چندماه پس از وقوع انقلاب ۱۳۵۷ در ايران و به دنبال اجرای سياست های گام به گام حکومت نوپای اسلامی مبنی برای جداسازی زن و مرد در مکان های عمومی، زمزمه هايی نيز به گوش رسيد که به گفته زمامداران آن دوران بر جلوگيری از حضور زنان در مکان های ورزشی مردانه تاکيد داشت.
اين درحالی بود که تا پيش از انقلاب ۵۷ زنان ايران در کنار مردان و در ورزشگاه ها به تماشای انواع رشته های ورزشی همچون فوتبال، سوارکاری و شنا می نشستند.
اما سياست جداسازی اسلامی به ويژه در مکان های ورزشی و تفريحی برای چه انجام می شد؟ واقعيت آنست که اين سياست ها با استناد به ديدگاه های فقهی برخی مراجع تقليد، به ويژه آيت الله خمينی، بنيانگذار جمهوری اسلامی طراحی و اجرا می شد.
ديدگاه هايی که حضور زنان را در مکان های عمومی به ويژه برای شادی و نشاط،خلاف مبانی اسلامی می دانست و هنوز هم در مواردی می داند.
با همين رويکرد، در سراسر دهه ۶۰ خورشيدی و حتی ابتدای دهه ۷۰، تحت تاثير جو سياسی و فرهنگی آن دوران، فضای بسياری از مکان های عمومی در ايران به ويژه ورزشگاه ها به طور کامل مردانه بود.
بارقه های اميد
از ميانه های دهه ۷۰ خورشيدی و پس از گشايش فضای سياسی و اجتماعی در ايران اين موضوع با درخواست زنان و دختران ايرانی برای ديدن بازی های ورزشی مردان به ويژه فوتبال، واليبال و بسکتبال وارد مرحله تازه ای شد.
بطوريکه پس از آن فعالان حقوق زنان پيوسته خواستار آزاد شدن حضور زنان برای تماشای مسابقه های ورزشی مردان در ورزشگاه ها شدند که از جمله اين تلاش ها می‌توان به تلاش برای تماشای بازی فوتبال ايران و آلمان در سال ۱۳۸۳ و همچنين کمپين «دفاع از حق ورود زنان به ورزشگاه‌ها» با شعار «حق زن، نيمی از آزادی» اشاره کرد.
اما موضوع حضور زنان در ورزشگاه‌های ايران به طور جدی از اوايل سال ۷۶ مطرح شد که سازمان تربيت بدنی وقت موضوع را بررسی کرد و در مواردی نيز راه را برای حضور محدود بانوان در ورزشگاه‌های ايران، فراهم کرد.
پس از انقلاب اسلامی، در بازی فينال واليبال نوجوانان آسيا در سال ۱۳۷۷ بود که نخستين حضور رسمی زنان در ورزشگاه‌ها آنهم در سالن سرپوشيده ورزشگاه آزادی اتفاق افتاد.
اما ورزشگاه يکصد هزار نفری آزادی برای نخستين بار پس از انقلاب در بازی ايران و بحرين در مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ بود که حضور زنان را در يک بازی رسمی دوباره به چشم ديد.
به اين ترتيب برای نخستين بار در دولت محمد خاتمی بود گروه محدودی از زنان ايران اجازه يافتند تا برای تماشای بازی تيم ملی فوتبال به ورزشگاه يکصد هزار نفری آزادی بروند.
هرچند که در آن سال ها حضور در سالن های ورزشی سرپوشيده برای آنان به مراتب با دشواری کمتری روبرو بود. همزمان گزارش‌هايی نيز مبنی بر حضور غير مجاز زنان و دختران با پوشش پسرانه در ورزشگاه آزادی تهران نيز منتشر می شد.
به گونه ای که حراست سازمان تربيت بدنی در آن زمان اعلام کرد که در جريان بازی‌های تيم ملی و حتی شهرآورد معروف پايتخت بين استقلال و پرسپوليس مواردی وجود داشته که تعدادی از دخترها با لباس‌های پسرانه وارد ورزشگاه آزادی تهران شدند.
تلاش بی سرانجام
چند سالی وضعيت حضور محدود زنان در برخی مسابقه های ورزشی مردان به شکل محدود و جسته گريخته ادامه داشت تا اينکه در سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‌نژاد، رييس جمهوری پيشين در نامه‌ای به رييس سازمان تربيت بدنی وقت خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‌ها به صورت جدی شد.
به دنبال نامه محمود احمدی نژاد، روحانيون تندرو و برخی مراجع تقليد قم، با ابراز نگرانی از اعطای اين قبيل آزادی ها، با حضور زنان در مکان های ورزشی مردان به شدت مخالفت کردند و آن را غير اسلامی دانستند، دولت احمدی نژاد نيز در عمل نتوانست آن را به اجرا بگذارد و از تصميم خود صرف نظر کرد.
تا اينکه پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی و همزمانی آن با درخشش تيم ملی واليبال ايران در مسابقه های جهانی و انجام اين بازی ها در ورزشگاه دوازده هزار نفری آزادی تهران، بارديگر موضوع حضور زنان در سالن اين ورزشگاه مطرح شد، اما در نهايت و در هفته های اخیر به رغم دستور رييس جمهوری ايران برای بررسی امکان حضور زنان تماشاچی در ورزشگاه ها، نيروی انتظامی جمهوری اسلامی تحت تاثیر دستگاه قضايی از حضور زنان برای تماشای مسابقه های واليبال مردان به بهانه حراست از ارزش های اسلامی جلوگيری کرد و رويای حضور زنان در ورزشگاه ها دوباره رنگ باخت.
