روزهای التهاب؛ ۹ بهمن ۵۷ به روایت روزنامه‌ها

در نهمین روز از بهمن ماه ۵۷، روزنامه‌های کیهان و اطلاعات درگیری‌های خونین میان معترضان و نیروهای نظامی در روز هشتم بهمن را روایت کردند.

اطلاعات این رویدادها را «خونین‌ترین حادثه» پس از حوادث ۱۷ شهریور ۵۷ در میدان ژاله تهران توصیف کرد و کیهان هم از کشته شدن دست کم ۱۰ تن در تبریز نوشت.

عنوان اصلی هر دو روزنامه اما به اظهارات شاپور بختیار، نخست‌وزیر، در مورد بازگشت آیت‌الله خمینی اختصاص داشت. کیهان در این باره از نخست‌وزیر نقل کرد که «در راه بازگشت امام خمینی هیچ مانعی نیست» و اطلاعات نوشت از قول بختیار نوشت «فرودگاه برای ورود اما باز شد».

در این روز، روزنامه‌ها خبر دادند که بانک‌های کشور برای یک هفته تعطیل شده‌اند و از قول آیت‌الله خمینی در مصاحبه‌ای نوشتند که «مصرف کالاهای تجملی باید محدود شود».

در این میان روزنامه اطلاعات از ترور یک سرگرد آمریکایی در فرمانیه تهران خبر داد و نوشت که ضاربان که دو جوان بودند، متواری شدند.

برخی از عنوان‌های خبری روزنامه‌های کیهان و اطلاعات در روز دوشنبه نهم بهمن ۵۷ به شرح زیر است:

* خونین­‌ترین حادثه پس از فاجعه میدان­‌ژاله

* ۱۰ کشته و ۲۵ مجروح در تبریز

* ۵ روزنامه‌­نگار بازداشتی آزاد شدند

* حزب دمکرات کردستان: ما تجزیه­‌طلب نیستیم

* آیت‌­الله خمینی علی امینی را نپذیرفت

* تعدادی از افسران عالیرتبه ایران به اسرائیل پناهنده شدند

* در ایران جائی برای پایگاههای نظامی نیست

* بانکها برای یکهفته تعطیل شد

* مذاکرات آمریکا و ایران برای کاهش سفارشات تسلیحاتی

* سلاح های اسرارآمیز با مقصد رسمی مراکش

* مصرف کالاهای تجملی بایدمحدودشود

* سرگرد امریکائی درفرمانیه ترور شد

* نام «شاهی» به علی‌­آباد تغییر یافت

در نقل عنوان‌ها و مطالب این روزنامه‌ها رسم‌الخط و شیوه نگارش آنها در زمان انتشار حفظ شده است.

خونین­‌ترین حادثه پس از فاجعه میدان­‌ژاله

روزنامه اطلاعات که در صفحه اول خود یکی از تیترهای اصلی را به درگیری‌های روز هشتم بهمن در تهران اختصاص داده گزارشی درباره «خونین‌ترین حادثه پس از فاجعه میدان­ژاله» منتشر کرده است.

در این گزارش از جمله آمده که درگیری در میدان ۲۴ اسفند هفت ساعت ادامه داشته و این مکان به میدان جنگ شباهت پیدا کرده بود.

اطلاعات همچنین می‌­نویسد که «جمعیت به سوی دانشگاه تهران میرفت که تیراندازی با مسلسل به سوی آنهاآغاز شد».

--> بازگشت

۱۰ کشته و ۲۵ مجروح در تبریز

با شدت گرفتن اعتراضات خیابانی در ایران، «مخالفت با تظاهرات در تبریز» منجر به درگیری بین مأموران انتظامی و مردم شد.

گزارش کیهان به نقل از آیت‌­الله قاضی طباطبایی می­افزاید که در این درگیری «بیش از ده تن شهید و ۲۵ نفر مجروح شدند».

در این گزارش کوتاه آمده که «ماموران که از پرتاب گاز اشک آور و شلیک تیرهوائی برای ممانعت از تظاهرات مردم نتیجه نگرفته بودند تانکها را در خیابانها بحرکت درآوردند با استفاده از آن بروی تظاهر کنندگان آتش گشودند».

--> بازگشت

۵ روزنامه‌­نگار بازداشتی آزاد شدند

روزنامه کیهان در این روز از آزاد شدن پنج روزنامه‌­نگار بازداشتی خبر داد. بنا بر این گزارش این روزنامه­‌نگاران از روزنامه­‌های «کیهان، آیندگان و اطلاعات» بودند که سه روز پیشتر توسط «ماموران فرمانداری نظامی» بازداشت شده بودند.

بازداشت‌شدگان محمدی مهدی بهشتی­پور، نعمت ناظری، فیروز گوران، جلیل خوشخو و مسعود مهاجر از «اعضای موثر سندیکای نویسندگان و خبرنگاران مطبوعات هستند که رهبری اعتصاب ۶۲ روزه مطبوعات را بعهده گرفته بود».

