مطابق گزارشى كه روز سه شنبه پيرامون توليد نفت خام كشورهاى صادر كننده نفت (اوپك ) در وين انتشار يافت، كشور هاى عضو سازمان ياد شده طى ماه گذشته توليدات روزانه خود را افزايش داده و در نتيجه از مرز سهميه قرار دادى سازمان فراتر رفته اند.
به موجب آمار انتشار يافته، ميزان افزايش توليد روزانه نفت خام اوپك ۷۸ هزار بشكه بوده و در نتيجه توليد مجموع آن به ۲۹.۱۴ ميليون بشكه در روز رسيده است.
ميزان سهميه اوپك براى توليد ۱۱ كشور عضو (بدون در نظر گرفتن سهميه اى براى عراق ) روزانه ۲۴.۸۵ ميليون بشكه در نظر گرفته شده است كه بر اساس آمار انتشار يافته، حجم توليد كشورهاى عضو در ماه قبل به ميزان ۱۷ در صد بيش از سهميه پيش بينى شده بوده است.
بيشترين ميزان افزايش توليد روزانه اوپك متعلق به امارات متحده عربى و نيجريه است. ايران نيز در صورت داشتن امكان فنى، با توجه به سوابق، مايل به توليد بيش از سهميه قراردادى خود بود ولى در حال حاضر ترجيح مي دهد مشكلات كاهش توليد نفت خام خود را در نقاب رعايت سهميه اوپك پنهان نگاه دارد.
مطابق پيش بينى اوپك، ميزان تقاضاى جهانى براى نفت خام در سال ۲۰۱۰، برابر با سال ۲۰۰۹ باقى مانده و در حدود ۸۵.۱۵ ميليون بشكه در روز خواهد بود.
با توجه به بالا بودن ميزان ذخاير استراتژيكى كشور هاى صنعتى ( در حدود ۸۵.۱۵ ميليون بشكه نفت خام) و همچنين افزايش ظرفيت اضافى توليد عربستان و به علاوه حضور فعال عراق در بازارهاى جهانى نفت، انتظار مي رود رقابت براى حفظ بازارهاى صادراتى نزد كشورهاى اوپك در سال جارى افزايش يافته و اين رقابت مانع از افزايش قيمت هاى جهانى نفت نيز شود.
قيمت هر بشكه نفت سبد صادراتى اوپك روز دوشنبه ۱۸ ژانويه ۷۵.۷۹ دلار بود. بر اين اساس پيش بينى مي شود، در صورت حفظ روند جارى، پيش بينى مي شود كه درآمدهاى صادراتى نفت ايران به نسبت نزديكترين رقيب خود يعنى امارات در سال ۲۰۱۰ كاهش بيشترى را نشان دهد.
ايران مدعى است كه پس از عربستان سعودى از نظر حجم ، همچنان دومين كشور بزرگ صادر كننده نفت اوپك به شمار مي رود.
در سال ۲۰۰۸ ميزان صادرات نفت خام ايران اندكى بيش از دو ميليون بشكه در روز و در حدود حجم صادرات امارات بود ولى از لحاظ درآمد مجموع ارزى، ايران با ۸۰ ميليارد ارزش صادرات، در مقايسه با ۱۰۰ ميليارد ارزش صادرات نفت خام امارات در سال ياد شده، ۲۰ ميليارد دلار كمتر از آن كشور درآمد داشت.
در سال گذشته به دليل كاهش قيمت هاى جهانى نفت، درآمد ايران به حدود ۵۵ ميليارد دلار كاهش يافت. پيش بينى مي شود كه در سال جارى صادرات نفت خام ايران كاهش يافته و از نظر حجم و ارزش پشت سر امارات قرار گيرد.
عراق در حال حاضر روزانه ۲.۵ ميليون نفت توليد مي كند. تعهدات سال جارى شركت هاى نفتى غرب، شرق آسيا و روسيه براى سرمايه گذارى و مشاركت در بهره بردارى از نفت عراق به ميزان هشت ميليارد دلار براى سال جارى و تا ۲۰ ميليارد دلار در سه سال آينده پيش بينى شده است.
