روزهای التهاب؛ ۱۴ بهمن ۵۷ به روایت روزنامه‌ها

صفحه نخست روزنامه اطلاعات در ۱۴ بهمن ۵۷

در روز شنبه ۱۴ بهمن ۵۷، نخستین روز انشار روزنامه‌ها پس از بازگشت آیت‌الله خمینی، تیتر اصلی هر دو روزنامه کیهان و اطلاعات به سخنان او در یک مصاحبه مطبوعاتی اختصاص داشت.

در همین روز اعلام شد که شهردار تهران پس از این مصاحبه مطبوعاتی، استعفای خود را به آیت‌الله خمینی اعلام کرده اما پس از آن با نظر آیت‌الله خمینی این مسئولیت را ادامه داده است.

گفت‌وگوی شاپور بختیار نخست‌وزیر با رادیو فرانسه از دیگر مطالب روزنامه کیهان در این روز بود. گفت‌وگویی که در آن نخست‌وزیر می‌گوید با بازگشت آیت‌الله خمینی «پرتو افسانه‌ای که گرد او را فرا گرفته بود اینک از بین رفته» و تصریح کرده بدون در نظر گرفتن مقام خود «برای دموکراسی» کار خواهد کرد.

شماری از عناوین خبری روزنامه‌های روز ۱۴ بهمن ۵۷ را در اینجا بخوانید:

* امام: کاری نکنید مردم را دعوت به جهاد کنیم

* شهردار تهران استعفای خود را به امام خمینی تسلیم کرد

* یک ژنرال ارتش بملاقات شاه رفت

* ۱ میلیارد و ۴۷۰ میلیون دلار از ایران به سویس رفته است

* شروع به کار رادیو تهران

* سادات درباره اوضاع ایران به مردم مصر هشدار داد

* شاه ساکت است

* قراردادهای خرید اسلحه از انگلیس لغو شد

* نخستین کتاب درباره بحران ایران در پاریس منتشر شد

* وسائل نظامی سری آمریکایی در ایران مخفی شد

* دستور آزادی ۳۵۵ زندانی عادی محاکم نظامی صادر شد

* بختیار: وزیران طرفدار امام خمینی را در یک دولت ملی خواهم پذیرفت

در نقل عنوان‌ها و مطالب این روزنامه‌ها، تلاش شده رسم‌الخط و شیوه نگارش آنها در زمان انتشار حفظ شود.

امام: کاری نکنید مردم را دعوت به جهاد کنیم

در چهاردهمین روز از بهمن ۵۷ هر دو روزنامه کیهان و اطلاعات کنفرانس خبری آیت‌الله خمینی در تهران را پوشش دادند.

اطلاعات در این روز چندین عنوان اصلی از سخنان آیت‌الله خمینی را در صفحه نخست خود درج کرد. از جمله اینکه: «اگر راه مسالمت‌آمیز نبود اعلام جهاد میکنم»، «اعضای شورای انقلاب تعیین شدند»، «دولت را بزودی معرفی می کنم»، «برای جهاد میتوانیم اسلحه تهیه کنیم»، «دولت فعلی فاسد و غیرقانونی است»، و «با ارتش در تماس بوده و اگر مقتضی بود باز هم تماس میگیریم».

کیهان هم در صفحه نخست خود این عنوان‌های اصلی را از سخنان آیت‌الله خمینی منتشر کرد: «ملاقات با بختیار را در صورتی می‌پذیرم که استعفا دهد»، «کاری نکنید مردم را به جهاد دعوت کنیم»، «دولت را بزودی معرفی خواهم کرد»، «از ارتش میخواهم هرچه زودتر به ما متصل شود»، و «دولت‌ها حق هیچ نظارتی بر رادیو، تلویزیون و مطبوعات را ندارند».

کیهان همچنین به این بخش از سخنان آیت‌الله خمینی پرداخت که «قانون اساسی که تدوین شده به آراء عمومی گذاشته میشود».

--> بازگشت

شهردار تهران استعفای خود را به امام خمینی تسلیم کرد

در روز ۱۴ بهمن ۵۷ اطلاعات نوشت که «شهردار تهران استعفای خود را به امام خمینی تسلیم کرد».

به نوشته اطلاعات «جواد شهرستانی در استعفانامه خود دولت فعلی را غیرقانونی خواند».