امروز زنان ایران در حالی از حضور در ورزشگاه ها برای تماشای بازی مردان حتی در مسابقه های معتبر جهانی محروم هستند که قوانين کنفدراسيون های جهانی ممنوعيت تماشای بازی در ورزشگاه‌ها را برای زنان، تبعيض جنسيتی می داند.
اين درحالی بود که تا پيش از انقلاب ۵۷ زنان ايران در کنار مردان و در ورزشگاه ها به تماشای انواع رشته های ورزشی همچون فوتبال، سوارکاری و شنا می نشستند.
اما سياست جداسازی اسلامی به ويژه در مکان های ورزشی و تفريحی برای چه انجام می شد؟ واقعيت آنست که اين سياست ها با استناد به ديدگاه های فقهی برخی مراجع تقليد، به ويژه آيت الله خمينی، بنيانگذار جمهوری اسلامی طراحی و اجرا می شد.
ديدگاه هايی که حضور زنان را در مکان های عمومی به ويژه برای شادی و نشاط،خلاف مبانی اسلامی می دانست و هنوز هم در مواردی می داند.
با همين رويکرد، در سراسر دهه ۶۰ خورشيدی و حتی ابتدای دهه ۷۰، تحت تاثير جو سياسی و فرهنگی آن دوران، فضای بسياری از مکان های عمومی در ايران به ويژه ورزشگاه ها به طور کامل مردانه بود.
بارقه های اميد
از ميانه های دهه ۷۰ خورشيدی و پس از گشايش فضای سياسی و اجتماعی در ايران اين موضوع با درخواست زنان و دختران ايرانی برای ديدن بازی های ورزشی مردان به ويژه فوتبال، واليبال و بسکتبال وارد مرحله تازه ای شد.
بطوريکه پس از آن فعالان حقوق زنان پيوسته خواستار آزاد شدن حضور زنان برای تماشای مسابقه های ورزشی مردان در ورزشگاه ها شدند که از جمله اين تلاش ها می‌توان به تلاش برای تماشای بازی فوتبال ايران و آلمان در سال ۱۳۸۳ و همچنين کمپين «دفاع از حق ورود زنان به ورزشگاه‌ها» با شعار «حق زن، نيمی از آزادی» اشاره کرد.
اما موضوع حضور زنان در ورزشگاه‌های ايران به طور جدی از اوايل سال ۷۶ مطرح شد که سازمان تربيت بدنی وقت موضوع را بررسی کرد و در مواردی نيز راه را برای حضور محدود بانوان در ورزشگاه‌های ايران، فراهم کرد.
پس از انقلاب اسلامی، در بازی فينال واليبال نوجوانان آسيا در سال ۱۳۷۷ بود که نخستين حضور رسمی زنان در ورزشگاه‌ها آنهم در سالن سرپوشيده ورزشگاه آزادی اتفاق افتاد.
اما ورزشگاه يکصد هزار نفری آزادی برای نخستين بار پس از انقلاب در بازی ايران و بحرين در مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ بود که حضور زنان را در يک بازی رسمی دوباره به چشم ديد.
به اين ترتيب برای نخستين بار در دولت محمد خاتمی بود گروه محدودی از زنان ايران اجازه يافتند تا برای تماشای بازی تيم ملی فوتبال به ورزشگاه يکصد هزار نفری آزادی بروند.
هرچند که در آن سال ها حضور در سالن های ورزشی سرپوشيده برای آنان به مراتب با دشواری کمتری روبرو بود. همزمان گزارش‌هايی نيز مبنی بر حضور غير مجاز زنان و دختران با پوشش پسرانه در ورزشگاه آزادی تهران نيز منتشر می شد.
به گونه ای که حراست سازمان تربيت بدنی در آن زمان اعلام کرد که در جريان بازی‌های تيم ملی و حتی شهرآورد معروف پايتخت بين استقلال و پرسپوليس مواردی وجود داشته که تعدادی از دخترها با لباس‌های پسرانه وارد ورزشگاه آزادی تهران شدند.
تلاش بی سرانجام
چند سالی وضعيت حضور محدود زنان در برخی مسابقه های ورزشی مردان به شکل محدود و جسته گريخته ادامه داشت تا اينکه در سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‌نژاد، رييس جمهوری پيشين در نامه‌ای به رييس سازمان تربيت بدنی وقت خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‌ها به صورت جدی شد.
به دنبال نامه محمود احمدی نژاد، روحانيون تندرو و برخی مراجع تقليد قم، با ابراز نگرانی از اعطای اين قبيل آزادی ها، با حضور زنان در مکان های ورزشی مردان به شدت مخالفت کردند و آن را غير اسلامی دانستند، دولت احمدی نژاد نيز در عمل نتوانست آن را به اجرا بگذارد و از تصميم خود صرف نظر کرد.
تا اينکه پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی و همزمانی آن با درخشش تيم ملی واليبال ايران در مسابقه های جهانی و انجام اين بازی ها در ورزشگاه دوازده هزار نفری آزادی تهران، بارديگر موضوع حضور زنان در سالن اين ورزشگاه مطرح شد، اما در نهايت و در هفته های اخیر به رغم دستور رييس جمهوری ايران برای بررسی امکان حضور زنان تماشاچی در ورزشگاه ها، نيروی انتظامی جمهوری اسلامی تحت تاثیر دستگاه قضايی از حضور زنان برای تماشای مسابقه های واليبال مردان به بهانه حراست از ارزش های اسلامی جلوگيری کرد و رويای حضور زنان در ورزشگاه ها دوباره رنگ باخت.
امروز زنان ایران در حالی از حضور در ورزشگاه ها برای تماشای بازی مردان حتی در مسابقه های معتبر جهانی محروم هستند که قوانين کنفدراسيون های جهانی ممنوعيت تماشای بازی در ورزشگاه‌ها را برای زنان، تبعيض جنسيتی می داند.