افزايش توليد نفت عراق مستقيما منجر به افزايش ظرفيت صادرات نفت آن كشور خواهد شد. به اين ترتيب، طى سه سال آينده در حالى كه ايران در بهترين شرايط تنها به حفظ سقف توليد كنونى كمتر از چهار ميليون بشكه در روز قادر خواهد شد، عراق و امارات به ترتيب از لحاظ توليد و صادرات روزانه از ايران جلوتر خواهند رفت.
موانع حفظ بازارهاى صادراتى نفت ايران
مشكل حفظ بازارهاى صادراتى نفت ايران تنها متاثر از افزايش توليد كشورهاى ديگر نيست. افزايش متوسط ده درصد مصرف داخلى در هر سال و در عين حال فقدان سرمايه گذارى لازم و كافى در طرح هاى اكتشاف و بهره بردارى نفت ايران موانع اصلى به شمار مي روند.
مطابق جدول منتشره از سوى اوپك ايران سال گذشته مقام خود را به عنوان دارنده دومين ذخيره بزرگ نفت خام به كشور دوست ونزوئلا واگذار كرد. از نظر ارزش صادرات در اوپك، تا قبل از سال ۲۰۰۸ ايران بعد از عربستان قرار داشت. اين مقام در سال ياد شده به كشور امارات رسيد.
مقام دوم از لحاظ حجم صادرات روزانه نفت خام اوپك نيز به امارات واگذار خواهد شد و در سه سال آينده، عراق، امارات و احتمالا نيجريه ارزش صادراتى نفت خام بيشترى از ايران خواهند داشت.
نماينده دائم ايران در سازمان كشور هاى صادر كننده نفت ( اوپك ) ضمن رد اعتبار جدول رده بندى ذخاير جهانى نفت سازمان اوپك، كه در آن ذخاير در جا و قابل بهره بردارى نفت خام ونزوئلا در رديف دوم جهانى و قبل از ايران قرار گرفته، مدعى شده است كه ارزش كمتر صادرات نفت خام ايران نيز به دليل مرغوبيت نفت صادراتى سبك امارات است.
طى سه سال آينده ميزان مصرف داخلى نفت خام ايران از ميزان صادرات پيشى گرفته و حجم آن در مقايسه با ساير صادر كنندگان به نسبت كاهش خواهد يافت.
در حالى كه كشور عربستان سعودى به منظور افزايش ذخاير شناخته شده نفت خام خود و همچنين افزايش ميزان استحصال از ذخاير در دست بهره بردارى، برنامه سر مايه گذارى نجومى ۴۰۰ ميليارد دلارى را در دست اجرا دارد، ايران براى حفظ وضع موجود در صنعت نفت و توليد جارى نفت خام قادر به انجام سرمايه گذارى كافى نيست.
در صورت ادامه وضع موجود و عدم تغيير در مديريت كلان سياسى ايران و در نتيجه عدم تغيير در مديريت نفت، طى سه سال آينده ايران از لحاظ ذخاير در جا بعد از عربستان، كانادا، ونزوئلا به رده چهارم جهان و از لحاظ توليد روزانه بعد از عربستان سعودى، روسيه، امريكا، چين، عراق و احتمالا كانادا به رده ششم و يا هفتم جهان و از لحاظ صادرات در درون اوپك، بعد از عربستان، امارات، عراق و نيجريه به رده پنجم سقوط خواهد كرد.
در صورت ادامه وضع موجود، طی۱۰ سال آينده ايران به وارد كننده خالص نفت خام تبديل گرديده و به طور كامل از درآمدهاى صادراتى نفت محروم خواهد ماند- همان گونه كه امروز ايران عليرغم در اختيار داشتن دومين ذخيره بزرگ گاز جهان وارد كننده خالص گاز طبيعى به شمار مي رود.
از چند سال پيش به اين سو ايران ناگزير از واردات بنزين، نفت سفيد و گازوئيل بوده است- اين تجربه در مورد صادرات نفت خام نيز تكرار خواهد شد.