آن طور که اطلاعات می‌نویسد «امروز جواد شهرستانی شهردار تهران پس از آنکه امام خمینی مصاحبه خود را با خبرنگاران به‌پایان رساند به اتاقی که امام خمینی در آن بود وارد شد و پس از بوسیدن دست امام خمینی از امام اجازه خواست تا استعفای خود را به حضور ایشان تسلیم کند».

به نوشته اطلاعات، «شهردار گفت: اگر امام ضروری بدانند به عنوان شهردار امام خمینی -نه شهردار دولت- به‌سر کار خود باز خواهم گشت [و] امام خمینی گفتند که این مسئله به متن استعفانامه اضافه شود و به شهردار گفتند تصمیم مقتضی را به اطلاع او خواهند رساند».

کیهان اما در چاپ دوم خود در این روز خبر داد که «شهرستانی پس از تقدیم استعفای خود به امام خمینی از طرف ایشان مسئول اداره شهرداری تهران شد».

--> بازگشت

یک ژنرال ارتش بملاقات شاه رفت

اطلاعات در روز ۱۴ بهمن در گزارشی به نقل از خبرگزاری فرانسه نوشت که «یک ژنرال ارتش به‌ملاقات شاه رفت».

این گزارش فرانسه به نقل از هفته‌نامه «الوطن العربی» چاپ پاریس، می‌نویسد که «فرماندهان نظامی ایران معتقدند که حتی اگر ارتش دچار تفرقه شود، با هم میتوانند با نیروهای برگزیده خود کنترل اوضاع را بدست بگیرند و این مطلب را به آگاهی شاه در مراکش رسانیده‌اند».

بر اساس این گزارش «الوطن العربی از قول یک منبع آگاه مغرب نوشته است که ستاد مشترک ارتش ایران همچنین عکس‌العمل خود را در صورتی که بختیار به خواست های خمینی تن در دهد و یا رژیم سلطنتی منحل اعلام‌شود به شاه اطلاع داده است».

به نوشته اطلاعات «الوطن العربی بدون آنکه در این باره توضیح بیشتری بدهد نوشته است که یکی از ژنرال های ستاد ارتش ایران بطور ناشناس به مراکش رفته و با شاه ایران ملاقات کرده و وی را در جریان اوضاع و نظرات و تصمیمات بعدی ارتش قرار داده است».

--> بازگشت

۱ میلیارد و ۴۷۰ میلیون دلار از ایران به سویس رفته است

اطلاعات به نقل از خبرگزاری فرانسه در برن (سوئیس) نوشت که «به گفته یک مقام موثق بانکی، بانک‌های سویس از بازگرداندن پول‌هائی که اخیرا از تهران به زوریخ منتقل شده است خودداری خواهند کرد».

به نوشته اطلاعات «نمایندگان بانک ملی سویس و تاسیسات بانکی خصوصی این کشور که کمیسیون حکمیت دائمی را بر عهده دارند و در مورد انتقال این پول‌ها تحقیق کرده‌اند می‌گویند دست‌کم در ماه های اکتبر و نوامبر از نیمه مهر تا نیمه آذر یک میلیارد و ۴۷۰ میلیون دلار از تهران به سویس فرستاده شده است».

اطلاعات می‌نویسد «کمیسیون به این نتیجه رسیده است که اگر در آینده حکومت ایران بخواهد این پول را پس بگیرد باید در دادگاه های سویس اثبات کند که ارسال این پول ها از طریق تقلب و دزدی بوده است».

این گزارش یادآور شده که «ایران و سویس قراردادی در موضوع فرار از مالیات ندارند».

کیهان هم در این روز همین گزارش را با عنوان «یانکهای سویس پولها را به ایران پس نمی‌دهند» منتشر کرده است.

--> بازگشت

شروع به کار رادیو تهران

اطلاعات در روز ۱۴ بهمن ۵۷ نوشت که «رادیو تهران که از روز یازدهم دیماه بدستور دولت نظامی ازهاری و سپس اعتصاب کارکنان آن تعطیل شده بود از بعد از ظهر روز پنجشنبه گذشته شروع بکار کرد».

اطلاعات در این گزارش نقل از مدیرعامل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران یادآور شد که «احتمال تجدید سازمان کلی تلویزیون و حذف واحدهای زائد بسیار است. سازمان جشن ها از میان برداشته خواهد شد و واحدهایی چون سازمان حفظ و اشاعه موسیقی و از این قبیا که در حوزه فعالیت وزارت فرهنگ و هنر قرار میگیرد از سازمان حذف خواهند شد».