بنا بر گزارش کیهان فرمانداری نظامی تهران و حومه در همان روز بازداشت، دلیل آن را «امنیتی» ذکر کرده و گفته بود «جرمشان مطبوعاتی نیست». اگرچه بنا بر گزارش کیهان «جامعه مطبوعات و گروهها و سازمانهای ملی این اتهام را «واهی» دانستند و علیه آن بپاخاستند».

--> بازگشت

حزب دمکرات کردستان: ما تجزیه‌­طلب نیستیم

حزب دمکرات کردستان در بیانیه­ای که روزنامه کیهان آن را بازتاب داده تاکید کرده که هدف از فعالیتش «ایجاد ایرانی دمکراتیک و به دوراز هر نوع ستمی میباشد» و این حزب «هر نوع خواسته تجزیه طلبانه» را رد می­کند.

در این بیانیه حزب دمکرات کردستان به سابقه پیدایش خود پس از برکنار «رضاشاه پهلوی در شهریور ۱۳۲۰ اشاره کرده و می‌­گوید در آن زمان با احیای «آزادیهای دمکراتیک» و شکل­گیری احزاب و سازمان­های مختلف، «برای رهبری مبارزات خلق کرد حزب پیشاهنگی با برنامه مترقی مورد نیازبود» و از همین رو این حزب دمکرات کردستان تشکیل شد.

این حزب همچنین در بیانیه خود با اشاره به اهداف خود به «ضعفهای جنبش خلق کرد» و حزب دمکرات کردستان، از جمله «عدم طرح خواستهای زحمتکشان به ویژه دهقانان و عدم شمول جنبش به بخش جنوبی کردستان» اشاره کرده است. این حزب در بیانیه خود در روز نهم بهمن «خواستار اتحاد مبارزان ضد رژیم» شده است.

--> بازگشت

آیت­‌الله خمینی علی امینی را نپذیرفت

خبرنگار اعزامی کیهان از فرانسه خبر داده که آیت‌الله خمینی «تقاضای ملاقات» علی امینی (که پیشتر از جمله وزیر اقتصاد دولت محمد مصدق و نخست‌وزیر بوده) را رد کرده است. این گزارش می‌افزاید که علی امینی «چندیست به پاریس آمده است».

در همین خبر همچنین به یک شایعه در پاریس اشاره شده که «یک هواپیمای نظامی ایران به پاریس آمده است و این هواپیما حامل گروهی است که از نوع ماموریت آنها اطلاعی در دست نیست».

--> بازگشت

تعدادی از افسران عالیرتبه ایران به اسرائیل پناهنده شدند

کیهان به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌نویسد «تعدادی زیادی از افسران عالیرتبه ارتش و پلیس ایران که در عملیات بیرحمانه علیه مردم این کشور دست داشته­‌اند به اسرائیل پناهنده شدند».

این خبر که به نقل از «هفته نامه روز الیوسف چاپ مصر» منتشر شده می‌افزاید «اکثر اعضای پلیس مخفی ایران (ساواک) از فرقه بهایی هستند که زیارتگاه اصلی آنها در کوه کارمل در اسرائیل است». کیهان اضافه می‌کند که «اینهفته نامه هیچ منبعی برای گزارش خود ذکر نکرده است».

--> بازگشت

در ایران جائی برای پایگاههای نظامی نیست

اطلاعات هم به نقل از «روز الیوسف» که گفت‌وگویی با آیت‌الله خمینی را منتشر کرده می­گوید «رهبر شیعیان» گفته است «در خاک ایران جایی برای پایگاههای نظامی وجود ندارد و ما به شوروی و یا یک قدرت­خارجی دیگر اجازه نخواهیم داد در امور کشورمان دخالت کند».

آیت‌الله خمینی در این گفتگو همچنین درباره اختلاف‌های اعراب و اسرائیل سخن گفته و درباره «منافع و سرنوشت ملت فلسطین» ابراز نگرانی کرده است. به گفته او «سرزمین­های اشغالی عربی بایدبه­‌مالکان­‌قانونی­شان پس­‌داده شود».

--> بازگشت

بانکها برای یکهفته تعطیل شد

روزنامه اطلاعات در روز نهم بهمن از تصمیم بانک‌ها به تعطیلی برای مدت یک هفته خبر داد. این روزنامه دلیل این تعطیلی را «اعتراض به کشتارهای اخیر» عنوان کرده است.

خبرنگار روزنامه اطلاعات از تشکیل «صفهای طویل» در مقابل بانک‌­ها در ساعات اولیه بامداد خبر داده که در نهایت «حدود ساعت هشت و نیم و نه به مردم اعلام شد بانک تعطیل است».

بیانیه «کمیته هماهنگی اتحادیه کارکنان بانکهای خصوصی و اتحادیه در شرف تاسیس کارکنان بانکهای دولتی» در این­باره با غیرقانونی خواندن دولت بختیار نسبت به آن «ابراز تنفر» کرده و بر موضوع بسته شدن بانکها به مدت یک­هفته تأکید کرده است.