در صورت افزايش ظرفيت پالايشگاه ها در داخل، پيش بينى مي شود كه كاهش صادرات نفت خام باز هم سرعت بيشترى بگيرد. بدون در اختيار داشتن درآمدهاى ناشى از صادرات نفتى، و در غيبت ايجاد ظرفيت هاى توليد ملى و صادرات غير نفتى، وضعيت اقتصادى ايران بسيار تيره خواهد شد.
به موجب آمار انتشار يافته، ميزان افزايش توليد روزانه نفت خام اوپك ۷۸ هزار بشكه بوده و در نتيجه توليد مجموع آن به ۲۹.۱۴ ميليون بشكه در روز رسيده است.
ميزان سهميه اوپك براى توليد ۱۱ كشور عضو (بدون در نظر گرفتن سهميه اى براى عراق ) روزانه ۲۴.۸۵ ميليون بشكه در نظر گرفته شده است كه بر اساس آمار انتشار يافته، حجم توليد كشورهاى عضو در ماه قبل به ميزان ۱۷ در صد بيش از سهميه پيش بينى شده بوده است.
بيشترين ميزان افزايش توليد روزانه اوپك متعلق به امارات متحده عربى و نيجريه است. ايران نيز در صورت داشتن امكان فنى، با توجه به سوابق، مايل به توليد بيش از سهميه قراردادى خود بود ولى در حال حاضر ترجيح مي دهد مشكلات كاهش توليد نفت خام خود را در نقاب رعايت سهميه اوپك پنهان نگاه دارد.
مطابق پيش بينى اوپك، ميزان تقاضاى جهانى براى نفت خام در سال ۲۰۱۰، برابر با سال ۲۰۰۹ باقى مانده و در حدود ۸۵.۱۵ ميليون بشكه در روز خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
قيمت هر بشكه نفت سبد صادراتى اوپك روز دوشنبه ۱۸ ژانويه ۷۵.۷۹ دلار بود. بر اين اساس پيش بينى مي شود، در صورت حفظ روند جارى، پيش بينى مي شود كه درآمدهاى صادراتى نفت ايران به نسبت نزديكترين رقيب خود يعنى امارات در سال ۲۰۱۰ كاهش بيشترى را نشان دهد.
ايران مدعى است كه پس از عربستان سعودى از نظر حجم ، همچنان دومين كشور بزرگ صادر كننده نفت اوپك به شمار مي رود.
در سال ۲۰۰۸ ميزان صادرات نفت خام ايران اندكى بيش از دو ميليون بشكه در روز و در حدود حجم صادرات امارات بود ولى از لحاظ درآمد مجموع ارزى، ايران با ۸۰ ميليارد ارزش صادرات، در مقايسه با ۱۰۰ ميليارد ارزش صادرات نفت خام امارات در سال ياد شده، ۲۰ ميليارد دلار كمتر از آن كشور درآمد داشت.
در سال گذشته به دليل كاهش قيمت هاى جهانى نفت، درآمد ايران به حدود ۵۵ ميليارد دلار كاهش يافت. پيش بينى مي شود كه در سال جارى صادرات نفت خام ايران كاهش يافته و از نظر حجم و ارزش پشت سر امارات قرار گيرد.
عراق در حال حاضر روزانه ۲.۵ ميليون نفت توليد مي كند. تعهدات سال جارى شركت هاى نفتى غرب، شرق آسيا و روسيه براى سرمايه گذارى و مشاركت در بهره بردارى از نفت عراق به ميزان هشت ميليارد دلار براى سال جارى و تا ۲۰ ميليارد دلار در سه سال آينده پيش بينى شده است.
افزايش توليد نفت عراق مستقيما منجر به افزايش ظرفيت صادرات نفت آن كشور خواهد شد. به اين ترتيب، طى سه سال آينده در حالى كه ايران در بهترين شرايط تنها به حفظ سقف توليد كنونى كمتر از چهار ميليون بشكه در روز قادر خواهد شد، عراق و امارات به ترتيب از لحاظ توليد و صادرات روزانه از ايران جلوتر خواهند رفت.