مسعود برزین همچنین گفته است که «امروز در سازمان گفته می‌شد که دفاتر نمایندگی سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران در خارج نیز به زودی تعطیل خواهد شد».

--> بازگشت

سادات درباره اوضاع ایران به مردم مصر هشدار داد

روزنامه اطلاعات در این روز به نقل از خبرگزاری فرانسه از قاهره نوشت «انور سادات رئیس جمهوری مصر در سخنانی در اجلاس حزب ناسیونال دموکرات خود علیه امتزاج مذهب و سیاست در مصر – نظیر آنچه به عقیده سادات در ایران روی‌داده‌است، به مردم مصر هشدار داد».

این گزارش می‌نویسد «سادات گله داشت که گروه های مسلمان محافظه کار در چندسال گذشته در دانشگاههای مصر نفوذ بسیار پیدا کرده‌اند».

بنا بر این گزارش «اشاره سادات به جمعیت اخوان المسلمین بود که قرارداد های کمپ دیوید را بشدت محکوم کرده است».

علاوه بر اینکه همین خبر در روزنامه کیهان نیز بازتاب داشته، این روزنامه در صفحه نخست خود زیر این عنوان که «انقلاب ایران به کشورهای عربی سرایت کرد» به نقل از «رویتر» نوشته است که «مقامات دولت اسرائیل دیروز ابراز نگرانی کردند که بازگشت آیت‌الله همینی به ایران ممکن است باعث بروز تندرویهای خشن گردد و کوششهای جاری صلح خاورمیانه را به خطر اندازد».

این گزارش به نقل از یک مقام اسرائیلی می‌نویسد که «این خطر واقعی وجود دارد که خاورمیانه و قسمت مهمی از آفریقا با جنبش مذهبی پان اسلامیستها دچار بی‌ثباتی گردد، در حالیکه صلح تا این اندازه بر ما نزدیک شده است».

--> بازگشت

شاه ساکت است

اطلاعات در گزارشی از مراکش به نقل از خبرگزاری فرانسه نوشت که «شاه ایران که اینک ئر شهر مراکش بسر می‌برد هنوز امیدوار است روزی به عنوان «حکم» جهت از میان بردن خطر یک جنگ احتمالی خانگی به ایران بازگردد».

به نوشته این گزارش «منابع نزدیک به شاه می گویند با اینحال وی درنظر دارد که فعلا خود را بطور از تحولات ایران کنار بگذارد».

این گزارش همچنین به دیدار شاهزاده رضا پهلوی با شاه و شهبانو در مراکش و بازگشت او به آمریکا اشاره می‌کند و می‌نویسد «پرنس رضا ولیعهد ۱۸ ساله که به‌دیدن والدین خود به مراکش رفته بود برای ازسر گرفتن تمرینات خلبانی به ایالات متحده بازگشت».

در بخشی از گزارش اطلاعات همچنین به نقل از روزنامه «تربیون» چاپ لوزان نوشته شده که «بزودی فاطمه پهلوی خواهر شاه ایران وارد سویس میشود و در ویلای شاه در «سن‌موریتز» مسکن خواهد کرد».

در گزارش دیگری کیهان به نقل از سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نوشت که «اظهارات ضد آمریکایی امام خمینی بهنگام ورود به تهران هیچ تغییری در موضع آمریکا نسبت به مسأله ایران نداده است».

این گزارش می‌نویسد: «دولت آمریکا به پشتبانی از دولت بختیار همچنان ادامه می‌دهد اما در عوض هیچ تماسی با شاه، که در مراکش به سر می‌برد، و با اردشیر زاهدی سفیر او که همراه شاه است، نگرفته است».

به نوشته این گزارش «تا پایان اکتبر ۱۹۷۸ [اواسط پاییز ۵۷] بیش از ۴۵ هزار آمریکایی در ایران بود که از آنها هنوز ده هزار نفرشان در ایرانند».

--> بازگشت

قراردادهای خرید اسلحه از انگلیس لغو شد

در این روز کیهان در گزارشی از لندن به نقل از خبرگزاری فرانسه نوشت که «یک منبع آگاه در لندن گفت مقامات ایران به دولت انگلیس اطلاع داده‌اند که در نظر دارند از ماه فوریه به بعد قرارداد ۵۰۰ میلیون لیره‌یی خرید اسلحه به ویژه تانکهای چیفتین را لغو کنند».

بر اساس این گزارش «همین منبع گفت مقامات ایرانی در نظر دارند چندین قرارداد خرید اسلحه را که بین ایران و انگلیس به امضاء رسیده لغو یا حداقل معلق کنند».

