معاون سياسي هيات موتلفه اسلامي: «شادي مشروع» بايد از طريق روحانيت در جامعه ايجاد شود

مهدي خلجي مهدي خلجي (راديوآزادي): جوانان ايراني تا اندازه بسياري افسرده اند و از ابزارها و امکانات شادي بي بهره. کارشناسان اجتماعي اين سخن را بارها تکرار کرده اند. در کنار انبوه مشکلات اقتصادي، موانع اجتماعي و سياسي نيز ميزان شادي را در جامعه کاهش داده است. بخش عمده اي از جوانان ايراني خواستار شادي هايي هستند که نظام سياسي به اشکال مختلف با آن موافق نيست و ممنوعيت هايي را براي آن وضع کرده است. بسياري از صاحب نظران مي گويند حکومت ديني در ايران به نيازهاي طبيعي جوانان و خواست هاي تازه نسل جديد توجه نمي کند. به گواهي ناظران اجتماعي، هرچه از تأسيس جمهوري اسلامي به اين سو مي آييم، نگرش جوانان به روحانيت منفي تر شده است. در عوض توجه جوانان بيشتر معطوف ارزش ها و هنجارهايي است که لزوماً روحانيت با آن سرسازگاري ندارد. چون در ايران تمايز شفافي ميان عرصه عمومي و قلمرو خصوصي افراد وجود ندارد، شادي هم يک امر دولتي و حکومتي است. اگر شادي نيست، دست کم يکي از دلايل آن ممنوعيت هاي قانوني و کنترل فراگير جامعه است و اگر قرار است که شادي در جامعه باشد، اين دولت است که بايد تصميم بگيرد و برنامه ريزي کند، نه خود آدم ها! اسدالله بادام چيان از اعضاي گروه محافظه کار موتلفه اسلامي گفته است شادي مشروع بايد از طريق روحانيت در جامعه ايجاد شود. شايد اين براي نخستين بار در تاريخ روحانيت است که چنين پيشنهادي به روحانيت مي شود و وظيفه تازه شادي آفريني را بر عهده آن مي گذارند. روحانيت در ايران، تنها گروه يا نهاد اجتماعي است که هيچ کس حق ندارد آن را دست مايه طنز و کاريکاتور قرار دهد. به اين معنا شايد روحانيت جدي ترين و شادي گريزترين طبقه اجتماعي است. تنها روحاني شادي آفريني که بينندگان تلوزيون از ابتداي انقلاب تا کنون به ذهن دارند، محسن قرائتي است. او هر شب جمعه در تلوزيون برنامه اجرا مي کند. شيوه کار او تا اندازه اي شبيه شومن هاي فرنگي است. با لهجه کاشاني آيه هاي قرآن را مي خواند و آن را ساده و همه فهم معنا مي کند و جابه جا در ميان گفته هايش از لطيفه ها و عبارت هاي خنده آور استفاده مي کند. اما پژوهشگران اجتماعي در ايران مي گويند که در سال هاي اخير بييندگان برنامه آقاي قرائتي نيز روبه کاهش داشته است. از اين ها که بگذريم، شايد غرض اصلي از اين پيشنهاد نزديک کردن جوانان به روحانيت باشد. آقاي بادام چيان گفته است امروز گروه هاي ذي نفوذ و مرجع با شگردهاي خاص، ذهن جوانان و مردم را به سمت اهداف خود سوق مي دهند و هوشياري روحانيت در اين باره ضروري است. شماري از محافظه کاران گمان دارند که اگر روحانيت بتواند خلأ شادي جامعه را پر کند، اعتماد و اقبال جوانان به روحانيت بازسازي مي شود. از سوي ديگر برخي از آگاهان مسائل اجتماعي مي گويند، توليد شادي هم ساده و هم مشکل است. هر چه مداخله حکومت در قلمرو خصوصي و نيز احساسات مردم، کمتر باشد، به طور طبيعي شهروندان احساس شادماني بيشتري خواهند کرد. اما اگر حکومت بخواهد براي ريز و درشت زندگي خصوصي شهروندانش قانون وضع کند، شادي و ديگر نيازهاي طبيعي انسان ها مجال ظهور پيدا نمي کنند. شادي نه با آيين نامه و قانون به وجود مي آيد و نه فقط شخص و گروه خاصي مي تواند شادي را به وجود آورد. در عين حال، شادي مشروع، يعني شادي مذهبي، اصطلاحي تازه است. در همه کشورهاي پيشرفته، حقوق و حريم ديگران، محدودکننده آزادي شادي است. اما محافظه کاران تندرو در ايران نه تنها براي شادي محدوديت هاي گسترده اي قائل هستند که با استفاده از مذهب تلاش مي کنند، نوع و کيفيت و ميزان شادي را هم مشخص کنند.