موانع حفظ بازارهاى صادراتى نفت ايران
مشكل حفظ بازارهاى صادراتى نفت ايران تنها متاثر از افزايش توليد كشورهاى ديگر نيست. افزايش متوسط ده درصد مصرف داخلى در هر سال و در عين حال فقدان سرمايه گذارى لازم و كافى در طرح هاى اكتشاف و بهره بردارى نفت ايران موانع اصلى به شمار مي روند.
در صورت ادامه وضع موجود، طی۱۰ سال آينده ايران به وارد كننده خالص نفت خام تبديل گرديده و به طور كامل از درآمدهاى صادراتى نفت محروم خواهد ماند- همان گونه كه امروز ايران عليرغم در اختيار داشتن دومين ذخيره بزرگ گاز جهان وارد كننده خالص گاز طبيعى به شمار مي رود.
مقام دوم از لحاظ حجم صادرات روزانه نفت خام اوپك نيز به امارات واگذار خواهد شد و در سه سال آينده، عراق، امارات و احتمالا نيجريه ارزش صادراتى نفت خام بيشترى از ايران خواهند داشت.
نماينده دائم ايران در سازمان كشور هاى صادر كننده نفت ( اوپك ) ضمن رد اعتبار جدول رده بندى ذخاير جهانى نفت سازمان اوپك، كه در آن ذخاير در جا و قابل بهره بردارى نفت خام ونزوئلا در رديف دوم جهانى و قبل از ايران قرار گرفته، مدعى شده است كه ارزش كمتر صادرات نفت خام ايران نيز به دليل مرغوبيت نفت صادراتى سبك امارات است.
طى سه سال آينده ميزان مصرف داخلى نفت خام ايران از ميزان صادرات پيشى گرفته و حجم آن در مقايسه با ساير صادر كنندگان به نسبت كاهش خواهد يافت.
در حالى كه كشور عربستان سعودى به منظور افزايش ذخاير شناخته شده نفت خام خود و همچنين افزايش ميزان استحصال از ذخاير در دست بهره بردارى، برنامه سر مايه گذارى نجومى ۴۰۰ ميليارد دلارى را در دست اجرا دارد، ايران براى حفظ وضع موجود در صنعت نفت و توليد جارى نفت خام قادر به انجام سرمايه گذارى كافى نيست.
در صورت ادامه وضع موجود و عدم تغيير در مديريت كلان سياسى ايران و در نتيجه عدم تغيير در مديريت نفت، طى سه سال آينده ايران از لحاظ ذخاير در جا بعد از عربستان، كانادا، ونزوئلا به رده چهارم جهان و از لحاظ توليد روزانه بعد از عربستان سعودى، روسيه، امريكا، چين، عراق و احتمالا كانادا به رده ششم و يا هفتم جهان و از لحاظ صادرات در درون اوپك، بعد از عربستان، امارات، عراق و نيجريه به رده پنجم سقوط خواهد كرد.
در صورت ادامه وضع موجود، طی۱۰ سال آينده ايران به وارد كننده خالص نفت خام تبديل گرديده و به طور كامل از درآمدهاى صادراتى نفت محروم خواهد ماند- همان گونه كه امروز ايران عليرغم در اختيار داشتن دومين ذخيره بزرگ گاز جهان وارد كننده خالص گاز طبيعى به شمار مي رود.
از چند سال پيش به اين سو ايران ناگزير از واردات بنزين، نفت سفيد و گازوئيل بوده است- اين تجربه در مورد صادرات نفت خام نيز تكرار خواهد شد.
در صورت افزايش ظرفيت پالايشگاه ها در داخل، پيش بينى مي شود كه كاهش صادرات نفت خام باز هم سرعت بيشترى بگيرد. بدون در اختيار داشتن درآمدهاى ناشى از صادرات نفتى، و در غيبت ايجاد ظرفيت هاى توليد ملى و صادرات غير نفتى، وضعيت اقتصادى ايران بسيار تيره خواهد شد.