بر اساس این گزارش و به نقل از «چند روزنامه انگلیسی»، «اگر راههای دیگری برای فروش این تانکها هرچه زودتر پیدا نشود لغو احتمالی این قراردادها میتواند در حدود ۲۰ هزار کارگز انگلیسی را گرفتار بیکاری کند».

در این زمینه به نوشته «فایاننشال تایمز»، «لندن آماده است درباره آینده این قراردادها با تهران وارد مذاکره شود، ولی به علت وضع متزلزل ایران در مورد تماس گرفتن با یک مقام مسؤول ایرانی دشواریهائی احساس میکند».

--> بازگشت

نخستین کتاب درباره بحران ایران در پاریس منتشر شد

کیهان در این روز به نقل از خبرگزاری فرانسه در پاریس نوشت که «دو روزنامه‌نگار- یک ایرانی بنام احمد فروغی و یک فرانسوی بنام ژان لوره وری یه- نخستین کتاب را درباره اوضاع ایران پس از رفتن شاه از تهران انتشار دادند».

کیهان می‌نویسد «این کتاب «ایران علیه شاه» نام دارد یک کتاب ۱۸۰ صفحه‌ای بسیار خوب نوشته شده و در آن هم به بزرگی طلبی‌های شاه و هم به شکست اصلاحات ارضی و هم به ورشکستگی اقتصاد برنامه‌ریزی شده روی کاغذ ایران، اشاره شده است».

--> بازگشت

وسائل نظامی سری آمریکایی در ایران مخفی شد

کیهان در خبر دیگری از «واشنگتن»به نقل از «رویتر» نوشت «منابع دولتی آمریکا اعلام داشتند که نیروی هوایی ایران واسئل الکترونیکی بسیار سری را از جنگنده‌های تام کت «اف-۱۴» و موشکهای فینیکس جدا کرده و مخفی کرده و علت این کار دلایلی امنیتی بوده است.

در این خبر اشاره شده که «ایران ۷۸ فروند «اف-۱۴» و ۵۰۰ موشک فینیکس دارد».

گزارش کیهان همچنین به نقل از آسوشیتدپرس می‌نویسد که «امریکا بخشی از دستگاههای الکترونی محرمانه خود را که در ایران بود به امیرنشین دبی در آنسوی خلیج فارس منتقل ساخته است.»

--> بازگشت

دستور آزادی ۳۵۵ زندانی عادی محاکم نظامی صادر شد

در گزارش دیگری کیهان ۱۴ بهمن می‌نویسد «دستور آزادی ۳۵۵ زندانی دادگاههای نظامی که چهارشنبه گذشته صادر شده است، امروز زندانهای ایران ابلاغ شد».

به نوشته کیهان «بر اساس این دستور این زندانیان که به خاطر جرائم کوچک حبسهای طویل‌المدت محکوم شده بودند، آزاد خواهند شد».

--> بازگشت

بختیار: وزیران طرفدار امام خمینی را در یک دولت ملی خواهم پذیرفت

اما در گزارشی دیگر کیهان به نقل از «رادیو لندن» نوشت که «دکتر شاپور بختیار در مصاحبه‌ای با رادیو فرانسه اعلام کرده است که حاضر به همکاری با طرفداران آیت‌الله خمینی است».

​بر پایه این گزارش، «دکتر بختیار گفته است که با بازگشت آیت‌الله خمینی بایران پرتو افسانه‌ای که گرد او را فرا گرفته بود اینک از بین رفته است».

بختیار در این گفتگو تصریح کرده «من نخست‌وزیر باشم یا سپور برای دموکراسی کار میکنم. من برای یک گروه و دسته‌ای اینجا نیستم بلکه برای همه مردم هستم».

بنا بر این گزارش «دکتر بختیار روشن ساخت که او نه‌تنها وزرای طرفدار خمینی را در یک دولت ملی خواهد پذیرفت بلکه نقش آیت‌الله را در رابطه با حل و فصل مسائل اجتماعی و مذهبی نیز می‌پذیرد».

او در این گفت‌وگو در پاسخ به سؤالی در مورد «احتمال اعلام جمهوری اسلامی» نیز گفته است که «من آنرا ندیده خواهم گرفت» و اضافه کرده «وقتی خمینی از تهران دور بود، بصورت یک افسانه درآمده بود ولی حالا که برگشته است دیگر یک افسانه نیست».

--> بازگشت