بنا بر این گزارش پیشتر این اقدامات اعتراضی به صورت کار در روزهای زوج انجام می­شد که حال به صورت کامل کارمندان بانک­‌ها تصمیم به یک هفته تعطیلی گرفته‌­اند.

--> بازگشت

مذاکرات آمریکا و ایران برای کاهش سفارشات تسلیحاتی

روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی به سفر ژنرال هایزر، معاون فرمانده نیروهای آمریکا در اروپا به ایران پرداخته و می نویسد هدف از این سفر «مطالعه برای کاهش سفارش سلاحهایی هستند که شاه به آمریکا داده بود».

بنا بر این گزارش در این مذاکرات با دولت بختیار «ویلیام سالیوان، سفیر آمریکا، در ایران و اریش­ون ماربود، یکی از مقامات بلند پایه پنتاگون که اخیرا به تهران اعزام شده است» شرکت دارند.

این گزارش که در روزنامه کیهان بازتاب داده شده به نقل از «منابع وزارت دفاع آمریکا و وزارت خارجه این کشور» آورده که «این خطر درمیان است که دولت ایران نتواند به تعهداتی عمل کند که شاه برای پرداخت ۱۲ میلیارد دلار اسلحه و دستگاههای لجستیکی به عهده گرفته و سفارش خرید آنها را به آمریکا داده است».

از جمله این تجهیزات به «چهار فروند ناوشکن موشک­انداز به ارزش ۱.۶ میلیارد دلار و نیز هواپیماهای شکاری اف-۱۶ به ارزش بیش از دومیلیارد دلار» اشاره شده است.

--> بازگشت

سلاح های اسرارآمیز با مقصد رسمی مراکش

در همین حال خبرگزاری فرانسه از بارسلون گزارش می‌دهد که «مقادیر زیادی سلاحهای ساخت اسپانیاکه مقصدآنها ایران از راه مغرب بوده است اکنون درانبار فرودگاه بارسلون نگهداری میشود».

روزنامه اطلاعات در این گزارش به نقل از یک روزنامه اسپانیایی می نویسد «مقصد رسمی این محموله های اسرارآمیز مغرب­است، اما در حقیقت می بایستی به ایران حمل شود».

محموله مورد نظر مسلسل ساخت اسپانیا توصیف شده که از «سویل» حمل شده است.

--> بازگشت

مصرف کالاهای تجملی بایدمحدودشود

روزنامه اطلاعات در گزارشی به گفتگوی آیت‌الله خمینی با یک نشریه فرانسوی اشاره کرده و می‌نویسد «روابط ایران با خارج مورد تجدیدنظر قرار خواهد گرفت». آقای خمینی این گفته را در مصاحبه با هفته نامه فرانسوی «نوول اکونومیست» از آن رو مطرح کرده است که «هیچ قرارداد سیاسی اقتصادی، نظامی یاغیره هرگز مبتنی برمنافع خاص کشور نبوده است».

او در این گفتگو همچنین اهداف اقتصادی «حکومت اسلامی» را شرح داده و از آن جمله به سروسامان دادن «بسرعت به وضع دام­داری و کشاورزی» اشاره کرده که برای «تامین حداقل نیازهای غذائی مردم لازمست».

آیت الله خمینی با تاکید بر اینکه «باید مصرف کالاهای تجملی را که موجب حیف و میل تمام ثروت های ملت­ایران می­شود محدودکرد» افزود «ما با تکیه بر قوانین اسلامی خواهیم کوشید به کارگران و دهقانان کمک کنیم تا از حداکثر ثمرات کارشان برخوردار شوند». بنا بر این گزارش او از توجه خاص به «صنایع مادر، صنایع سنگین، نفت، پتروشیمی» نیز سخن گفته است.

--> بازگشت

سرگرد امریکائی در فرمانیه ترور شد

خبرنگار روزنامه اطلاعات از شمیران گزارش می­دهد که یک نظامی آمریکایی یک شب پیشتر در مقابل خانه­اش هدف گلوله قرار گرفته و بشدت مجروح شده است.

این آمریکایی «لاری دیویس سرگرد نیروی هوایی آمریکا» معرفی شده که «در مقابل خانه شماره ۶۴ خیابان «کامور» در حال پائین آمدن از اتومبیل خود» مورد سوءقصد قرار گرفته است.

بنا بر این گزارش ضاربان که ۲ جوان بوده‌­اند متواری شده­اند.

--> بازگشت

نام «شاهی» به علی‌­آباد تغییر یافت

در ادامه اعتراضات و تغییر نام اماکن و شهرها، این­بار کیهان می‌نویسد در پی برگزاری «تظاهرات عظیمی با شرکت بیش از یکصدهزار نفر» نام شهر شاهی به «علی­آباد» تغییر یافت. (این نام قدیمی‌تر این شهر بوده و پس از انقلاب ۵۷ نام امروزی آن «قائم شهر» اعلام شد).

گزارش‌­ها از این شهر که میدان اصلی آن به «امام خمینی» تغییر یافته، حاکی از آنست که این اعتراضات که رهبری روحانیون در جریان بوده، بدون برخورد با مأموران به پایان رسیده است.

--> بازگشت