنچه «فجايع جنگ» می ناميدند، بکاهند.

يکی از موضوعات اصلی اين کنفرانس نيز، مصونيت امدادرسانان در زمان جنگ بود که با توجه به چندين تجربه موفق قبلی، با استقبال اکثر کشورهای جهان رو به رو بود.

کشورهای مصر و ترکيه رسما درخواست کردند که کشورهای اسلامی اجازه داشته باشند، از آرم «هلال احمر» برای گروههای امدادرسان در زمان جنگ استفاده کنند.

کشور ايران نيز رسما در خواست کرد که به جای صليب سرخ و هلال احمر، آرم ويژه خود را داشته باشد: «شير و خورشيد سرخ» که نمادی ملی بود و بر پرچم ايران نيز جای داشت.

اين درخواست ها مباحث گسترده ای را به دنبال داشت و با مخالفت های بسياری نيز رو به رو شد. کشورهای جهان در پايان در برابر درخواست ايران سر تعظيم فرود آوردند اما برای استفاده از هلال احمر، استفاده از اين آرم را به کشورهای مصر و ترکيه محدود کردند و سال ها بعد کشورهای اسلامی دیگر نیز اجازه یافتند تا از هلال احمر استفاده کنند.

البته حق استفاده از آرم «شير و خورشيد»، به شکل انحصاری به کشور ايران اهدا شد.

انقلابی عليه شير و خورشيد

بعد از انقلاب ايران، دولت انقلابی اسلامگرای ايران رسما به فدراسيون جهانی اعلام کرد که ديگر نمی خواهد از حق خود بهره ببرد و به جای «شير و خورشيد سرخ» (که بر مبنای نشانه های ملی انتخاب شده بود و طی يک سده به نمادی ملی بدل شده بود)، چون کشورهای اسلامی از «هلال احمر» استفاده خواهد کرد.

فدراسيون جهانی صليب سرخ و هلال احمر نيز اعلام کرد که استفاده از آرم «شير و خورشيد سرخ» به شکلی انحصاری در اختيار ايران است و اگر نظام سياسی موجود، يعنی جمهوری اسلامی تمايلی به استفاده از اين آرم ندارد، اين حق ملغی نمی شود.

بنا به اعلام اين فدراسيون، دولت ايران در هر زمانی که بخواهد می تواند از آرم «شير و خورشيد سرخ» استفاده کند و تمامی کشورهای عضو فدراسيون «بايد» به اين آرم احترام بگذارند و اين آرم، بار حقوقی کاملا برابر با «صليب سرخ و هلال احمر» دارد.

و سرانجام، چهارمين آرم



«کريستال سرخ» که يک لوزی متساوی الاضلاع است، به عنوان نماد تازه انتخاب شد

در دسامبر سال ۲۰۰۵ ميلادی در جريان کنفرانسی در ژنو، کشورهای عضو فدراسيون جهانی صليب سرخ و هلال احمر، موضوع رسميت بخشيدن به آرمی ديگر را برای امدادرسانان بررسی کردند و به افزوده شدن آرمی تازه، رای مثبت دادند.

برخلاف درخواست قديمی اسراييل برای به رسميت شناخته شدن «ستاره داوود سرخ» در اين فدراسيون، کشورهای عضو تصميم گرفتند که آرمی، بدون اشاره به نمادهای مذهبی را به عنوان آرم جديد معرفی کنند.

بنا به اعلام رسمی در پايان کنفرانس، آرم جديد به تمامی کشورهايی که به دلايل مذهبی، از پذيرش نمادهای مسيحيت و اسلام خودداری کرده اند، اجازه می دهد تا به عضويت کامل فدراسيون در آيند و از مزايای عضويت، «بهره کامل» ببرند.

در سال ۲۰۰۶ ميلادی در جلسات بسيار، بحث ها بر سر چگونگی طرح گرافيکی آرم تازه و نام آن ادامه پيدا کرد. «کريستال سرخ» که يک لوزی متساوی الاضلاع است، به عنوان نماد تازه انتخاب شد و با رای اکثريت اعضا، اين آرم از روز يکشنبه، چهاردهم ژانويه سال ۲۰۰۷، رسميت يافته است.

به بيان ديگر، سرانجام اسراييل نيز رسما به فدراسيون جهانی صليب سرخ و هلال احمر ملحق شد و از اين به بعد، تمامی نظاميانی که به هر شکلی با اسرييل در نبرد هستند موظفند که به خودروهايی که اين آرم بر روی آن نقش بسته است، تيراندازی نکنند.